Những ca khúc của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đã chẳng còn xa lạ với công chúng, nhưng cuộc đời ông được mấy người yêu nhạc tường tận. Bởi, ông là một người ít sự hứng thú với đám đông, Ngô Thụy Miên từng nói ông đến với âm nhạc là sự tự nhiên và chẳng hề mang theo sự tham vọng. Những sáng tác âm nhạc của ông được trau chuốt rất cẩn thận, được chăm sóc từng li từ lời ca cho đến ý nhạc. Ông đã dành cả cuộc đời, cả sự nghiệp chỉ để viết tình ca vì ông cho rằng tình yêu là bất diệt, là sự trường tồn vĩnh hằng. Những xao xuyến trong tình yêu đôi lứa đã làm nên sự thăng hoa trong âm nhạc của Ngô Thụy Miên, mà ca khúc “Mắt Biếc” cũng chính là một trong những tình ca ông tâm đắc nhất và hài lòng nhất. Khác với nhiều tác phẩm khác, ca khúc này được nhạc sĩ chăm chút khi bản thân đã có sự “cứng cáp” và từng trải trong cả đời sống và âm nhạc.
“Mắt Biếc” kể về một câu chuyện tình dang dở giữa một chàng trai có trái tim đa sầu đa cảm và một cô gái với mái tóc dài thướt tha cùng dáng vẻ yêu kiều thiếu nữ. Dù nội dung không mang quá nhiều sự đặc sắc hay sự éo le, nhưng ca khúc vẫn khơi gợi được trong người nghe những cảm xúc bồi hồi, lưu luyến và đâu đó là sự hoài niệm về một câu chuyện tình đẹp đẽ trong quá khứ. Bản tình ca đã cho thấy được nét tài tình trong việc xây dựng cấu trúc gãy gọn, nghệ thuật sử dụng từ ngữ chân phương nhưng lại giàu sức gợi hình và gợi cảm. Bằng giai điệu Boston da diết và chậm rãi, Ngô Thụy Miên như ru đưa người nghe vào miền ký ức tươi đẹp với bao mộng ước thơ ngây của tuổi mới lớn cùng với một tình yêu ngây ngô.
“Nhớ tới năm xưa bên nhau
bước trong chiều mưa phím ru nhẹ đưa
Bến cũ đam mê say sưa
lá thu còn rơi người xa vắng người…
Mắt biếc năm xưa nay đâu
cánh sao còn đây tóc mây nào bay
Phố vắng mênh mang mưa rơi
ước mơ nào nguôi tình đã phai rồi…”
Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, mắt biếc – mắt xanh – ánh mắt của tuổi trẻ, tuổi thơ ngây khi nhìn đời vẫn còn nét long lanh hiếm có. Đôi mắt biếc ấy như hình ảnh của viên ngọc xanh sáng chói, chưa hề có tì vết của sự nhọc nhằn hay uất hận, cũng chẳng tìm thấy được sự chán chường hay thất vọng như những đôi mắt trải nhiều phong ba và thất bại của đời người. Phải chăng chính sự trong sáng và hồn nhiên trong ánh mắt ấy đã làm xao động trái tim của chàng trai, khiến chàng rung động và nhớ mãi chẳng thể quên?
Đôi mắt biết năm xưa long lanh như những vì tinh tú trên trời cao, lúc nào cũng sáng, lúc nào cũng lấp lánh thu hút ánh nhìn. Nhưng đã mãi mãi rời xa, mãi mãi chẳng còn hiện hữu bên cạnh người trai ấy, dù cánh sao thì vẫn còn nhưng mắt biếc đã mất, làn tóc mây năm nào cũng nhẹ thoảng bay về nơi phương trời, cuốn theo những ước mơ đôi lứa, làm nhạt phai đoạn tình cảm nồng nàn khi xưa. Có chăng còn lại nơi đây chỉ là một con phố vắng đìu hiu với từng đợt mưa rơi, càng làm cho không gian thêm phần cô quạnh.
“…..Tình yêu như mây khói
thoảng theo gió buồn mơ hồ
Tình yêu như giông tố qua phố đìu hiu
Nhớ dáng xưa yêu kiều
trong chiều nhạt nắng, cung đàn gợi ý
Chờ nhau trong tê tái…..”
Tình yêu luôn như vậy, lúc thì nhẹ nhàng như những áng mây, bình lặng như những cơn gió thoảng nhưng lúc lại sôi trào như cơn giông tố, cứ cuồn cuộn làm lay động cuộc đời ta. Vốn dĩ bình lặng và đìu hiu như con phố vắng, nhưng tình yêu bước qua phố kia bỗng nhộn nhịp và ồn ào, như cuốn ta hòa vào những cơn say bất tận. Bởi bóng dáng yêu kiểu cứ nhẹ lướt trong tâm trí ta, trong một chiều nhạt nắng hẹn hò, có cung đàn đệm ý thơ…..lãng mạn và ngôn tình. Nhưng một sự thật phũ phàng, giông tố nào cũng sẽ tan, tình yêu rồi cũng sẽ tàn theo mây khói mà thôi, cứ lơ đãng làm người ta chẳng thể nào nắm bắt được.
“Chờ nhau trong tê tái…..” – Trong tình yêu dường như luôn là sự chờ đợi: đợi chờ để được gặp nhau, đợi chờ thời gian trôi để được bên nhau, sau đó lại chờ ngày ta được cùng nhau về chung mái nhà. Có vẻ thời gian bên nhau luôn ngắn ngủi, còn thời gian xa nhau lại dai dẳng muôn trùng, vậy nên từng cái chờ đợi chỉ làm ta thêm u hoài, thêm phần tê tái nơi cõi lòng….
