Cây hoa sim – loài hoa đã đi vào rất nhiều áng thơ văn nghệ thuật các thế hệ đi trước. Không những đẹp, nở tím cả núi rừng mà hoa sim còn mang nhiều ý nghĩa về sự thủy chung son sắt. Trong thơ ca hoa sim và những đồi sim tím bạt ngàn chính là nguồn cảm hứng cho nhiều nhạc sĩ như: Áo anh sứt chỉ đường tà (Phạm Duy), Chuyện hoa sim (Anh Bằng), Màu tím hoa sim (Duy Khánh),… Và không thể không kể đến nhạc khúc “Chuyện người con gái hái sim” của nhạc sĩ Hồng Vân.
Nhạc sĩ Hồng Vân là một nhạc sĩ Việt Nam, ông tên thật là Trần Quý. Bút danh Hồng Vân là tên người vợ của ông. Do đó, nhiều bài hát của ông được ký tên Hồng Vân-Trần Quý. Không rõ thân thế cũng như năm sinh năm mất của ông. Năm 1954, ông cùng gia đình vào Đà Lạt sinh sống, đến những năm 1960 ông lại vào Sài Gòn lập nghiệp bằng nghề biết nhạc. Sau năm 1975, không còn ai biết tung tích của ông và gia đình ở đâu.
Ông là tác giả của ca khúc Đồi thông hai mộ nổi tiếng và nhiều ca khúc khác dành cho tầng lớp bình dân Sài Gòn trước năm 19745 như: Buồn trong ngày cưới, Chiều tím đồi sim, Gác chuông giáo đường,…
“Chuyện người con gái hái sim” là một nhạc khúc trữ tình nhẹ nhàng về cô gái hái sim không may bị thiệt mạng trong thời chinh chiến. Sự ra đi của cô để lại nhiều mất mát và đau thương cho chàng trai ở lại.
Đồi sim tím buồn như mắt của người thuở nào bên lối xưa.
Màu sim tím dở dang gieo sầu nhớ, cách chia xui biệt ly.
Lòng sim như tim vỡ dưới trời tang, mất đi bao niềm tin.
Tình sim không đem đến những yên vui khi sắc tím u buồn.
https://www.youtube.com/watch?v=ef-XTYKU8sI
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do danh ca Tuấn Vũ trình bày
Hôm nay nhìn đồi sim tím, màu tím của hoa sim buồn như ánh mắt người xưa. Màu tím của hoa sim là màu của của biệt ly, màu tím gieo bao sầu nhớ. Nhìn những quả sim rơi như tim vỡ dưới trời tang. Màu tím u buồn của hoa sim không mang lại những yên vui dù lòng rất yêu sim. Có lẽ, màu tím hoa sim, sắc tím u buồn đó đã khơi gợi lại những ký ức buồn của “chuyện năm trước”.
Chuyện năm trước ở đây có một nàng chiều chiều ra hái sim.
Chẳng đem bán vì yêu sim màu tím thế nên cam quạnh hiu.
Mùa Đông sang nghe gió đến nửa đêm tránh sao cho khỏi rét.
Nàng yêu sim, yêu thắm thiết say mê, yêu sắc tím u buồn.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Trường Vũ trình bày.
Chuyện năm trước ở đây có một nàng cô gái yêu sim. Cô ấy hay hái sim vào mỗi chiều hoàng hôn, cô hái không phải vì đem bán mà là vì yêu sim, muốn nâng niu sim. Vào mỗi đông khi nghe gió rét cô lại bân khoân không biết làm sao cho sim khỏi rét. Cô gái ấy yêu sim, một tình yêu thắm thiết say mê. Vì yêu sim nên cô yêu cả màu sắc tím u buồn của hoa sim. Nhưng cô có biết không, cô yêu sim, có người lại thầm yêu cô.
Nhưng chẳng may cho một hôm khói chiến chinh lan.
Đem nàng đi trong một chuyến mãi mãi không về.
Sao lòng người hay dễ quên
chuyện người con gái hái sim trước bên sườn non.
Bây giờ còn đâu dáng xưa
với giọng cười đùa, tiếng nói ngọt ngào.
