Chính thức bước vào nghệ thuật với vai trò là một tay trống trong một ban nhạc tại thành phố Đà Lạt, nhưng Huỳnh Anh lại đánh dấu tên tuổi của mình trong sự nghiệp sáng tác nhạc. Ông trở thành một nhạc sĩ trong lòng của người mộ nhạc, là cha đẻ của những bài hát nổi tiếng như: Mưa rừng, Kiếp cầm ca, Lạnh trọn đêm nay, Loan mắt nhung,… Nhạc sĩ Huỳnh Anh (1932-2013) là một nhạc sĩ tài hoa chân chính, nhưng lại lận đận trong tình yêu. Sau lần đổ vỡ trong hôn nhân cùng người vợ đầu tiên là cô Lệ Hằng, các sáng tác của Huỳnh Anh mang niềm đau chất chứa của một người đàn ông hết lòng trong tình yêu nhưng lại bị người và bị đời trao lại toàn những đắng cay. Trong khoảng thời gian năm 1963, Huỳnh Anh sáng tác ca khúc “Nếu ta đừng quen nhau” như một điều ước đầy đau đớn cho một chuyện tình. Nhạc khúc khắc sâu nỗi đau và nỗi sầu của một chàng trai khi tình yêu tan vỡ.
Nếu ta đừng quen nhau
Một chiều hoa nắng tươi màu
Tình cờ giây phút ban đầu
Gặp nhau không nói nên câu.
Mắt anh thầm lặng nói
Duyên kiếp một lời thôi
Giờ còn ghi nhớ mãi
Ngày ấy quá xa mờ.
Mở đầu bài hát là bức tranh “một chiều hoa nắng tươi màu” ta gặp nhau, giây phút ban đầu tình cờ ta gặp gỡ “gặp nhau không nói nên câu”. Tình yêu đến trong một chiều nắng đẹp, hoa tươi màu nắng và thơm nồng tình yêu. Đôi ta gặp nhau trong bối cảnh đẹp như trăng thơ, như một nhà thơ đã viết:
“Đố ai định nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu”
Tình yêu chúng ta cũng bắt đầu đẹp như thơ ấy, là khi “mắt anh thầm lặng nói/Duyên kiếp một lời thôi”. Anh say me em ngay từ ánh nhìn đầu tin, một ánh nhìn là một lời thề “duyên kiếp”. Nhưng giờ đây những kỷ niệm ngày đầu gặp gỡ chỉ mình anh còn nhớ, còn người đã ra đi. “Ngày ấy quá xa mờ”, thời gian vô tình phủ đầy bụi những ký ức cũ, dù cho lòng anh còn “ghi nhớ mãi” nhưng ngày ấy lại quá xa mờ, xa mờ khiến em quên đi buổi đầu ấy, quên đi cách tình yêu đôi ta bắt đầu.
Mưa khuya buồn lê thê
Đìu hiu giăng khắp lối về.
Còn ai đếm bước âm thầm
Tìm trong ngõ vắng cô liêu
Giữa đêm tàn lạnh giá
Mơ bóng bao ngày qua
Một ngày nên duyên mới
Duyên kiếp dễ nào phai
Đêm nay mưa về trên con phố nhỏ, một cơn mưa “buồn lê thê”, nỗi buồn theo từng hạt mưa rơi trên đất và chảy vào không gian. Một đêm mưa buồn “đìu hiu giăng khắp lối về”, mưa cứ rơi rơi mãi trong cảnh đêm, con đường về vì mưa giăng ngập lối mà đìu hiu, buồn tênh. Trong cơn mưa khuya ấy, liệu có còn ai “đếm bước âm thầm”, có còn ai đi trong ngõ vắng xưa, đếm từng bước chân đi mà nhớ về từng kỷ niệm. Kỷ niệm phai tàn theo thời gian, kỷ niệm về tình nồng nay cũng lạnh giá giữa đêm tàn. Trong đêm mưa giá lạnh, ta tìm đau trong ngõ vắng ấy một bóng dáng ngày xưa, còn đâu nữa một bóng hồng cùng ta đi qua những cơn mưa khuya. Thuở ấy tình nồng duyên thắm, ta tay nắm tay vượt qua đêm lạnh, nhưng nay “một ngày nên duyên mới” người đã ra đi chỉ còn mình ta trong đêm mưa cô liêu. Trong đêm mưa lạnh, anh tự hỏi, liệu chúng mình có thật sự yêu nhau vì “duyên kiếp dễ nào phai”. Gặp nhau rồi yêu nhau, cứ ngỡ là duyên kiếp của nhau, cùng nhau đi hết kiếp, nhưng nào ngờ tình qua lặng lẽ, chúng ta chỉ có thể đi cùng nhau chặng đường ngắn, tại ngã rẽ của cuộc đời chúng ta phải xa nhau, mỗi người một hướng đi riêng…
Mùa thương ngày cũ
Ước mộng dệt thành thơ
Dìu bước dưới trăng ngà ta có nhau.
