Mùa xuân thường được hình dung và viết lại qua các ca từ vui tươi, nhiều màu sắc về cảnh vật, chứa chan tình yêu đời, yêu người. Còn mưa thường được xem là cảnh buồn, và rất ít ai chọn cảnh mưa để nói về mùa xuân. Nhưng đi ngược lại với tất cả, nhạc sĩ Dương thụ đã viết lên một ca khúc nhạc xuân rất lạ, rất mới trong cảnh mưa xuân, qua nhạc phẩm “LẮNG NGHE MÙA XUÂN VỀ”.
Nhạc sĩ Dương Thụ (1943) tại vùng đất thủ đô Hà Nội. Ông còn được biết đến với các bút danh: Trần Xuân Nam, Vân Đình, Ái Nhạc. Không chỉ thành công trên con đường sáng tác nhạc, ông còn là một giáo viên, nhà đầu tư, nhà kinh doanh và là một nhà văn.
Theo Dương Thụ chia sẻ: “Tôi là người rất sợ sự tăm tối, ủ rũ, nên dù các bài hát của tôi trong chương trình có nhiều bài buồn, nhưng là cái buồn của một kẻ muốn được yêu, muốn có một cuộc sống xứng đáng, vẫn tràn đầy lòng tin yêu vào những điều tốt đẹp dù bản thân phải hứng chịu những điều ngược lại”. Có lẽ đây cũng là lý do mà nhạc phẩm Lắng nghe mùa xuân về tuy viết về đêm mưa nhưng lại tràn ngập không khí xuân về, năm mới đến.
Nhạc khúc Lắng nghe mùa xuân về ban đầu được ca sĩ Trang Yến thể hiện, gây bất ngờ về giai điệu và lạ tai so với phong cách nhạc xuân. Mãi đến khi ca sĩ Hồng Nhung thể hiện, ca khúc này đã trở nên phổ biến hơn qua giọng hát kỹ thuật vẫn đầy cảm xúc của Hồng Nhung. Cô ấy đã thổi hồn vào bài hát và chính ca khúc “Lắng nghe mùa xuân về” trở nên gắn liền với tên tuổi của nữ ca sĩ.
Dương Thụ đã vẽ lại mùa xuân qua ca từ rất thật, một mùa xuân với mưa nhẹ rơi thật êm, với mùa hương thoảng trong gió đưa.
Giọt mưa nào rơi thật êm trên phố phường
Mùa hương nào thơm thật thơm trong gió thoảng
Và em đợi anh đợi anh như đã hẹn
Nghe trong mưa đêm mùa xuân lặng lẽ sang.
Có thể nói Dương Thụ cảm nhận xuân theo cái rất riêng của ông, cũng như ông từng chia sẻ, Lắng nghe màu xuân vốn chỉ là một tâm sự của ông trước một năm mới. Nên cả bài hát nhẹ nhàng, đằm thắm và sự lặng lẽ của thời gian. Nhạc sĩ không nói cụ thể giọt mưa ở đâu, từ đâu, cũng như là mùa hương nào, mà chỉ nói một cách rất hoài nghi đối với cảnh vật trước thềm xuân sang. Trong khoảnh khắc lặng lẽ giao mùa ấy, em vẫn đợi anh như lời đã hẹn ước. Khi nhận ra mùa xuân lặng lẽ sáng, tác giả lại có hàng loạt những câu hỏi “Phải chăng”.
Phải chăng mầm non mùa xuân đang hé nở
Phải chăng nụ hoa mùa xuân đang hé nở
Phải chăng ngày xuân đầu tiên đang gõ cửa
Khi anh trông em ung dung bên thềm nhà.
Mùa xuân đã về rồi, có phải mầm non cũng bắt đầu hé nở để chào đón xuân, phải chăng khi xuân về nụ hoa xuân cũng đang hé nở, hay phải chăng ngày xuân đầu tiên đang gõ cửa. Tất cả những sự vật như mầm non hé nở, nụ hoa hé nở, hay xuân đã về đều là sự thật, một sự thật hiển nhiên của đất trời theo thời gian. Nhưng nhạc sĩ lại không dám tin, vẫn hoài nghi và tự hỏi. Những sự thật không thể thay đổi ấy, ông lại không dám tin, lại luôn tự hỏi có không nhưng ông lại luôn khẳng định về sự hiện diện của em. Ông luôn chắc nịch em vẫn đợi anh như đã hẹn, em đang ung dung đợi anh bên thềm nhà. Dù có hoài nghi tất cả, nhưng chưa bao giờ anh hoài nghi em, hoài nghi tình cảm đôi ta! Liệu đây có phải một lời tỏ tình son sắc?
Kìa tiếng chim rộn hót xa vời,
Cánh hoa đào bỗng như cười, báo tin mùa xuân về
Kìa bóng đêm mùa cũ đâu rồi,
Với em chỉ thấy xanh ngời, lá hoa của xuân tươi, rồi anh tới.
Rồi như phá vỡ cái đêm buồn ngày mưa ấy là tiếng chim hót xa vời. Khung cảnh xuân như đổi mới bởi âm thanh nhộn nhịp của tiếng chim. Không còn cái màu đen u buồn của đêm mưa, thay vào đó là hình ảnh cánh đào tươi cười báo tin xuân, là hình dáng em tươi xanh trong nền trời. “Với em chỉ thấy xanh ngời, lá hoa của xuân tươi, rồi anh tới.” Xóa bỏ bóng đêm của mùa cũ, thay vào đó là em xanh ngời, màu xanh của ước mơ, của hy vọng và tương lai trong mùa xuân rợp bóng hoa lá. Em vẫn tươi cười, tràn đầy nhựa sống, yêu đời và xinh đẹp chờ anh tới.
Và chúng ta lại đón giao thừa,
Phút giây lặng lẽ mong chờ, lắng nghe mùa xuân về
Để biết ta còn mãi trong đời,
Phút mong chờ ấy tuyệt vời, chứa chan niềm tin yêu, kìa anh tới.
Và chúng ta lại bên nhau, lại cùng nhau chào đón giao thừa. “Phút giây lặng lẽ mong chờ, lắng nghe mùa xuân về” chúng ta cùng nắm tay nhau, cùng chờ đón phút giây chuyển giao giữa năm cũ sang năm mới, đây là phút giây mong chờ nhất. Phút giây mở ra một năm mới, một năm có nhiều niềm vui hơn “Phút mong chờ ấy tuyệt vời, chứa chan niềm tin yêu”. “Kìa anh tới” không chỉ là một lời tự sự mà còn như một ẩn dụ về tương lai, trong thời khắc chuyển giao năm mới, anh đang tới, tương lai phía xa sẽ luôn có anh. Cũng như em hãy ở yên đứng đợi, anh sẽ đến, cùng em đón chào những khoảnh khắc thiêng liêng nhất ở bây giờ và cả mai sau này, chúng ta đều sẽ có nhau.
Lắng nghe mùa xuân về là lời tự sự đầy chất xuân, là tình cảm sắc son của đôi lứa yêu nhau nguyện sắm vai cùng nhau trải qua tất cả để cùng nhau mỗi năm đều đón giao thừa. Không cần phô trương, không cần quá nhiều câu từ, lắng nghe mùa xuân thành công bởi sự bình dị đời thường. Không ồn ào nhộn nhịp như các bài hát về xuân cùng thời, lắng nghe mùa xuân như nốt nhạc trầm nhưng chứa chan khát vọng về tương lai, trong cái đêm đen của thời đại vẫn bừng cháy khát vọng, tình yêu đời, tình yêu người chứa chan.