Với hơn 90 năm của một đời người và nhạc sĩ Phạm Duy đã dành gần như trọn vẹn cho sự nghiệp sáng tác, Phạm Duy được mệnh danh là “người hát rong thế kỷ” đã cho ra đời biết bao nhiêu nhạc khúc với nhiều chủ đề, nhiều nội dung và được thể hiện rất đa dạng. Dường như ở mỗi chủ đề, mỗi thể loại, nhạc sĩ Phạm Duy sẽ để lại những tác phẩm bất hủ, không chỉ một mà là nhiều…Nhưng nếu nhắc đến một thể loại nhạc nào đó, ai ai cũng sẽ thống nhất rằng Phạm Duy là một nhạc sĩ tài ba ít người sánh kịp. Những tác phẩm bay bổng bởi giai điệu và ca từ, dù ca khúc đó là tình yêu trọn vẹn hay sự dang dở trong một câu chuyện tình…thì nhạc sĩ vẫn khiến người nghe cảm thấy như chính bản thân mình đang hòa vào những giai điệu ấy, chiêm ngưỡng tận mắt khung cảnh tuyệt mỹ đó.
Gạt sang một bên những câu chuyện tình đẹp mỹ miều và có cái kết thật lung linh như bước ra từ truyện cổ tích, chúng ta cùng nhạc sĩ Phạm Duy di chân từng bước vào câu chuyện tình tan vỡ, những yêu thương đã từng giờ chỉ như một giấc chiêm bao. Vụn vỡ đến đáng thương, ưu sầu đến phiền não, khiến cho nhạc sĩ cũng phải bật thốt lên rằng “còn gì nữa đâu”, níu kéo hay trách móc thì đến cuối cùng vẫn là mất nhau. Ca khúc “Còn gì nữa đâu” của nhạc sĩ Phạm Duy cho người nghe cảm nhận về sự thất vọng trong tình yêu dang dở, sự nghẹn ngào khi bao luyến lưu ngày cũ giờ chỉ còn là những tiếng thở dài trong vô vọng, yêu thương cũng chỉ là kỷ niệm, vui buồn cũng chỉ là hồi ức….mãi mãi được lưu dấu trong lớp bụi thời gian, không bao giờ quay lại được nữa.
“Còn gì nữa đâu mà tìm đến nhau
Mối thương đau dài lâu đã lên cao chìm sâu
Ngăn bước qua cầu tình đã nghẹn ngào
Còn gì nữa đâu mà chờ đón nhau
Suốt đêm thâu lạnh lẽo
Ngóng trông nhau bạc đầu mà chẳng thấy đâu…”
Cuộc tình này còn gì nữa đâu mà “tìm đến nhau”, ân tình đã hết, nhân nghĩa đã cạn, những mối thương đau cũng sắp được chữa lành rồi thì người còn tìm đến nhau để làm chi, còn xe rách vết thương sắp liền để làm gì. “Mối thương đau dài lâu đã lên cao chìm sâu”, câu hát nghe có vẻ nghịch lý đúng không? Lên cao sao lại đi liền kề với chìm sâu? Phải chăng ý của tác giả chính là nỗi đau đớn khi người lựa chọn quay đi, nỗi đau tột cùng, lên đến đỉnh điểm của sự khốn khổ vốn đang dần dần chìm xuống, sắp được thời gian xoa dịu, cảm xúc đang được cân bằng thì người lại chợt đến, “cố ý” mang theo “hung khí” để đâm vào tim thêm một nhát nữa.
“Còn gì nữa đâu mà chào đón nhau”, một câu nói nghe thật tuyệt tình làm sao, không là gì của nhau nên chẳng cần một lời chào hỏi, cũng chẳng cần một cái gật đầu chào đón. Nhưng có ai biết đâu nỗi niềm của một kẻ lụy tình, một người từng là tất cả với ta, nhưng sau cùng lại chẳng là gì cả. Những hẹn ước yêu thương ban đầu, giờ chỉ là một câu nói nghẹn ngào và lắm xót xa mà thôi, nó khiến một người vốn đang ấm áp trong vòng tay nhân tình giờ phải chịu lạnh lẽo trôi qua suốt hàng đêm trường. Chẳng cần chào đón, chẳng cần thêm những câu nói đau lòng bởi dù có “ngóng trông nhau bạc đầu” cũng chẳng thể nào tìm thấy được nhau, chẳng thể nào lần nữa cùng nhau sánh bước….Vậy thì luyến lưu thêm nữa để làm gì ngoài hai chữ “khổ đau”.