Nhưng nào đâu “một hôm khói chiến chinh” đã cướp mất cô gái yêu sim ấy. Chiến tranh mang cô đi mãi chẳng về, mang cô rời xa đồi sim cô hằng yêu mến, mang cô rời xa mọi người. Để rồi giờ đây, ngắm nhìn đồi sim tím, mấy ai còn nhớ cô gái ấy, bởi “lòng người hay dễ quên” nên đâu ai còn nhớ giọng cô cười đùa, nhớ tiếng nói ngọt ngào của cô. Nhưng mọi người có thể quên cô gái ấy, anh thì vẫn nhớ. Anh nhớ đôi mắt buồn của cô, nhớ từng tiếng nói, tiếng cười đùa của cô trong đồi sim này. Nỗi nhớ ấy da diết và thường trực trong lòng anh, nhìn hoa sim, lòng anh lại u buồn như màu tím của loài hoa ấy.
Vì như thế đồi sim vắng đi nàng chẳng còn ra hái sim.
Để sim tím càng tô thêm màu tím, tím ôi gieo buồn thêm.
Đường xưa đây nay vắng bóng nàng đi bốn bên như quạnh hiu.
Nàng qua đi trong nỗi nhớ không nguôi gây luyến tiếc cho đời.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Như Quỳnh trình bày.
Nàng đi rồi, đồi sim vắng bóng cô gái hái sim. “Để sim tím càng tô thêm màu tím”, màu tím nay lại càng tím hơn xưa, nỗi buồn nay lại buồn hơn nỗi buồn xưa. Nàng đi rồi, con đường xưa vắng bóng nàng cũng trở nên hiu quạnh. Nàng rời đi để lại nỗi nhớ khôn nguôi, gây luyến tiếc muôn đời.
“Chuyện người con gái hái sim” tuy là nhạc khúc kể lại cô gái hái sim bỏ mình trong chiến tranh, kể về nỗi buồn của đồi sim khi vắng bóng cô. Nhưng thấp thoáng đâu đó, ta vẫn cảm nhận được nỗi niềm của tác giả dành cho cô gái ấy. Đó là một nỗi u buồn tựa sắc tím hoa sim, một nỗi nhớ nhung da diết về giọng nói, tiếng cười của cô. Là một tình yêu thầm kín của tác giả với cô gái yêu sim ấy. Có lẽ, cô gái ấy yêu sim vì một tình yêu tha thiết, say mê. Còn tác giả chỉ thấy yêu sim vì ở đây, anh bắt gặp lại những kỷ niệm xưa cũ, nơi có bóng hình của người con gái anh yêu.
Trích lời bài hát Chuyện Người Con Gái Hái Sim:
Đồi sim tím buồn như mắt của người thuở nào bên lối xưa.
Màu sim tím dở dang gieo sầu nhớ, cách chia xui biệt ly.
Lòng sim như tim vỡ dưới trời tang, mất đi bao niềm tin.
Tình sim không đem đến những yên vui khi sắc tím u buồn.
Chuyện năm trước ở đây có một nàng chiều chiều ra hái sim.
Chẳng đem bán vì yêu sim màu tím thế nên cam quạnh hiu.
Mùa Đông sang nghe gió đến nửa đêm tránh sao cho khỏi rét.
Nàng yêu sim, yêu thắm thiết say mê, yêu sắc tím u buồn.
Nhưng chẳng may cho một hôm khói chiến chinh lan.
Đem nàng đi trong một chuyến mãi mãi không về.
Sao lòng người hay dễ quên
chuyện người con gái hái sim trước bên sườn non.
Bây giờ còn đâu dáng xưa
với giọng cười đùa, tiếng nói ngọt ngào.
Vì như thế đồi sim vắng đi nàng chẳng còn ra hái sim.
Để sim tím càng tô thêm màu tím, tím ôi gieo buồn thêm.
Đường xưa đây nay vắng bóng nàng đi bốn bên như quạnh hiu.
Nàng qua đi trong nỗi nhớ không nguôi gây luyến tiếc cho đời.