Phần tiếp theo của bộ sưu tập ảnh về Sài Gòn – Chợ Lớn đầu thế kỷ XX.
Những công trình kiến trúc như tòa Dinh xã Tây, Nhà hát Thành phố, Nhà thờ Đức Bà,….hay những con kênh/rạch trở thành đại lộ, thành trục đường trung tâm,….tất cả đã khoác lên cho Sài Gòn – Chợ Lớn một chiếc áo mới. Hãy cùng với Thời Xưa ngắm nhìn lại diện mạo của Sài Gòn – Chợ Lớn của hơn 100 năm trở về trước, để biết “hòn ngọc Viễn Đông” thay đổi như thế nào!
Góc Bến Bạch Đằng – Nguyễn Huệ ngày nay. Bên phải là trụ sở Thuế quan năm 1904, phía xa bên trái hình là Bến Nhà Rồng.
Góc chụp chính diện Đình Thủ Đức năm 1904, đối diện là chợ Thủ Đức.
Một khẩu đại bác được kéo ra từ công binh xưởng (dường như trong ảnh là Hải quân công xưởng nằm trên đường Cường Để, nay là Tôn Đức Thắng)
Cảnh bất thường này cho thấy một linh mục đang kêu gọi đàn chiên của mình bằng âm thanh của một cây kèn, từ trên chiếc xuồng nhỏ trên một trong nhiều kênh rạch ở Nam Kỳ. Có thể là để nhắc nhở các giáo dân thực hiện bổn phận ngày Chủ nhật của họ? Hoặc để sắp xếp việc xưng tội?
Những cửa hàng bán đồ thiếc trên đường Huỳnh Thúc Kháng, sự khác biệt của hai bức ảnh năm 1904 và 1967 -Tất cả các cửa hàng ở tầng trệt trên con phố thương mại này tại Saigon (có lẽ là tại khu chợ cũ) đều là những cửa hàng bán các vật dụng bằng thiếc, nơi mặt tiền trưng bày những thau chậu và các bồn tắm ngồi làm bằng thiếc.
Phía trước nhà thương Grall – Đây là một bệnh viện lớn ở Sài Gòn hoạt động từ năm 1925 đến 1978, được xây dựng vào năm 1862. Cuối thập niên 1870 thì được dời về số 14 rue Lagrandière (đường Lý Tự Trọng ngày nay). Ban đầu có tên là Bệnh viện Quân sự, đến năm 1925 thì chính thức sang tên “Bệnh viện Grall” để vinh danh Giám đốc Y tế Nam Kỳ – Charles Grall. Năm 1978 thì tiếp tục được đổi tên thành Bệnh viện Nhi đồng II và giữ nguyên cho đến hiện tại.
Một bà mẹ tắm cho con ở vòi nước máy công cộng.
Những người bán rong và xe kéo. Trông giống góc Lê Thánh Tôn và Cường Để (nay là đường Tôn Đức Thắng).
Tòa Đô Chánh Sài Gòn đang trong quá trình xây dựng – Tòa nhà nằm trên đường Lê Thánh Tôn, đầu đường Nguyễn Huệ, hướng nhìn ra bến Bạch Đằng của sông Sài Gòn.
Nhà hát Thành phố và tượng đài Francis Garnier trong công viên Lê Lợi được đặt năm 1910
Vườn hoa trước Nhà hát Thành phố – Công trường Lam Sơn ngày nay. Tiệm café Grand café de la Musique (trước năm 1975 là Givral), nằm đối diện với Place Francis Garnier (phần công trường phía mặt tiền Nhà hát), tại bùng binh trên các đại lộ Charner (Nguyễn Huệ) và Bonard (Lê Lợi). Các quầy bán súp của người Hoa được bày bán ở dọc vỉa hè. Ở phía sau, Grand Café de la Musique và Hotel Continental.
Bến Mỹ Tho, sau này là Bến Lê Quang Liêm và đường Võ Văn Kiệt ngày nay. Ngay vị trí nhà có hai đầu hồi u lên hai cục nằm cạnh đầu đường Triệu Quang Phục (thẳng ngay trụ cao nơi bờ kinh Tàu Hủ)
Ga xe điện – Quai de Mytho (Bến Mỹ Tho), xa phía trước khoảng 200m là cầu Vạn Kiếp và dốc lên cầu Malabars
Dãy phố trên Bến Mỹ Tho cạnh bên kinh Vạn Kiếp (nơi lùm cây bên trái). Nhiều ghe xuồng cập bờ kênh này, ngay trung tâm thị xã Chợ Lớn, bốc dỡ hàng hóa trực tiếp tại các cửa hàng của thương lái.
Đường rầy xe điện Saigon – Cholon tuyến “Đường Dưới – Low Road” chạy dọc kinh Tàu Hủ, đường Nguyễn Trãi.
Một phố buôn bán trên Bến Mỹ Tho – Nhà bên phải nằm tại đầu đường Lương Nhữ Học (là ngôi nhà có hai tường hồi xây nhô lên để trang trí).
