Cuộc đời và sự nghiệp của Hoài Linh

Đăng ngày 20/07/2024

Cố nhạc sĩ Hoài Linh được biết đến là một nhạc sĩ nhạc Vàng vô cùng nổi tiếng trước 1975 với nhiều ca khúc bất hủ. Những sáng tác của ông có giai điệu lãng mạn, bay bổng mà không kém phần ý nghĩa, sâu sắc dễ đi vào lòng người. Những ca khúc để đời của cố nhạc sĩ phải kể đến như:Aó em chưa mặc một lần (1971), Căn nhà màu tím (1969), Hai đứa giận nhau (1969), Nhịp cầu tri âm (1968), Về đâu mái tóc người thương (1964),… Ngoài ra, ông còn viết lời nhạc và đồng sáng tác với nhiều nhạc sĩ nổi tiếng khác như: Minh Kỳ, Song Ngọc, Mạnh Phát, Tấn An, Văn Phụng,… cho ra đời hàng loạt ca khúc để đời như: Sầu tím thiệp hồng , Biệt Kinh Kỳ , Thương về xứ Huế với nhạc sĩ Minh Kỳ; Chuyện buồn năm cũ, Thiệp hồng anh viết tên em viết lời cho nhạc sĩ Song Ngọc; Nỗi buồn gác trọ của nhạc sĩ Mạnh Phát; Hai kỷ niệm một chuyến đi, Quán nửa khuya, Giọt lệ vu quy cùng với nhạc sĩ Tuấn Khanh,… Nhiều nhạc sĩ viết nhạc nổi tiếng nhưng cũng phải nhờ nhạc sĩ Hoài Linh viết lời bởi cái tài viết lời nhạc rất hay của ông, với câu từ được chau chuốt kỹ lưỡng và bay bướm, dễ đưa bài hát đến với công chúng và in sâu vào tâm khảm người nghe. Như ca sĩ Phương Dung cũng từng chia sẻ: “Nhạc sĩ Hoài Linh có tài viết lời nhạc rất hay, dễ đi vào lòng người, mỗi câu từ đều có sự chau chuốt kỹ lưỡng. Trước khi đưa bài hát cho ai thể hiện ông đều chia sẻ cái ý sáng tác của mình để ca sĩ hiểu và truyền đạt rõ hơn, cảm xúc hơn”.

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hoài Linh (1925-1995) - Một trong những nhạc sĩ nhạc vàng nổi tiếng nhất

Nhạc sĩ Hoài Linh tên thật là Lê Văn Linh, sinh năm 1920 ( nhưng một số nguồn khác lại ghi 1925 hoặc 1933, hiện tại vẫn chưa có tài liệu nào khẳng định chính xác năm sinh của ông), ông sinh tại thôn Bích La, xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ngoài nghệ danh Hoài Linh, ông còn có ba nghệ danh khác là Nguyên Lễ, Hà Vị Dương và Lục Bình Lê.

Hoài Linh bắt đầu sáng tác từ những năm đầu thập niên 1950, những sáng tác của ông lúc này đa số bị ảnh hưởng bởi các ca khúc thuộc giai đoạn trước đó, nhuốm màu lãng mạn và chưa vương màu khói lửa điêu linh.

Đến những năm đầu thập niên 1960, Hoài Linh bắt đầu chuyển sang dòng nhạc Vàng, ông nhanh chóng nổi tiếng với ca khúc “Sầu tím thiệp hồng” (đồng sáng tác với nhạc sĩ Minh Mỳ). Nhạc phẩm này được công chúng đón nhận một cách nồng nhiệt vào thời điểm ấy và cho đến mãi bây giờ nó vẫn là một ca khúc vô cùng nổi tiếng và được nhiều ca sĩ trình bày. Trước 1975, “Sầu tím thiệp hồng” được thể hiện qua cặp đôi song ca Chế Linh và Thanh Tuyền, sau đó là Giao Linh và Tuấn Vũ, sau năm 1975 bài hát được yêu thích qua giọng ca của cặp đôi Cẩm Ly và Quốc Đại.

Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Hoài Linh (1925-1995) - Tác giả của Về Đâu Mái Tóc Người Thương, Sầu Tím Thiệp Hồng, Căn Nhà Màu Tím...

Lời ca trong những nhạc phẩm của cố nhạc sĩ được đánh giá là văn hoa, từ ngữ bay bướm, câu từ chau chuốt và có vần có điệu. Có lẽ cũng bởi thói quen, mỗi khi ông soạn nhạc đều viết ra giấy cả một lô danh sách những danh từ, tính từ cùng vần với câu trên lời bài hát để ông lựa chọn. Ví dụ như một ca khúc hết sức nổi tiếng của ông sáng tác vào năm 1964 mang tên “ Về đâu mái tóc người thương”. Quý độc giả có thể dễ dàng nhận ra việc này trong lời bài hát của ca khúc qua những từ như “lại thôi – mở lối”, “mắt em – bên rèm”, “trắng tay – vai gầy”,…

“Hồn lỡ sa vào đôi mắt em
Chiều nao xõa tóc ngồi bên rèm
Thầm ước nhưng nào đâu dám nói
Khép tâm tư lại thôi
Đường hoa vẫn chưa mở lối
Đời lắm phong trần tay trắng tay
Trời đông ngại gió lùa vai gầy
Lầu kín trăng về không lối chiếu
Gác cao ngăn niềm yêu
Thì thôi mơ ước chi nhiều…”

