Người nghe nhạc hẳn đã quá quen thuộc với nhạc Trịnh, những bài hát với giai điệu rất riêng của ông đã in sâu vào lòng của biết bao thế hệ. Thật khó để tìm ra một bài hát hay nhất trong ngăn tủ đồ sộ đựng sáng tác của ông. Tuy vậy, nếu bạn muốn tìm một bài hát nhẹ nhàng, gợi lên nhiều hồi ức cũ về thời thanh xuân những năm 1985 thì “Nhớ mùa thu Hà Nội” sẽ là một sự lựa chọn hoàn hảo.
Bài hát này đã sống cùng năm tháng, gắn liền với tên tuổi nhiều ca sĩ để truyền cảm hứng tới khán giả, Hồng Nhung, Tuấn Ngọc, Khánh Ly là một vài cái tên trong số những nghệ sĩ thể hiện thành công nhất ca khúc. Những điều thân thương nhất của mùa thu Hà Nội được thể hiện qua nỗi nhớ của Trịnh Công Sơn.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng chia sẻ về nguồn cảm hứng viết nên ca khúc Nhớ Mùa Thu Hà Nội như sau: “Năm 1985, tôi cùng ba đồng nghiệp được Bộ Văn Hoá Liên Xô mời sang thăm. Khi trở về tôi ở lại Hà Nội một tháng. Mỗi sáng, tôi và Thái Bá Vân (nhà phê bình mỹ thuật) đi loanh quanh Hà Nội gặp bạn bè. Chiều nào cả hai cũng lên Hồ Tây, nằm bên hồ với chai Ararat, uống lai rai và nhìn bầy sâm cầm đáp xuống – bay lên” sau đó thì ca khúc này được ra đời.
Nỗi nhớ Hà Nội được nhắc đến trong ca khúc là một nỗi nhớ đơn sơ, gần gũi nhất về những gam màu sặc sỡ.
Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ,
Nằm kề bên nhau, phố xưa nhà cổ, mái ngói thâm nâu.
Những điều bình dị, quen thuộc nhất của Hà Nội tưởng chừng như vô cùng bình thường nhưng lại là những nguyên liệu để tạo nên dấu ấn nơi đây. Cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ là một góc riêng sặc sỡ mà thiên nhiên ban tặng cho con người, nó tạo ra một vẽ đẹp mà chẳng ai có thể chối từ. Nhưng đặc trưng hơn cả là những ngôi nhà cổ nằm kề bên nhau trên những con phố trầm tĩnh, uy nghiêm. Nó mang đến cho con người nhiều cảm xúc, sự an lành khi được sống trong không khí này. Những gam màu từ sặc sỡ của cây bàng, cây cơm nguội hòa cùng với những gam màu mộc mạc, thô của mảng tường phố cổ, của mái ngói thâm nâu khắc họa nên một bức tranh tổng thể về văn hóa, cuộc sống nơi đây. Nó là linh hồn của Hà Nội, là hoài niệm trong tiềm thức của một thời đã qua, là những thứ mà người ta có thể tự hào khi nhắc đến.
Sau nỗi nhớ về những gam màu của Hà Nội, tác giả lại nhớ về những mùi hương đặc trưng mà chẳng thể tìm thấy ở đâu khác.
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội,
Mùa hoa sữa về thơm từng ngọn gió,
Mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ,
Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua.
Thu đến cũng là lúc một mùa hoa sữa, một mùa hoa Hà Nội lại về, nồng nàn lan tỏa khắp không gian. Những ngọn gió se lạnh mang theo hương hoa sữa len lỏi vào từng ngóc ngách của phố thị, nó lướt qua để lại trong lòng những ai được tận hưởng một sự nhẹ nhàng, bay bổng, muốn được hòa mình, muốn được chìm đắm. Bên cạnh mùi hoa sữa tươi mát thì mùi hương cốm cũng khiến người ta mê mẩn. Nó không ngào ngạt, không hoa mỹ nhưng thấm đẫm tình quê hương. Gợi nhớ về đồng quê, ruộng lúa, nó mang mùi của đất trời, mùi của sông núi, mùi đọng lại trên bàn tay nhỏ của người nông dân, người làm bánh và cả người thưởng thức.
