Ai trong chúng ta cũng từng có một mùa thu với đầy ắp những kỷ niệm thân thương, của một thời tuổi trẻ, đầy nhiệt huyết và đam mê, cũng có những nông nổi và cuồng nhiệt. Mùa thu đến gắn liền với những thay đổi của đất trời, của vạn vật và của tất cả mọi người. Không đỏng đảnh sớm nắng chiều mưa, dễ dỗi dễ hờn như cô gái mới lớn của mùa hạ. Cũng không khắc nghiệt như mùa đông, những cái lạnh đến cắt da cắt thịt, lúc nào cũng phải xồ xề trong những bộ trang phục dày cộm. Mùa thu chín chắn, tinh tế, có sự e ấp dịu hiền của người thiếu nữ, lại có một chút kiêu sa làm say lòng biết bao đấng anh hùng. Trong lòng mỗi người, có ai mà chưa từng một lần mong chờ mùa thu tới, mang theo tất cả những kỷ niệm đã qua…Trong chuỗi tâm trạng đầy bâng khuâng ấy của một mùa thu giữa thế kỷ 20, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn – Từ Linh đã cho ra đời tuyệt tác âm nhạc với sức sống mãnh liệt nhưng lại đầy sự lãng mạn: “Thu Quyến Rũ”. Mùa thu đẹp năm ấy đã đi vào bài hát bằng những những nốt thu cao vút mê người, vừa dụ hoặc lại vừa kiêu sa, bài hát là một thử thách chất giọng với bất kỳ ca sĩ nào muốn trình bày một cách trọn vẹn.
Mang trong mình cái danh đào hoa, “ăn chơi” nhất Bắc Kỳ, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn không quá chú tâm về số lượng bài hát, bởi ông thuộc “nhà có điều kiện”, nếu gọi ông là “Công tử Bạc Liêu đất Bắc” cũng chẳng có gì sai. Vậy nên những sáng tác của ông tập trung phần lớn vào chất lượng, lẽ đó mà những sáng tác không ít không nhiều của ông đều trở nên nổi tiếng. Ông còn là một người rất đa tình, tà áo xanh trong tác “Thu Quyến Rũ” được cho là của một cô ca sĩ mà ông thầm yêu mến, ông đã đưa chi tiết ấy vào âm nhạc của mình như một điểm nhấn về hình ảnh “người trong mộng”.
“Anh mong chờ mùa Thu
Trời đất kia ngả mầu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh.
Anh mong chờ mùa Thu
Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa Thu quyến rũ Anh rồi…..”
“Trời đất kia ngả mầu xanh lơ, đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa” – Đến cả cánh bướm vui đùa vờn quanh trên bầu trời cũng khiến lòng tác giả bơ vơ khi nghĩ đến tình cảnh hiu quạnh và lắm cô đơn của bản thân. Trời kia thì có mây gió bầu bạn, bướm kia thì vui đùa cùng muôn hoa, trong khi ta thì đang vui với ai bây giờ? Ta đang mong chờ điều gì đây khi người mình yêu lại chẳng hiểu thấu nỗi lòng mình?
Đoàn Chuẩn đã rất khéo khi đưa chúng ta vào một khoảng không gian như ảo mộng nhưng lại vô cùng chân thực, hư hư thực thực của tình và nhạc khiến bản thân ta chẳng biết là mơ hay tỉnh. “Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai” – Có phải vì chưng thu mang trong mình một màu sắc lơ đãng lại thêm chút mơ màng nên khi bước chân vào ảo mộng lại có cảm giác dè dặt và bâng khuâng như mong chờ những điều diệu kỳ bất ngờ.
Tình yêu trong bài hát được tác giả mô tả khá tế nhị: Yêu và nhớ về một người con gái với tà áo xanh xanh – Màu áo mà đến cả trong mơ anh cũng mong ước được gặp. Hình ảnh cô nàng trong bài hát dường như chỉ được tác giả nhắc đến qua tà áo ấy, không một nét mặt, cũng chả lấy một nụ cười, chỉ có màu xanh vương vấn tâm hồn người nhạc sĩ. Yêu và nhớ nhưng lại chẳng dám ngỏ lời, cứ giữ trong lòng không biết làm sao để thốt nên câu: “cánh chim ngập ngừng không muốn bay”. Ngỏ lời không được, mà buông bỏ cũng chẳng xong, cứ ngập ngừng quan sát, nhẹ nhàng mà nhớ thương như cánh chim trời lơ lửng. Biết phải làm sao đây?
