Nhạc sĩ Anh Việt Thu có hai bài hát mang phong cách lạ khác với hàng ngàn những bài nhạc khác trong dòng nhạc trữ tình là 2 nhạc phẩm “Tám Điệp Khúc” và “Đa tạ”. Bài viết được viết theo điệu ngũ cung của Việt Nam nên cho dù người nghe nhạc không am hiểu nhiều cũng nhận biết được sự khác biệt.
Ngày sáng tác là ẩn số!
Đến bây giờ nhiều khán giả, những người mến mộ ca khúc vẫn không nắm được mốc thời gian bài hát được ra đời bởi nhạc sĩ Anh Việt Thu không để lại bất kỳ ký bút về thời gian trên sheet nhạc. Nhiều người tin rằng bài hát được nhạc sĩ sáng tác sau những năm 1975 bởi trong nhạc phẩm liên tục nhắc đến: “hơn 20 năm chinh chiến điêu tàn”, “rồi 20 năm sau”, “20 năm nội chiến từng ngày”… đúng cột mốc thời gian 1955-1975. Tuy nhiên giả thuyết này bị loại bỏ khi nhiều tài liệu cho thấy “Tám Điệp Khúc” được xuất bản lần thứ nhất vào những năm 1965 bởi tác giả.
Vậy nên bài hát chắc chắn được viết vào thời điểm trước những năm 1965, thi sĩ Du Tử Lê trong một lần phỏng vấn nói rằng tác giả Anh Việt Thu sáng tác bài hát này lúc ông vừa tròn 20 tuổi (1960)và chính tác giả cũng dự đoán rằng cuộc nội chiến này sẽ kết thúc sau 20 năm kể từ 1955-1975.
Một tư liệu khác cho biết bài viết này được ông sản xuất những năm 1964 khi ông chuyển về Tây Ninh dạy nhạc tại trường Nam Trung học. Thời điểm này khá hợp lý vì sau khi sáng tác 1 năm sau ông liền cho xuất bản so với mốc thời gian 1960 như trước.
Tất cả vẫn là giả thuyết vì chưa có một ai nắm rõ được mốc thời gian sáng tác bài hát này tuy nhiên nhận định 20 năm của tác giả vẫn là một nhận định thiên tài khi dự đoán được mốc thời gian kết thúc cuộc chiến.
Thắc mắc về cái tên “Tám Điệp Khúc”
Nhiều người yêu thích dòng nhạc vàng và ca khúc “Tám Điệp Khúc” đểu có một thắc mắc là tại sao tên ca khúc lại như vậy? Tám điệp khúc ở đây có nghĩa gì? Có phải trong bài hát được sáng tác với nội dung có tận 8 điệp khúc?
Thật đúng như vậy, bài hát được nhạc sĩ Anh Việt Thu đã sáng tác ca khúc với tám đoạn điệp khúc rõ ràng và cẩn thận đánh số từng điệp khúc vào tờ nhạc được phát hành vào những năm trước 1975. Tuy nhiên sau nhiều lần tái bản, ca khúc bị mất đi những đoạn đánh số này khiến nhiều người yêu ca khúc chỉ nhìn được 1 điệp khúc và chỉ có 7 đoạn nhạc.
Mời quý độc giả cùng xem lại 8 điệp khúc được viết rõ ràng như lần xuất bản đầu tiên.
1. Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu.
Bàn tay năm ngón mưa sa.
Dìu anh trong tiếng thở.
Đưa tiễn anh đi vào đời.
Mẹ Việt Nam ơi, Hai mươi năm ngăn lối rẽ đường về.
2. Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu.
Bàn tay đón gió muôn phương.
Bàn tay đan gối mộng
Đưa tiễn anh đi vào đời
Mẹ Việt Nam ơi, Hai mươi năm ngăn lối rẽ đường về.
3. Tiếng hát hát trên môi.
Giấc ngủ ngủ trong nôi.
Một đàn, đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu.
Ôi tiếng chim muông gọi đàn.