Mùi cốm sữa trên những con phố, vỉa hè làm những người lướt qua đọng lại trong lòng một nỗi niềm về những ngày xưa. Dòng chảy của mùi hương như những mạch máu của nơi đây, chỉ có những tâm hồn thuần khiết nhất mới có thể cảm nhận hết vẻ đẹp này.
Những ngọt ngào của Hà Nội được tác giả thể hiện ngắn gọn nhưng đầy đủ.
Hồ Tây chiều thu, mặt nước vàng lay bờ xa mời gọi.
Màu sương thương nhớ, bầy sâm cầm nhỏ vỗ cánh mặt trời.
Bình yên, thơ mộng là những gì được miêu tả trong lời hát. Hồ Tây với mặt nước vàng long lanh dưới ánh nắng hoàng hôn của chiều tà, khi lấp lánh, khi ủy mị. Bờ xa dập dìu như đang mời gọi tình yêu của người yêu cái đẹp đến cạnh bên. Màu sương mờ ảo của cái se lạnh khí trời càng tô thêm vẻ lãng mạn của không gian. Xa xa, bầy sâm cầm nhỏ vỗ cánh bay về phía chân trời, bay về phía của bình yên và hạnh phúc. Tình yêu ở đây không mãnh liệt, cháy bỏng như Tây Nguyên, cũng không ngọt ngào, nên thơ như Đà Lạt, nó yên ả và từ tốn, chân quý từ những điều nhỏ nhặt nhất. Chỉ bấy nhiêu đó thôi, nhưng cũng đủ làm tâm hồn lay động với mọi thứ.
Mọi thứ xung quanh từ màu sắc, mùi vị, đến không khí chạm đến sự rung động của tác giả.
Hà Nội mùa thu đi giữa mọi người,
Lòng như thầm hỏi, tôi đang nhớ ai,
Sẽ có một ngày trời thu Hà Nội trả lời cho tôi,
Sẽ có một ngày từng con đường nhỏ trả lời cho tôi.
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội, nhớ đến một người …
Để nhớ mọi người.
Hà Nội trong sắc thu dịu dàng và đầy quyến rũ luôn mang đến cho người ta cái cảm giác buồn man mác và gợi lên một nỗi nhớ da diết mà ngay cả tác giả cũng không thể gọi tên. Phố thị đông đúc nhưng trầm lắng, cũng giống như con tim đang rực lửa nhưng lòng chỉ thì thầm tôi đang nhớ ai. Hà Nội là vậy, có những đặc trưng rất riêng, mọi thứ ở đây cổ kính, trang nghiêm và lịch thiệp. Một niềm tin về tình yêu và mong ước hạnh phúc luôn hiện hữu trong mỗi người. Có một ngày những cảm xúc bâng khuâng này sẽ được đáp lại, mùa thu Hà Nội sẽ trả lời suy nghĩ, những con đường nhỏ sẽ dẫn lối để đến với những khao khát, tất cả rồi sẽ tìm được chân ái của chính mình. 
Mùa thu Hà Nội nhớ đến một người, người ấy chính là mùa thu Hà Nội, tác giả đã yêu và xem đây như là một người tri kỷ, một người thương thầm trong tâm trí mình, luôn mong nhớ khi phải rời xa, từng chiếc lá bàng đỏ, từng mùi hương hoa sữa là nhan sắc là hình hài của người yêu mình. Ông yêu bằng lý trí và cả con tim mình, nhớ về mùa thu Hà Nội để nhớ về tất cả những điều tuyệt vời ở đây, hồi tưởng về một nơi mà ở đó con người nghệ sĩ được thả hồn vào không gian, thơ thẩn với chính mình.
Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ,
nằm kề bên nhau, phố xưa nhà cổ, mái ngói thâm nâu.
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội,
mùa hoa sữa về thơm từng ngọn gió,
mùa cốm xanh về, thơm bàn tay nhỏ,
cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua.
Hồ Tây chiều thu, mặt nước vàng lay bờ xa mời gọi.
Màu sương thương nhớ, bầy sâm cầm nhỏ vỗ cánh mặt trời.
Hà Nội mùa thu đi giữa mọi người,
lòng như thầm hỏi, tôi đang nhớ ai,
sẽ có một ngày trời thu Hà Nội trả lời cho tôi,
sẽ có một ngày từng con đường nhỏ trả lời cho tôi.
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội, nhớ đến một người …
Để nhớ mọi người.