Chỉ với 20 năm ngắn ngủi trong cuộc đời nhưng nó đủ để trở thành một quá khứ thật huy hoàng chính nhờ ý tưởng kinh doanh độc đáo cùng với khối óc nhìn xa trông rộng của vị chủ nhân – người đã sáng chế ra thứ mặt hàng này – sản phẩm thuốc đỏ của Dược sĩ La Thành Nghệ.
Thứ sản phẩm “bình dân” lại mang đến món lợi “không ngờ”
Danh xưng “Ông vua thuốc đỏ” của La Thành Nghệ là do dân chúng đặt nên – Thuốc đỏ chỉ là một thứ sản phẩm tầm thường cộng với giá cả bình dân cùng giá trị kinh tế thấp, nhưng lại được ưa chuộng ở mọi giới, không những thế, nó còn phổ biến từ thành thị trở về làng quê.
Nếu xét thời kỳ Sài gòn trước giải phóng, trong tất cả những người thành công ở lĩnh vực y dược thì Dược sĩ La Thành Nghệ không phải là nhân vật hàng đầu nhưng đấy lại là khuôn mặt nổi bật nhất và tiêu biểu nhất, cũng là người được biết đến nhiều nhất. Gốc gác là người Triều Châu lại lớn lên trong một gia đình giàu có, được xem là còn nhà gia thế, La Thành Nghệ được cho sang Pháp du học và nhờ khả năng của mình mà đậu bằng Dược sĩ. Ở thời điểm đó tại miền Nam, nếu xếp thứ hàng cho những người nổi tiếng thuộc ngành y dược thì Lan Thành Nghệ chỉ xếp sau Trần Kim Quan. Và cùng thời với các dược sĩ danh tiếng khác như Trần Văn Lắm, Nguyễn Cao Thăng, Nguyễn Thị Hai,….
Năm 1945, sau khi hoàn thành khóa học ở Pháp, ông lựa chọn quay trở về nước và mở một “Pharmacie” nằm trên đường Tự Do, Sài Gòn (sau năm 1975, đường này đổi thành đường Đồng Khởi), cửa hiệu của ông nằm giữa hai nhà hàng lớn thời đó là: La Pagode cùng với rạp EDEN. Ban đầu chỉ là một hiệu thuốc bình thường, nhưng sau một khoảng thời gian hoạt động cùng phát triển thì đổi thành “Viện bào chế” có tên là Laboratoire La Thành – Trở thành một trong số những viện bào chế dược phẩm lâu đời nhất Sài Gòn.
Viện bào chế của ông La Thành Nghệ sản xuất ra rất nhiều loại dược phẩm khác nhau, nào là kháng sinh, thuốc vitamin các loại, thuốc điều trị cảm cúm sốt,…hay những loại thuốc trị bệnh da liễu,…Đại khái mà nói thì những chế phẩm do hãng này điều chế đều mang lại chất lượng rất cao, không chỉ giới bác sĩ tín nhiệm mà người tiêu dùng cũng rất ưa chuộng.
Hiển nhiên, điều đó đã giúp Viện bào chế La Thành thu về nguồn lợi đáng kể và cũng đồng nghĩa việc cho chủ nhân của Viện bào chế cũng trở thành một đại phú hào kiêm người dược sĩ có tiếng. Tuy nhiên, điều bất ngờ là thứ sản phẩm mang đến nguồn lợi đó lại chỉ là thứ yếu phẩm thông thường và đơn giản – Thuốc đỏ – Trong tiếng Pháp, nó được gọi là Mercure au Crome, là một thứ dung dịch hóa học có màu đỏ, dùng bôi lên các vết thương nhẹ để sát trùng.
Bất ngờ là nhà sản xuất khi chế biến ra thứ sản phẩm này lại chẳng cần tốn kém để đầu tư những máy móc hay thiết bị hiện đại, công đoạn lại hết sức đơn giản và tối giản, chi phí lao động đầu tư thấp nên nó hoàn toàn có thể đáp ứng được điều kiện tiêu thụ khổng lồ của thị trường. Thật đáng khâm phục cho ý tưởng kinh doanh độc đáo cùng với tầm nhìn xa trông rộng của chủ nhân chế phẩm này.