“….Còn gì nữa đâu mà tưởng nhớ nhau
Bóng dáng yêu từ lâu đã trôi mau về đâu
Trong giấc mơ nghèo tình đã nhạt màu
Còn gì nữa đâu mà oán trách nhau
Có quên mau cuộc sầu
Có nuôi bao tình sâu thì lòng vẫn đau…”
Khái niệm của từ nhung nhớ đối với hai người yêu nhau chính là hạnh phúc, là gia vị cho tình yêu thêm ngọt ngào và nồng cháy. Nhưng nếu được dùng trong mối lương duyên tan vỡ, thì đó lại là liều thuốc độc sâu cay, một khi ngấm vào sẽ chẳng còn gì có thể hóa giải được. Đã không còn là gì của nhau nhưng tâm vẫn hoài nhung nhớ, đã không thể nào có kết cục đẹp cùng nhau nhưng tâm trí vẫn mong cầu….Tim người ở lại, liệu có chịu đựng nổi sự tổn thương này không? Bóng dáng yêu kiều từng làm người say quên lối nhưng giờ lại như một hình ảnh nhanh lướt qua mau, cuộc tình nghèo tình cảm vốn cần thời gian vun đắp nhưng giờ yêu thương đã nhạt, lấy gì để vẽ tô.
Cơ hội, có khi là do người khác trao cũng có khi là do chính bản thân mình tạo ra, cơ hội để tái tạo nên niềm tin, tái tạo một tình yêu vốn đã rạn nứt. Sẽ có người tha thứ và chấp nhận sự hối cải của đối phương để tình yêu ấy lại được tiếp tục công cuộc dựng xây. Nhưng cũng có người không chấp nhận, không phải là hết yêu nên mới không tha thứ, mà vì yêu quá nhiều nên sự bao dung của họ đã dành hết cho bạn ở trước đó rồi, bây giờ chẳng còn nữa. Phạm Duy nói đừng oán trách nhau, không phải là không muốn trách, nhưng trách móc nhau rồi thì mình sẽ được gì trong câu chuyện tình ấy khi “có quên mau cuộc sầu, có nuôi bao tình sâu thì lòng vẫn đau”, chính mình cũng chịu nhiều đau thương chứ lòng có nhẹ nhàng hơn là bao.
“….Còn gì nữa đâu mà phải khóc nhau
Có đi theo mùa ngâu tới suối reo nghìn thâu
Tình chôn đã lâu
Còn gì nữa đâu mà kể với nhau
Vết thương đau ngày nào
Có sống bao đời sau thì đã mất nhau
Còn gì nữa đâu mà gọi mãi nhau.”
Nghe đến đoạn cuối của ca khúc, cảm nhận sâu sắc nhất chính là sự buông bỏ trong thanh thản bởi nhân vật dường như thấu hiểu hết mọi hồng trần, biết lòng đau nhưng không níu kéo vì “có sống bao đời sau thì đã mất nhau” nên cần gì cứ mãi réo tên nhau trong vô vọng. Cuộc tình ấy đã được chính người trong cuộc cố gắng mà chôn sâu tận đáy tim, giờ nó chỉ còn là kỷ niệm, là vết sẹo đã lành sau một khoảng ưu thương dai dẳng. Thời gian có thể không xóa mờ được sẹo, nhưng ít nhất khi chạm vào, ta cũng không còn đau đớn như thuở ban đầu.
“Còn gì nữa đâu” của nhạc sĩ Phạm Duy không phải là sự tuyệt vọng về một câu chuyện không kết quả, mà đúng hơn là sự “giác ngộ sớm” cho chuỗi đau thương sắp tới. Nếu cứ ôm hoài một mối tình có duyên không nợ, thì dù muôn đời người khổ vẫn chỉ có ta. Sớm buông bỏ, sớm học được cách chấp nhận sự thật, có lẽ, nơi trần ai khổ lụy này sẽ chẳng còn mấy người bi lụy vì tình dang dở.
Còn gì nữa đâu mà tìm đến nhau
Mối thương đau dài lâu đã lên cao chìm sâu
Ngăn bước qua cầu tình đã nghẹn ngào
Còn gì nữa đâu mà chờ đón nhau
Suốt đêm thâu lạnh lẽo
Ngóng trông nhau bạc đầu mà chẳng thấy đâu
Còn gì nữa đâu mà tưởng nhớ nhau
Bóng dáng yêu từ lâu đã trôi mau về đâu
Trong giấc mơ nghèo tình đã nhạt màu
Còn gì nữa đâu mà oán trách nhau
Có quên mau cuộc sầu
Có nuôi bao tình sâu thì lòng vẫn đau
Còn gì nữa đâu mà phải khóc nhau
Có đi theo mùa ngâu tới suối reo nghìn thâu
Tình chôn đã lâu
Còn gì nữa đâu mà kể với nhau
Vết thương đau ngày nào
Có sống bao đời sau thì đã mất nhau
Còn gì nữa đâu mà gọi mãi nhau.