“……Mắt biếc năm xưa nay đâu
bến ga tịch liêu vắng xa người yêu
Lá úa đơn côi bơ vơ
cuốn theo chiều rơi người xa cách rồi….”
Mùa thu – cả không gian vừa mơ màng lại vừa hiu quạnh đã vẽ nên một khởi đầu cho cuộc tình ấy, với một đôi mắt biếc đi lạc vào trái tim chàng trai và ngự trị mãi nơi tâm hồn ấy trong một buổi chiều thu chung bước. Nhìn từng chiếc lá úa bơ vơ trên cành đang rơi rụng dần trong một chiều buồn như cuốn theo người anh yêu đi xa mãi, chẳng thể quay trở lại nữa. Một khung cảnh cô đơn gợi lên hình ảnh người thương xưa, gợi lại những dấu yêu ngày nào nay đã chẳng còn nữa. Tình yêu như một con tàu, khi đã rời bến thì chẳng trở lại, để lại bến ga tịch liêu muôn đời.
“…..Dĩ vãng như bao cung tơ
lướt theo chiều mơ kết muôn bài thơ
Nuối tiếc yêu đương xa xưa
tháng năm nào trôi để nhớ nhung hoài
Tình yêu như kiếp mây trôi…”
Dĩ vãng của một cuộc tình tuy buồn nhưng tươi đẹp, vẫn giữ được mãi nét rạng ngời như “muôn bài thơ”, như “bao cung tơ” giăng trên dòng đời. Cung tơ một khi đã vướng thì cả đời lạc lối, bài thơ đã thuộc thì muôn đời nhớ mãi, như lòng ta yêu sẽ nuối tiếc hoài một mảnh tình xa xưa. Dù tháng năm có trôi, dòng đời có đưa đẩy thì phần tình cảm ấy vẫn in hằn vết tích, những nhung nhớ buồn vẫn ngự trị nơi đáy tim. “Tình yêu như kiếp mây trôi…” – Mây trên cao làm sao với tới, mây trôi mãi làm sao đuổi bắt được. Tình yêu đẹp và huy hoàng như chẳng thể chạm ngón tay, lòng ta dù có đuổi theo đến cùng trời, có phí hoài tuổi xuân vẫn là không thể bên nhau.
“Mắt Biếc” của Ngô Thụy Miên được chia ra thành nhiều đoạn cân xứng nhau, theo thứ tự mà bày tỏ những kỷ niệm tươi đẹp trong quá khứ và đối lập với sự cô đơn miên man của hiện tại. “Mắt Biếc” được bắt đầu từ một nốt nhạc cao chót vót, sau đó lại trải dần xuống theo từng bậc từng bậc, êm đềm như một dòng suối trôi hiền hòa, làm dịu mát tâm hồn người nghe nhạc. Ca khúc chính là một lời tự sự như bật mí bí mật riêng về một kỷ niệm tình yêu đã đi qua những ngày giông bão nhưng chẳng hề bị cuốn trôi theo mưa gió, vì nó đã in hằn trong tâm trí, đưa sâu vào nơi miền ký ức dù cho người ấy có mãi nơi xa xôi không thể quay trở lại.
Tình yêu luôn vô định, bởi có lúc thăng lại có lúc trầm, lúc thì cuộn trào như sóng vỗ lúc lại yên ả thanh bình, lúc thì thoảng nhẹ như mây trôi lúc thì cuồn cuộn giông bão. Tình yêu ấy được chàng và nàng không ngần ngại mà dành cho nhau những khoảnh khắc ngọt ngào nhất trong một buổi hẹn hò. Nhưng hồi ức càng huy hoàng chỉ càng nhấn mạnh thêm nỗi xa vắng người yêu ở hiện tại mà thôi. Một tình yêu dang dở, một tình yêu không thành nên giờ phút này chỉ còn riêng ta với ta. Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đã sử dụng thủ thuật “thay đổi rất nhiều hợp âm” để giai điệu trở nên vang vọng trong không gian, vang vọng trong lòng người thưởng thức. Để biển cảm xúc như hòa lẫn vào không khí khiến cho cả một khoảng trời như chìm vào nỗi nhớ vô vọng
Nhớ tới năm xưa bên nhau
bước trong chiều mưa phím ru nhẹ đưa
Bến cũ đam mê say sưa
lá thu còn rơi người xa vắng người
Mắt biếc năm xưa nay đâu
cánh sao còn đây tóc mây nào bay
Phố vắng mênh mang mưa rơi
ước mơ nào nguôi tình đã phai rồi
Tình yêu như mây khói
thoảng theo gió buồn mơ hồ
Tình yêu như giông tố qua phố đìu hiu
Nhớ dáng xưa yêu kiều
trong chiều nhạt nắng, cung đàn gợi ý
Chờ nhau trong tê tái…
Mắt biếc năm xưa nay đâu
bến ga tịch liêu vắng xa người yêu
Lá úa đơn côi bơ vơ
cuốn theo chiều rơi người xa cách rồi
Dĩ vãng như bao cung tơ
lướt theo chiều mơ kết muôn bài thơ
Nuối tiếc yêu đương xa xưa
tháng năm nào trôi để nhớ nhung hoài
Tình yêu như kiếp mây trôi