Ở thời điểm chiến tranh ngày càng căng thẳng, thuốc đỏ lại trở thành thứ sản phẩm thiết yếu với nhu cầu ngày càng nhiều thì La Thành Nghệ đã được cấp giấy phép làm đại lý độc quyền phân phối; chính điều này đã đem lại cho ông một nguồn lợi vô cùng lớn. Có mấy người nghĩ rằng, thứ sản phẩm tầm thường lại rẻ tiền như thế lại có thể mang đến cho ông “Ông vua thuốc đỏ” khối tài sản kếch xù đến vậy. Không những thế, La Thành Nghệ còn cho nhập cảng số lượng lớn thuốc trụ sinh – đây là một loại “thần dược” dùng để trị thương.
Sau khi lấy được giấy phép độc quyền phân phối Mercure Crôme ở cả hai dạng lỏng và bột, Viện bào chế La Thành đã sản xuất ra khoảng 40.000 chai thuốc đỏ loại 25ml chỉ với 1 lít dung dịch đậm đặc. Chỉ cần 1 gam Mercure Crôme dưới dạng bột, pha cùng với 1 lít nước cất thì sẽ ra được 1 lít Mercure Crôme thuốc đỏ loại thường dùng trong y tế. Như thế, việc cần làm của nhà sản xuất là thổi vỏ chai theo từng dung tích từ 25ml cho đến 100ml và in nhãn mác cùng với hướng dẫn sử dụng, sau cùng là chiết chai, đóng nút thì có thể tung ra thị trường.
Thị trường của thuốc đỏ có thể nói là rất rộng, hay chính xác hơn là vô tận. Nó được bán ở rất nhiều nơi, từ nhà thuốc Tây sang trọng cho đến những tạp hóa nhỏ lẻ ở vùng hẻo lánh. Cách thức sử dụng cũng vô cùng dễ dàng, thậm chí là chẳng cần đến sự chỉ dẫn của bác sĩ hay thầy thuốc. Không chỉ phổ biến trên thị trường, mà sự xuất hiện của thuốc đỏ trong thời điểm hai cuộc chiến tranh kéo dài ở Việt Nam trở thành “cơ hội” để La Thành Nghệ trở thành người cung cấp độc quyền cho hệ thống bệnh viện cùng quân y. Không những được sử dụng trong các bệnh viện, bệnh viện dã chiến hay quân y,…thuốc đỏ Laboratoire La Thành còn được dân chúng thời đó ưa chuộng, từ thành thị cho đến nông thôn bởi giá thành rẻ mà hiệu quả mang lại rất cao.
Làm thử một phép tính về nguồn lợi “khủng” mà thuốc đỏ mang lại cho ông Nghệ: Mỗi chai loại 25ml có giá thành là 100 đồng (tiền Sài Gòn), bán ra giá 150 đồng (giá sỉ), vậy lời cũng 50 đồng. Mà thời đó, 50 đồng là lớn cỡ nào, nhưng tỉ lệ thu lời của ông Nghệ tại thời điểm đó đã đặt gần 50%. Trong khi, 1 viên Ampiciline giá thành đến 200 đồng, những bán ra chỉ 250 đồng, đó là chưa tính những thứ chi phí khác như khấu hao thiết bị máy móc, bao bì nhãn mác, chi phí nhân công,….tính ra thì chỉ lãi được 25%, lại thêm, máy móc thiết bị được đầu tư vốn rất nặng.