Đường Mạc Cửu bên hông Chợ cũ (nhìn từ trên đầu cầu Malabars). Xa phía trước là Chợ cá (trong bóng mờ) trên đường Tổng Đốc Phương
Nhà thờ được trang trái đầy cờ trong lễ kỷ niệm
Nhà thờ ChoLon (Nhà thờ Cha Tam) vừa xây dựng hoàn tất. Nhà thờ được khởi công xây dựng năm 1900 và mất hai năm để hoàn thành (tức năm 1902).
Lò gạch năm 1904 ở một vùng lân cận Sài Gòn
Phước Thiện Nghĩa Từ bên trong khuôn viên của Phước Kiến Y viện (sau này là bệnh viện Nguyễn Trãi, thuộc quận 5 ngày nay) – Một bệnh viện của người Hoa gốc Phúc Kiến xây dựng nên năm 1909. Phước Thiện Nghĩa Từ là một hội quán được lập ra vừa để làm từ đường thờ cúng tổ tiên, vừa là nơi giúp đỡ cho bệnh nhân không người nuôi dưỡng.
Hội quán Ôn Lăng (Chùa Quan Âm) là một ngôi chùa của người Việt gốc Hoa nằm trên đường Lão Tử. Hội quán được xây lên vào năm 1740 để những người Hoa di cư sang miền Nam có nơi chia sẻ tín ngưỡng và chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống. Ngôi chùa thờ Thiên Hậu Thánh mẫu và nhiều vị thần theo tín ngưỡng dân gian của dân tộc Hoa.
Đám rước người Hoa đang được tổ chức rất náo nhiệt và đông đúc
Các linh mục trên một cỗ xe
Người hút thuốc phiện – Ngày xưa, thuốc phiện không bị cấm như nay, mà nó lại trở thành lối “giải trí” của dân khá giả, họ xem thuốc phiện như thú vui “cà phê” ngày nay.
Trang hoàng đường phố mừng ngày Quốc Khánh Pháp. Ngày Bastille hay Ngày Quốc khánh Pháp là ngày kỷ niệm sự kiện chiếm ngục Bastille diễn ra vào 14 tháng 07 năm 1789 trong thời kỳ Cách mạng Pháp.
Đầu máy xe lửa được trang trí cho ngày 14 tháng 7 năm 1904
Đường sắt băng qua khu đô thị Sài Gòn
Tuyến đường xe điện Sài Gòn – Chợ Lớn đi qua, năm 1904. Lúc đầu chạy bằng đầu máy hơi nước, sau này khi Saigon – Cholon có điện thì chuyển qua dùng điện.
Đây có thể là vụ cháy xảy ra ở nhà máy “Rizerie Saïgonnaise” của Maison Denis Frères, xảy ra vào năm 1904.
Nhà máy xay xát lúa gạo tại khu vực cảng
Hangar đang được xây dựng ở khu vực cảng
Một ngôi nhà thuộc địa đang được xây dựng
Xe bò thu gom rác, được kéo bằng bò.
Xe phân phối nước được kéo bằng bò
Lễ hội hàng hải bản địa – Đây là một lễ hội phổ biến ở vùng phụ cận Sài Gòn, được diễn ra trên mép nước. Ở giữa đám đông, chúng ta thấy một chiếc xích đu đang hoạt động và đang tiến trên mặt nước, một cây sào mà trẻ em đang cố gắng tiến lên; một trong số họ vừa rơi xuống nước.
Bến tàu Le Myre de Vilers ngay Bến Bạch Đằng nhìn từ góc Bến Chương Dương
Một cảnh thôn quê ở vùng ngoại ô thành với, có sông nước, có thuyền bè và những ngôi nhà lá đơn sơ.
Phong cảnh nông thôn yên bình và thanh tĩnh, khiến ai cũng muốn trở về, rời xa vùng thị thành ồn ào và vội vã.
Một con sông nhỏ chảy qua thôn xóm của vùng ngoại ô thành phố
Vùng nông thôn với những chiếc thuyền trên con sông nhỏ
Những ngôi nhà bên rìa của một con rạch ở vùng Chợ Lớn
Thuyền đang cập bến trên một con kênh/rạch ở Chợ Lớn
Con kênh đào ở vùng phụ cận Sài Gòn
Kênh đào ở Chợ Lớn với những chiếc thuyền tam bản – hay còn gọi là xuồng ba lá, là một loại thuyền gỗ có xuất xứ từ Trung Quốc, có đáy tương đối bằng phẳng và dài từ 3,5 đến 4,5 m.
Những con thuyền “mắc cạn”
Cảnh quan nông thôn – Con kênh và thuyền tam bản
Trạm xe lửa được gắn cờ chuẩn bị cho ngày Quốc Khánh Pháp (14/7/1904)
Tuyến đường sắt băng qua khu đô thị Sài Gòn
Đường sắt băng qua khu ngoại ô của thành phố