Nhưng giây phút mong manh ấy
Nhắc thêm buồn lòng mà thôi
Chiều còn nhạt thời gian vào quên lãng
Lại một mùa thương yêu về đến “mùa thương ngày cũ”, đất trời vẫn đẹp như thuở nào vẫn “ước mộng dệt thành thơ” cho những đôi yêu nhau. Vẫn là ánh trăng ngà như xưa chúng ta từng “dìu bước dưới trăng ngà ta có nhau”. Mọi kỷ niệm vẫn sống mãi trong lòng ta, nhưng giờ đây khi nhớ lại “giây phút mong manh ấy nhắn thêm buồn lòng mà thôi”. Những kỷ niệm cũ giờ là những “giây phút mong manh”, đó là những phút giây hạnh phúc ngắn ngủi của chúng ta, hạnh phúc mong manh giữa cuộc đời còn nhiều chong gai cay đắng. Tôi dặn lòng mình thôi đừng nhớ về giây phút ấy, vì nhắc lại chỉ “thêm buồn lòng” khi cảnh còn mà người mất. Chiều nay, một chiều vắng bóng em, một chiều mà mình ta trong nỗi nhớ và niềm đau, là một chiều mà nắng cũng như nhạt màu đi, màu nắng nhạt nhòa và thời gian như chìm vào quên lãng cuốn theo những cuộn băng ký ức xưa vào miền dĩ vãng. Nắng chiều từng đẹp muôn hoa thắm khi đôi ta bên nhau, và nắng chiều cũng phai màu đi theo thời gian khi đôi ta xa nhau.
Nếu ta đừng quen nhau
Thì đời chưa vướng u sầu
Ngày xanh chưa nhuốm thương đau
Màu hoa chưa úa phai mau.
Nắng lên rồi đẹp lối
Thương nhớ rồi dần vơi
Chuyện ngày xưa xin gửi
Theo áng mây chiều trôi.
“Nếu ta đừng quen nhau/ Thì đời chưa vướng u sầu” câu hát thốt lên sau tất cả những niềm đau chôn giấu nay bị khơi lên khi nhớ về, ta thà ước cho đôi mình như chưa từng quen nhau thì có lẽ đời ta đã không vương u sầu, sẽ không nhìn vào nơi đâu cũng nhớ về người. Nếu ta chưa từng quen nhau, thì “ngày xanh chưa nhuốm thương đau/ Mùa hoa chưa úa phai mau”. Đó là những tâm sự của một trái tim đã mang quá nhiều vết thương, những ký ức tươi đẹp ngày yêu nhau như những nhát dao khứa vào sâu thẳm trái tim khi đã xa nhau. Chúng ta từng hạnh phúc, nhưng lại là hạnh phúc trong “giây phút mong manh”, hạnh phúc ngắn ngủi nhưng lại vương sầu cả đời nên anh ước “nếu ta đừng quen nhau”.
Sau cơn mưa trời lại sáng, đi qua những đêm mưa khuya buồn lê thê thì “nắng lên rồi đẹp lối”, ánh nắng của hạnh phúc lại tràn về trên vạn vật, những yêu thương, nhung nhớ xưa kia “rồi dần vơi” vào bụi thời gian. “Chuyện ngày xưa xin gửi/ Theo áng mây chiều trôi”, những kỷ niệm xưa, chuyện tình của chúng ta nay anh xin gửi trả lại cho mây chiều ấy, nơi đầu tiên chúng ta gặp nhau.
“Nếu ta đừng quen nhau” như một câu chuyện tâm sự của chàng trai trong cuộc tình ngắn ngủi, bài hát như cuộn phim của đời người, có những lúc chìm trong bóng tối và lạnh lẽo rồi lại vươn lên, trái tim cứng cỏi vượt qua bóng đêm giá lạnh để tìm lại một ngày nắng đẹp, ta buông lòng và buông bỏ t những đau thương, gửi chuyện xưa cho mây trôi theo chiều gió vào dĩ vãng. Vì đời không có chữ “nếu”, nên mong ước “nếu ta đừng quen nhau” của anh cũng không thể thành, nhưng anh lại có thể học cách buông bỏ và sống tiếp. Có lẽ, đây cũng là lời nhắn nhủ mà nhạc sĩ Huỳnh Anh muốn nói với chính mình và cũng nói cho rất nhiều những con tim đang còn chìm trong bóng đêm lạnh giá, những tâm hồn vẫn còn vướng lại trong miền ký ức, hãy mạnh mẽ bước tiếp và rồi ánh nắng hạnh phúc lại về.
Nếu ta đừng quen nhau
Một chiều hoa nắng tươi màu
Tình cờ giây phút ban đầu
Gặp nhau không nói nên câu.
Mắt anh thầm lặng nói
Duyên kiếp một lời thôi
Giờ còn ghi nhớ mãi
Ngày ấy quá xa mờ.
Mưa khuya buồn lê thê
Đìu hiu giăng khắp lối về.
Còn ai đếm bước âm thầm
Tìm trong ngõ vắng cô liêu
Giữa đêm tàn lạnh giá
Mơ bóng bao ngày qua
Một ngày nên duyên mới
Duyên kiếp dễ nào phai
Mùa thương ngày cũ
Ước mộng dệt thành thơ
Dìu bước dưới trăng ngà ta có nhau.
Nhưng giây phút mong manh ấy
Nhắc thêm buồn lòng mà thôi
Chiều còn nhạt thời gian vào quên lãng
Nếu ta đừng quen nhau
Thì đời chưa vướng u sầu
Ngày xanh chưa nhuốm thương đau
Màu hoa chưa úa phai mau.
Nắng lên rồi đẹp lối
Thương nhớ rồi dần vơi
Chuyện ngày xưa xin gửi
Theo áng mây chiều trôi.