Chuyện tình giữa vua Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu mặc dù không phải là một chuyện tình có kết thúc viên mãn nhưng đã không biết có bao nhiêu sử gia phải tốn giấy mực để ghi chép lại câu chuyện ấy. Có thể nói không ngoa khi chuyện Nam Phương Hoàng hậu trở thành Hoàng hậu của triều đại nhà Nguyễn đã đi ngược lại toàn bộ quy tắc trong cung thời đó.
Nam Phương hoàng hậu tên thật là Nguyễn Hữu Thị Lan, sinh năm 1914 tại Gò Công (Tiền Giang), là cháu gái của đại phú hộ Lê Phát Đạt – Một trong những gia đình giàu có nhất ở miền Nam Việt Nam lúc bấy giờ. Bà là người theo đạo công giáo và từng đi du học ở Pháp một thời gian. Đồng thời bà cũng là người Việt quốc tịch Pháp với tên tiếng Pháp là Jeanne Mariette Thérèse. Từ năm 12 tuổi trở về trước bà cùng chị gái sống ở Sài Gòn, sau này thì sang Pháp du học tại trường nữ danh giá tại thủ đô Paris nước Pháp. Vốn là người thông minh, sáng dạ, đến năm 1932 bà đã đậu tú tài toàn phần, lúc đó bà đã trở về nước. Và chính nơi đây đã bắt đầu chuyện tình yêu giữa bà và vua Bảo Đại.
Tại Đà Lạt, bà cùng người cậu ruột là Lê Phát An được Đốc lý Darle mời đến dự tiệc tại khách sạn Palace. Trong khoảng thời gian này vua Bảo Đại cũng đã tham dự buổi tiệc này và đã gặp người con gái tên Nguyễn Hữu Thị Lan. Chỉ với lần đầu gặp mặt, vua Bảo Đại dường như đã say mê người con gái dịu dàng mộc mạc, có học thức và tận sâu bên trong lại lại toát lên khí chất quý phái, sang trọng. Lần gặp gỡ này tựa như duyên trời định vì đáng lẽ ra trước đó Thị Lan không đồng ý đi với cậu trong buổi tiệc này bởi lẽ cô cháu gái của ông Lê Phát An không hề thích những nơi đông người như thế.
Sau lần gặp mặt đầu tiên này, vua Bảo Đại đã nhiều lần hẹn hò với người con gái này. Cuối cùng ông quyết định cầu hôn Nguyễn Hữu Thị Lan mặc cho thái hậu Từ Cung đã sắp xếp hôn sự cho ông với con gái của vị phó bảng quê Phong Điền. Thế nhưng vua Bảo Đại đã nhất quyết nói với mẹ rằng chỉ cưới Nguyễn Hữu Thị Lan chứ không cưới bất kì người nào khác, nếu không lấy được người con gái này thì ông sẽ độc thân suốt đời. Chính sự kiên quyết này mà Thái hậu đã đồng ý cho vua Bảo Đại cưới Thị Lan. Tuy nhiên, đám cưới của vua Bảo Đại và Thị Lan không được sự đồng ý của các quan trong triều. Ông kiên quyết khẳng định rằng ông cưới vợ cho ông chứ không phải triều đình. Cuối cùng đám cưới của ông và Thị Lan được diễn ra tại Huế. Bà được sắc phong Nam Phương Hoàng hậu – Đây là trường hợp hiếm vì triều đại nhà Nguyễn trước giờ không sắc phong Hoàng hậu khi còn sống.