Mấy ai yêu nhạc mà không âm thầm suy nghĩ đến nhạc sĩ Đỗ Lễ – Một người nhạc sĩ viết cho những câu chuyện tình dang dở lại đầy thương đau và thất vọng. Cái âm thầm trong từng ca khúc của ông chính là những nỗi niềm chẳng thể thốt nên câu trong những tình khúc reo hờn lại u buồn len lỏi đi thẳng vào cuộc đời. Từ xa xa, khi nghe những giai điệu, những tiếng nhạc vang lên là mỗi lần cảm thấy lòng như lắng đọng, một xúc cảm bùi ngùi như tồn lại nơi con tim, se thắt như có người xâu xé đến khóc chịu. Nhưng đôi khi lại có một sự bâng khuâng, một cảm giác lạc lõng như dòng nước, áng mây đang lơ lững trôi trên bầu trời bao la muôn trùng. Trong giây phút ấy, người ta lại nghĩ ngay đến người nhạc sĩ đã soạn nên những câu ca não lòng ấy – Đỗ Lễ – Hình dung của một con người hào hoa phong nhã, lại lãng mạn cùng mộng mơ, đã để lại cho nhân thế biết bao tình ca bất hủ.
Không biết nên nói là trời thiên vị khi phú cho Đỗ Lễ khả năng sáng tác ngay từ thuở bé, hay nên trách trời cao ganh ghét người tài – Đỗ Lễ ra đi mãi mãi khi chỉ vừa ngũ tuần. Những hình ảnh rực rỡ của một người nhạc sĩ mang đầy mơ mộng nhưng lại dày đặc thương đau cùng sầu khổ được phủ kín đời trai. Năm 14 tuổi, Đỗ Lễ đã bắt đầu cho sự nghiệp sáng tác và đến 18 tuổi đã có tác phẩm nổi tiếng đầu tay của riêng mình bằng những tiếng nhạc réo rắt tâm hồn, nỗi thiết tha trong mối tình lỡ làng. Sau “Tan Vỡ” và “Sang Ngang” được cho là viết cho mối tình dang dở cùng nữ ca sĩ Lệ Thanh, nhạc sĩ Đỗ Lễ vẫn tiếp tục đam mê sáng tác và cho ra đời hàng loạt những ca khúc thất tình đầy bi thương khác như: “Tàn Phai”, “Chia Ly”, “Phũ Phàng”, “Lụy Tình”,….và đặc biệt hôm nay chính là nhạc phẩm “Tình Buồn”.
Không quá ngược tâm người nghe như “Sang Ngang” hay “Chia Ly”, dù vậy, ca khúc “Tình Buồn” vẫn lấy đi nước mắt người nghe bởi khung cảnh bi thương của một cuộc chia ly không rõ nguyên do. Đôi tình lữ đã quyến luyến từng giây, cố gắng để bên nhau từng phút cuối cùng, rồi sau đó sẽ quên đi mối tình ngang trái ấy, đưa những kỷ niệm vào lãng quên quá khứ.
“Đường em đi …
Đường xa vắng buồn
Đôi mắt nhìn nhau
Không nói một câu
Chiều nay lá rơi
Buồn xa vời vợi
Sầu đến chơi vơi!….”
Mắt phượng nhìn nhau nhưng lòng như ngầm hiểu, hiểu được sự bi thương của đối phương, hiểu được những ưu tư phiền muộn của tình đôi ta. Giây phút chia ly, dường như chẳng thể thốt lên câu, đến câu an ủi hay dỗ dành cũng đều trở nên dư thừa. Bởi nếu an ủi, nếu dỗ dành thì liệu cuộc tình này có được hàn gắn trở lại như thuở ban đầu hay chăng, hay vẫn kết cục cũ, vẫn là sự ra đi ra phương trời của đôi trẻ.
Mình chia xa tại một chiều buồn vời vợi, từng chiếc lá cuối mùa đang âm thầm rơi rụng thay cho câu chào tiễn biệt. Phải chăng khi chiếc lá cuối cùng trên cây rơi xuống, cũng chính là giây phút mình rời xa nhau vĩnh viễn? Đoạn đường em đi hôm nay sẽ buồn lắm bởi nó chẳng còn bóng hình anh chung bước, em chỉ có thể đơn độc trên con đường mà ta từng chung đôi.
“….Khi tay trong tay run rẩy
Xót xa vơi đầy
Lòng bỗng dâng sầu
Ngập trong gió mưa
Mùa thu tiễn đưa
Hồn mãi bơ vơ …”
Thời khắc cuối cùng của cuộc ly biệt, đến tay nhau cũng chẳng thể nắm chặt, có lẽ là do sợ, sợ nắm chặt rồi lại chẳng thể buông, sợ nắm chặt rồi sẽ không nỡ để cho nhau lối đi riêng đã định. Vậy nên “khi tay trong tay run rẩy” lòng lại chợt dâng lên từng đọt sầu, từng cảm giác xót xa như đang xé nát tâm can.
Ngày mình chia xa là một ngày mưa gió ngập đường, mưa bão như muốn ngăn lối để đôi tình lữ đừng xa nhau. Thiên nhiên đất trời cũng cảm thấy lưu luyến cho mối tình ấy, nhưng duyên đã hết, nợ cũng chẳng còn thì làm sao có thể ở bên nhau, vẫn là xa nhau, vẫn là cách biệt. Ngày tiễn đưa hôm ấy sẽ là ngày đôi ta nhớ mãi, ghi nhớ như một hoài niệm, là một buổi chiều thu bơ vơ trong cả hai tâm hồn bị tổn thương.