“…..Mây bay về đây cuối trời
Mưa rơi làm rụng lá vàng
Duyên ta từ đây lỡ làng
Còn đâu những chiều
Dệt cung đàn yêu…..”
Mùa thu của tình yêu say đắm đã trôi qua mất rồi, làm gì còn những niềm thương nỗi nhớ, đâu có những kỷ niệm ngọt ngào khi thu lần nữa trôi qua. Chỉ còn lại nơi đây một tà áo xanh cứ vương vấn mãi trong tâm hồn, “còn đâu những chiều dệt cung đàn yêu…..”.
“…..Thu nay vì đâu tiếc nhiều
Thu nay vì đâu nhớ nhiều
Đêm đêm nhìn cây trút lá
Lòng thấy rộn ràng
Ngỡ bóng ai về……”
Cứ mỗi mùa thu trôi, lòng tác giả lại thêm nhiều thương nhớ và thêm chút mong chờ. Nhưng hỡi chăng, người đang chờ điều gì? Chờ người ấy quay trở lại, chờ người ấy đáp lại đoạn tình cảm thầm lặng này hay sao? Đêm đêm nhìn những nhánh cây đang trút những chiếc lá cuối cùng tạm biệt mùa thu, nhưng điều này lại vô tình làm cho nhạc sĩ sinh ra ảo ảnh rằng người đó “quay về”.
“…..Anh mong chờ mùa Thu
Tà áo xanh nào về với giấc mơ
Mầu áo xanh là mầu Anh trót yêu
Người mơ không đến bao giờ.”
Sâu trong tâm hồn của người nhạc sĩ, có lẽ ông suy nghĩ rằng tình yêu cũng sẽ như quy luật của cuộc sống, hay nói chính xác hơn là sự tuần hoàn của mùa thu đất trời. Mùa thu đi rồi mùa thu sẽ lại tới, có qua đi cũng sẽ quay trở lại, thì tình yêu mới cũng sẽ đến để lấp đầy khoảng trống do người cũ để lại mà thôi. Ông mong cầu cho tà anh xanh sẽ lại về trong giấc mơ hằng đêm, màu áo mà anh đã trót si mê nhưng chính bản thân ông cũng biết, đã là mơ thì sẽ không bao giờ là thật, đã mơ thì người có đến hay đi cũng chẳng do mình quyết định. “Người mơ không đến bao giờ” là câu kết để lại cho người nghe biết bao điều băn khoăn, một sự day dứt khó có thể lý giải được, sự ngập ngừng nhưng lại quyết đoán trong mớ suy nghĩ viễn vọng.
Có thể nói, “Thu Quyến Rũ” là một trong những bài hát tình ca bất hủ về chủ đề mùa thu nổi tiếng nhất của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn và cũng được yêu thích nhất trong số nhiều bài hát về tình ca thu của nền tân nhạc Việt Nam. Đến tận thời điểm bây giờ, những câu hát diễm lệ của “Thu Quyến Rũ” vẫn được nhớ đến và ngân vang bên tai của nhiều khán giả yêu nhạc. Giai điệu chậm rãi, sự khoan thai mang theo tính tự sự như thấm vào tận trái tim của khán giả nhiều thế hệ. Tiếng đàn Guitar Hawaii giúp cho người nghe cảm nhận được sự dàn trải mênh mông và những câu hát luyến láy đã làm nổi bật được hình tượng “Thu quyến rũ” và hình bóng người tình dưới tà áo xanh xanh trong mỗi giấc mơ. Thực vậy, nghe “Thu” của Đoàn Chuẩn ta như cảm nhận sâu sắc những day dứt, những bâng khuâng về một mối tình không toàn vẹn.
Anh mong chờ mùa Thu
Trời đất kia ngả mầu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh.
Anh mong chờ mùa Thu
Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa Thu quyến rũ Anh rồi.
Mây bay về đây cuối trời
Mưa rơi làm rụng lá vàng
Duyên ta từ đây lỡ làng
Còn đâu những chiều
Dệt cung đàn yêu.
Thu nay vì đâu tiếc nhiều
Thu nay vì đâu nhớ nhiều
Đêm đêm nhìn cây trút lá
Lòng thấy rộn ràng
Ngỡ bóng ai về.
Anh mong chờ mùa Thu
Tà áo xanh nào về với giấc mơ
Mầu áo xanh là mầu Anh trót yêu
Người mơ không đến bao giờ.