Mẹ Việt Nam ơi, con xin dâng xin hiến trọn cả đời.
4. Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu.
Nằm nghe tiếng hát đu đưa.
Dìu anh trong giấc ngủ.
Ôi tiếng ru ru ngọt ngào.
Mẹ Việt Nam ơi! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời.
5. Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu.
Từng đêm ấp ủ trong tim.
Từng đêm khe khẽ gọi.
Anh nhớ thương em từng giờ.
Mẹ Việt Nam ơi! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời.
6. Tiếng hát hát trên môi.
Giấc ngủ ngủ trong nôi.
Một đàn, đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu.
Ôi tiếng chim muông gọi đàn.
Mẹ Việt Nam ơi, con xin dâng xin hiến trọn cả đời.
7. Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu.
Trùng dương sóng nước bao la.
Trùng dương vang tiếng gọi.
Ôi sóng thiêng em về Trời.
Mẹ Việt Nam ơi, con xin ghi xin khắc nguyện lời thề.
8. Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu.
Rừng thiêng lá đổ âm u.
Rừng thiêng vang tiếng gọi.
Ôi núi thiêng em về nguồn.
Mẹ Việt Nam ơi, con xin ghi xin khắc nguyện lời thề.
Có một bài viết về phân tích chia Tám Điệp Khúc ra thành các Điệp Khúc, Phiên Khúc, Tiểu Điệp Khúc… rất phức tạp, hoàn toàn không thuyết phục. Nếu một người yêu nhạc và am hiểu về nhạc sẽ biết rằng Điệp khúc là đoạn nhạc được lặp lại y nguyên cả nhạc lẫn lời và thường được hát sau phiên khúc vì vậy bài phân tích kia hoàn toàn không chính xác khi trong ca khúc chỉ có đoạn nhạc số 3 và 6 là hoàn toàn giống nhau:
Điệp khúc phải là phần lặp lại y nguyên cả phần nhạc lẫn lời, được hát sau phần Phiên Khúc. Vì vậy nếu xét về điệp khúc đúng nghĩa thường thấy, trong bài Tám Điệp Khúc này, chỉ có một điệp khúc là đoạn số 3 bên trên, lặp lại y nguyên ở đoạn số 6 như sau:
Tiếng hát hát trên môi.
Giấc ngủ ngủ trong nôi.
Một đàn, đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu.
Ôi tiếng chim muông gọi đàn.
Mẹ Việt Nam ơi, con xin dâng xin hiến trọn cả đời.
Vì vậy trong ca khúc“Tám Điệp Khúc” khái niệm về điệp khúc được tác giả Anh Việt Thu đưa ra một khái niệm khác. Điệp khúc trong bài hát này chỉ lập lại giai điệu chứ không bê y nguyên phần lời như những bài hát thường thấy.
Câu từ trong ca khúc rất đơn giản bình dị được tác giả viết với những từ ngữ bình dị thân thuộc với người nghe giúp họ dễ dàng hình dung được bức tranh về vận mệnh đất nước còn nhiều gian khổ, lênh đênh. Trong bài hát có câu hát chủ đạo: “Trời làm cho mưa bay giăng giăng, mây tím dệt thành sầu” được nhắc đi nhắc lại nhiều lần tạo nên một bức tranh buồn dễ dàng nhận thấy những năm tháng 1955-1975.
“Mẹ Việt Nam ơi” câu hát được tác giả nhắc nhiều hơn nữa nghe mà đau thương, vì mẹ mà đôi lứa ngăn lối đường về, vì mẹ mà chia ly tan tác cả ngàn đời nhưng đó là sự tự nguyện nghĩa vụ cao cả của họ để cho đời sau đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu vì thế người con trong bài hát xin khắc nguyện lời thề và xin dâng xin hiến trọn cả đời.
Tám Điệp Khúc là 1 trong những nhạc phẩm có nhiều bản thu âm trước 1975 nhất và được nhiều khán giả mến mộ nhất. Mời quý vị xem lại:
Bài viết có tham khảo nôi dung của nhacxua.vn