“…..Yêu anh, để tình ngang trái
Ray rứt mãi không thôi
Lệ sầu vương trên môi
Tâm hồn hoang vắng lạnh
Nhìn nhau trong giây lát
Rồi thẫn thờ tê tái
Ảo ảnh trôi trôi mau!…..”
Yêu anh nhưng tình ta lại đầy ngang trái, yêu anh nhưng lòng cứ day dứt mãi không nguôi, yêu anh nhưng lệ sầu cứ vương mãi nơi đầu môi, yêu anh nhưng lại thấy tâm hồn đầy vắng lặng. Có chăng là chúng ta bên nhau quá khổ sở, bên nhau nhưng lại chẳng cưỡng cầu được sự chấp thuận, vậy có phải càng bên nhau sẽ càng khổ đau cho nhau?
Thôi! Hãy vì nhau một lần cuối cùng này, bên nhau hết giây phút này rồi ta sẽ mãi mãi xa nhau, không cầu gặp lại, nhưng có gặp cũng xin xem nhau là người dưng để tim này không nhói, hồn này không bi thương. Nhìn nhau trong chốc lát vẫn không kìm được sự tê tái nơi tâm hồn, phải chi tất cả chỉ là ảo ảnh sẽ nhanh chóng qua đi, để lòng đôi tình nhân không phải rỉ máu khi vô tình có nhau trong đời.
“…..Còn đâu nữa …
Đường xa vắng buồn
Trong giấc mộng về
Chỉ có mình em!
Nhìn anh thoáng buồn
Lòng thấy đơn côi
Sầu mãi trên môi …”
Rồi mai này, nếu còn nhớ thương em, anh đây chỉ có thể tìm kiếm trong từng giấc mộng, mong em quay về, mong em mãi bên anh dù đường có vắng, bão giông có giăng đầy muôn lối. Lòng này vẫn nguyện một bóng hình em, dù biết tình này không bao giờ có kết quả.
Đôi lúc ngẫm nghĩ lại cuộc tình mình, lòng lại chợt thấy chua xót, thấy đơn côi. Tự hỏi trời cao tại sao chỉ có duyên tình đôi ta là chẳng trọn, để cho thoáng buồn lên khóe mắt, cho “sầu mãi trên môi” này.
“…..Yêu anh, yêu trong dang dở
Nhưng không ơ thờ!
Mà ai gieo sầu ?
Tình bao đắm say,
Lòng không đổi thay
Mà vẫn chua cay …”
Dù yêu anh trong mối tình dang dở, nhưng em đã dành trọn một con tim để yêu thương, để nhung nhớ. Cô gái dường như vẫn chẳng can tâm về mối tình cách biệt, vẫn oán than cuộc đời đã gieo u sầu. Là ai? Là ai đã mang hai đứa đến bên nhau để tình cảm này thắm đượm bao say đắm, nồng nàn lại thiết tha. Nhưng sau cùng lại chẳng tránh khỏi sự chua cay của số phận, lòng không đổi thay mà người nay đôi đường.
Nếu tình khúc “Sang Ngang” gây thương nhớ bởi những giai điệu ưu sầu, não lòng lại sướt mướt cho một cuộc tình không trọn vẹn, bản thân người trai lại phải chứng kiến cảnh tượng tàn nhẫn – Nhìn người thương từng bước lên xe hoa, theo chân chồng về dinh. Thì với ca khúc “Tình Buồn” có lẽ nhẹ nhàng hơn, không quá nhẫn tâm với người nghe, bởi nó chỉ là câu chuyện cho một cuộc chia ly đầy nước mắt, sự lưu luyến không nguôi cho một mối tình đầy ngang trái. Những nét nhạc buồn, như van xin, như sầu khổ miên man đã tạo nên một ca khúc tuyệt vời, là nỗi lòng cho biết bao mối tình chung cảnh ngộ.
Dĩ nhiên, Đỗ Lễ không chỉ biết nhạc tình buồn không, vẫn còn nhiều tác phẩm thuộc nhiều chủ đề và thể loại khác. Ông cũng có viết nhạc quê hương, nhạc mùa xuân đậm đà bản sắc dân tộc. Nhưng dường như sự tha thiết của các mối tình dang dở đã vận sâu vào cuộc đời ông và công chúng chỉ nhớ đến ông – Một Đỗ Lễ với những sáng tác nhuốm màu bi thương và sự tan vỡ của câu chuyện tình không vẹn.
Đường em đi …
Đường xa vắng buồn
Đôi mắt nhìn nhau
Không nói một câu
Chiều nay lá rơi
Buồn xa vời vợi
Sầu đến chơi vơi!
Khi tay trong tay run rẩy
Xót xa vơi đầy
Lòng bỗng dâng sầu
Ngập trong gió mưa
Mùa thu tiễn đưa
Hồn mãi bơ vơ …
Yêu anh, để tình ngang trái
Ray rứt mãi không thôi
Lệ sầu vương trên môi
Tâm hồn hoang vắng lạnh
Nhìn nhau trong giây lát
Rồi thẫn thờ tê tái
Ảo ảnh trôi trôi mau!
Còn đâu nữa …
Đường xa vắng buồn
Trong giấc mộng về
Chỉ có mình em!
Nhìn anh thoáng buồn
Lòng thấy đơn côi
Sầu mãi trên môi …
Yêu anh, yêu trong dang dở
Nhưng không ơ thờ!
Mà ai gieo sầu ?
Tình bao đắm say,
Lòng không đổi thay
Mà vẫn chua cay …