Rời xa tai tiếng, tu tâm làm từ thiện giúp đời
Trong tất cả các ngành công kỹ nghệ dưới thời Việt Nam Cộng hòa, nhiều người vẫn lựa chọn làm giàu theo công thức sau: chuyên buôn bán một món hàng thông dụng, rẻ tiền nhưng cái lợi mà nó mang đến sẽ không ngờ. La Thành Nghệ cũng áp dụng theo công thức đó đối với mặt hàng “thuốc đỏ”, nhưng sau này lại nhập thêm thuốc trụ sinh, nó được cho là “thần dược” trong điều trị các loại vết thương.
Bên cạnh hai loại “thần dược” là thuốc đỏ và thuốc trụ sinh, Viện bào chế La Thành còn sáng chế một thứ Pommade để trị bệnh “phong tình”. Loại bệnh này thường gặp ở tình trạng mụn đỏ xuất hiện quanh vùng háng và bộ phận sinh dục. Muốn điều trị lại khá đơn giản khi xuất hiện thuốc Pommade, chỉ cần rửa sạch vết thuốc bằng thuốc đỏ, sau đó thoa đều bằng thuốc Pommade. Sau vài ba lần chăm sóc thì người bệnh sẽ cảm thấy dễ chịu ngay, không còn ngứa hay rát nữa mà dần bình phục! Thông thường, mấy thanh niên bị “phong tình” sẽ dễ mặc cảm và ngại khi đến bệnh viện hoặc bác sĩ dù là tư nhân để điều trị, nên họ chấp nhận mua Pommade của La Thành Nghệ để tự chữa. Nắm bắt được tâm lý của khách hàng mà sản phẩm của La Thành Nghệ có thể bán chạy như tôm tươi.
Dù trở nên giàu có, nhưng ông Nghệ lại không khoe khoang hay ăn chơi trác táng như một số tay nhà giàu “mới nổi”, mà chọn cho mình cuộc sống thầm lặng và không bon chen. Ông chỉ giao thiệp với những người giàu, tầng lớp thượng lưu và trí thức ở Sài Gòn. Sống một cuộc sống “trên đống vàng” nhưng ông lại không hề mang nhiều tai tiếng như những người khác, không vun bạc hoang phí vào những thứ điều vô bổ. Hầu hết thời gian, ông cùng với em trai của mình là La Thành Trung tham gia vào các hoạt động từ thiện, tích cực quyên tiền ủng hộ và cứu trợ cho những nạn nhân bị thiên tai. chiến tranh; thậm chí, ông còn chẩn bệnh phát thuốc cho người nghèo,….
Năm 1967, La Thành Nghệ quyết định ra ứng cử vị trí Nghị sĩ của Quốc hội, chung liên danh Bạch Tượng với Dược sĩ Trần Văn Lắm và đắc cử. Có một thời gian, ông Trần Văn Lắm giữ chức Phó Chủ tịch Thượng viện cùng với Tổng trưởng Ngoại giao dưới thời Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Còn với ông La Thành Nghệ, cái danh Nghị sĩ Quốc hội chỉ là một chức danh để trang trí, hoàn toàn không thể nào so được với nghề dược hái ra tiền của ông ở Viện bào chế La Thành. Do đó, trong thời gian giữ chức, dư luận hay báo chí đều không nghe được bất kỳ tuyên bố hay hành động chính trị nào từ ông. Ông cũng lựa chọn sống xa các ap-phe làm ông của những ông lớn trong giới chính trường.
Nhưng đến cuối cùng vẫn hông tránh khỏi số phận khi dược sĩ La Thành Nghệ lại là nạn nhân của Tổng thống Trần Văn Hương – Ông chính là người tạo mọi áp lực cùng gây khó khăn cho người di tản bằng sắc lệnh nghiêm cấm công chức, sĩ quan và thanh niên trong độ tuổi quân dịch “di tản” vào những ngày cuối cùng của Sài Gòn. Vượt biển quá sớm nên cuối cùng La Thành Nghệ bị Hải quân Việt Nam Cộng hòa bắt được và đem về đất liền, bị buộc ở Sài Gòn, sau này thì được chính quyền cách mạng cho đi học tập cải tạo.