Nhạc sĩ Hoài Linh viết nhiều ca khúc với đa dạng chủ đề, trong đó ông viết nhạc về tình yêu đôi lứa, về người lính và ông viết cả nhạc về quê hương là những chủ đề chủ đạo hầu như xuyên suốt trong các sáng tác của ông. Chủ đề tình yêu đôi lứa tiêu biểu như: Áo Em Chưa Mặc Một Lần (1971), Thiệp Hồng Anh Viết Tên Em (cùng Song Ngọc), Về Đâu Mái Tóc Người Thương (1964), Giọt Lệ Vu Quy (cùng Tuấn Khanh), Căn Nhà Màu Tím(1969), Hai Đứa Giận Nhau(1969), Nhịp Cầu Tri Âm(1968), …; Chủ đề về người lính có:  Lính Nghĩ Gì(1967), Lá Thư Trần Thế(1968), Tám Nẻo Đường Thành(1968), Xin Tròn Tuổi Loạn(1972), … Ngoài ra không thể thiếu những nhạc phẩm quê hương đặc sắc như: Khách Lạ Đò Đưa, Nhớ Quê Xưa, Xuân Về Nhớ Tết Năm Nay, Xuân Muộn,…

Trong mắt của bạn bè, đồng nghiệp thì nhạc sĩ Hoài Linh là một người giản dị, ăn mặc thoải mái có khi xuề xòa, tướng mạo ra dáng con nhà võ chứ không có nét lãng tử, lịch lãm như nhiều nghệ sĩ trong làng âm nhạc khác. Ông thường mặc áo sơ-mi bỏ ngoài quần chứ ko đóng thùng lịch lãm. Tuy nhiên lúc Hoài Linh ôm cây đàn và cầm bút để viết lời ca cho các bản nhạc thì lại vô cùng khí chất, ông dường như trở thành một con người khác hoàn toàn.

Thời bấy giờ, nhạc sĩ Hoài Linh là một trong số ít những nhạc sĩ có cuộc sống thoải mái về tài chính chỉ nhờ công việc sáng tác. Năm 1968, nhạc sĩ Văn Giảng ( tác giả của ca khúc nổi tiếng “Ai Về Sông Tương” và “Hoa cài mái tóc”) vừa từ Huế vào Sài Gòn lập nghiệp. Ông được nhạc sĩ Hoài Linh mời ăn tân gia trong một ngôi nhà ba tầng đồ sộ, lúc này ông mới chợt nhận ra tại sao các nhạc sĩ trong Nam nối đuôi nhau sáng tác nhạc Vàng.

Trước 1975, nhạc sĩ Hoài Linh hoạt động trong đoàn văn nghệ Vì Dân với cấp bậc Trung úy dưới quyền của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Những lần nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông tổ chức đại nhạc hội thương mại với thành phần gồm tất cả các ca nhạc sĩ trong đoàn “Vì Dân”; lúc bấy giờ diễn viên Tâm Phan lại được hợp tác để thực hiện một vở kịch, từ đó anh quen biết và trở nên thân thiết với Hoài Linh và xem ông như một người anh. Một hôm không vì dịp gì cả, nhưng Hoài Linh nổi hứng mua cho Tâm Phan một đôi giày mới. Lúc ấy, với mức sống không được cao của người dân Sài gòn thời bấy giờ, thì việc mua một đôi giày mới cũng là cả một vấn đề, cho nên Tâm Phan luôn thấy cảm kích và sẽ không bao giờ quên kỷ niệm này. Điều này cũng cho thấy nhạc sĩ Hoài Linh là một người sống khá tình cảm với anh em, đồng nghiệp.

Nhưng đến năm 1995, biến cố xảy ra Hoài Linh bị trắng tay do bị bại liệt bởi tai biến mạch máu não, tất cả mọi bộ phận trên người ông đều bị tê liệt trừ mấy đầu ngón tay và dường như ông vẫn còn nhận biết được mọi thứ xung quanh. Tâm Phan ghé về thăm ông, vợ của nhạc sĩ Hoài Linh bảo Tâm Phan nắm lấy bàn tay của ông, rồi bà nói với chồng: “Chú Tâm Phan về thăm ông đấy, ông có nhận ra chú ấy thì bấm ngón tay một cái”. Sau này Tâm Phan kể lại là người nhạc sĩ ấy đã bấm nhẹ lên lòng bàn tay của anh như ông vẫn còn nhận thức được hiện tại. Trước khi tạm biệt vợ chồng nhạc sĩ Hoài Linh, Tâm Phan đã tặng cho nhà nhạc sĩ Hoài Linh một số hiện kim mà anh nói đùa rằng để trả nợ cho đôi giày ngày xưa.

Tiểu sử nhạc sĩ HOÀI LINH || Cuộc đời và sự nghiệp của tượng đài nhạc vàng - YouTube

Ngày 30 tháng 4 năm 1995, người nhạc sĩ tài hoa ấy đã ra đi vĩnh viễn. Để lại niềm tiếc thương vô bờ cho những người yêu mến ông và các tác phẩm của ông. Những nhạc phẩm của cố nhạc sĩ đến bây giờ vẫn còn được rất nhiều khán thính giả yêu thích và có lẽ nó vẫn sẽ mãi trường tồn với thời gian.