Hơn 50 năm trước, họ từng là bạn bè thân thiết của nhau. Sau 50 năm, họ vẫn là đôi bạn già tri âm, tri kỷ.
Hơn nửa thế kỷ đứng trên sân khấu, ngự trị trên những đỉnh cao huy hoàng nhất của nghề ca sĩ và trong cả tâm hồn bao thế hệ người nghe nhạc, họ vẫn lặng lẽ song hành với nhau theo cách riêng của họ. Họ là hai giọng ca đi cùng năm tháng, hai “báu vật” của người yêu nhạc Việt Nam: Nữ danh ca Lệ Thu và Khánh Ly!
Đối với người hâm mộ, tên tuổi của hai nữ danh ca huyền thoại ấy đã quá quen thuộc, nếu như không muốn nói đã in dấu sâu đậm trong tâm hồn họ.
Những chiều mưa rả rích bên tách cà phê lặng nghe Diễm xưa qua giọng hát Khánh Ly, những buổi chiều muộn nơi phố cổ nghe giọng Lệ Thu cất lên da diết giai điệu của Hướng về Hà Nội hẳn vẫn là những ký ức không thể xóa nhòa trong lòng nhiều thế hệ người nghe nhạc Việt.
Thời của 2 bà, những danh hiệu diva, divo chưa thịnh hành như thời hiện tại, nhưng có lẽ cả Khánh Ly cũng như Lệ Thu chẳng cần tới một lời xưng tụng mĩ miều nào nữa. Bản thân nghệ danh của họ cũng đã mang giá trị ngang tầm mọi danh hiệu cao sang…
Thời hoàng kim trong sự nghiệp, cả Lệ Thu cũng như Khánh Ly đều được xếp vào hạng những ngôi sao lớn nhất của làng nhạc lúc bấy giờ. Dòng nhạc họ theo đuổi cũng có rất nhiều điểm tương đồng, thậm chí cả những ca khúc “tủ” của người này cũng có thể là bài hát sở trường của người kia.
Nhưng thật lạ lùng, sự cạnh tranh gần như không hề tồn tại giữa hai giọng ca huyền thoại ấy. Thậm chí ngay cả những so sánh hơn thua cũng rất hiếm khi xuất hiện, mỗi khi người ta đặt Khánh Ly bên cạnh Lệ Thu hay ngược lại.
Tình bạn của họ cứ yên ả tiếp diễn suốt từ khi còn là những cô bé cho tới lúc tỏa sáng rực rỡ trên bầu trời nghệ thuật và cả tận bây giờ, khi cả hai đã bước chân vào tuổi “thất thập cổ lai hy”. Lý giải cho thứ tình bạn vững bền và hiếm hoi của hai ngôi sao huyền thoại ấy, người hâm mộ vẫn thường nhắc tới 2 từ: Duyên nợ…
Có lẽ, chỉ có mối duyên nợ và những trói buộc từ số phận mới có thể gắn kết hai ngôi sao lớn, hai cá tính lớn của nền âm nhạc nước nhà lại gần nhau. Cái tôi của những người làm nghệ thuật ở thời nào cũng luôn rất lớn và cả Khánh Ly cũng như Lệ Thu cũng không ngoại lệ.
Nhưng những thân tình xuất phát từ thời thơ bé đã giúp họ vượt qua mọi thử thách, thăng trầm đời nghệ sĩ, để rồi ở tuổi ngoài 70 vẫn có thể mỉm cười nắm tay nhau bước lên sân khấu, giữa những tiếng vỗ tay của người hâm mộ.
Ít người biết được rằng từ khi Khánh Ly còn là Lệ Mai, đã có một cô ca sĩ trẻ gốc Hải Phòng mừng rỡ ôm tay bạn, thì thầm: “Đằng ấy là Lệ Mai, tớ là Lệ Thu, hay nhỉ!”
Sự trùng hợp bất ngờ ấy đã vô tình tạo ra một cảm giác thân quen, gần gũi khó tả giữa hai cô gái trẻ thời ấy vẫn còn là những ca sĩ vô danh. Để rồi sau này, khi mà cái tên Khánh Ly được cả triệu người nghe nhạc Việt biết tới và yêu mến thì trong lòng của Lệ Thu, cô vẫn là một Lệ Mai hệt như thủa ban đầu…
Những duyên nợ mà cặp đôi ca sĩ có với nhau không chỉ nằm ở mỗi cái tên trùng hợp. Không nhiều người biết được bản Hạ trắng của Trịnh Công Sơn đã được cất lên lần đầu bởi tiếng hát Lệ Thu, chứ không phải Khánh Ly.
Vị nhạc sĩ thiên tài ấy đã lựa chọn Lệ Thu để hát nhạc phẩm để đời của mình, trước khi nó được người ta nhớ tới qua giọng hát Khánh Ly. Nhưng có lẽ Lệ Thu chưa bao giờ buồn vì điều đó cả. Suốt quãng đời nghệ thuật của mình, người duy nhất bà không bao giờ so sánh và hơn thua có lẽ chỉ là Khánh Ly – Lệ Mai thôi.
Hơn 50 năm trời làm bạn, họ đã có không biết bao nhiêu lần song ca trên sân khấu. Giọng hát ma mị, trầm khàn của Khánh Ly hòa cùng với tiếng hát da diết của Lệ Thu trong các nhạc phẩm của Trịnh Công Sơn từng chinh phục không biết bao nhiêu thế hệ người nghe nhạc.
Nếu Khánh Ly sinh ra để thổi hồn vào những bài hát của Trịnh Công Sơn thì có lẽ, Lệ Thu lại là người cùng Khánh Ly mang những giai điệu ấy lên một tầm cao khác. Nếu ai đã từng nghe đôi danh ca này hòa giọng trong Những cánh vạc bay, hẳn họ sẽ khó lòng quên cái da diết tới ám ảnh chất chứa trong hai giọng ca huyền thoại ấy.
Lệ Thu từng chia sẻ, bà từng hát chung với Khánh Ly rất nhiều nhạc phẩm, nhưng những nhạc phẩm ưng ý nhất vẫn là của Trịnh Công Sơn. Và trên thực tế, mỗi khi song ca, họ vẫn thường chọn hát những bản tình ca đi cùng năm tháng của ông…
Những người nghe tinh ý hẳn sẽ nhận ra chút ưu ái và thân thiết mà bà dành cho người bạn từ thủa thiếu thời, bởi những người hâm mộ Lệ Thu đều biết rằng tên tuổi của bà vốn không hề gắn liền với bất cứ một nhạc sĩ nào.
Từ Phạm Đình Chương, Phạm Duy, Cung Tiến hay Đoàn Chuẩn, giọng ca của bà vẫn góp phần chắp cánh cho nhạc phẩm của họ bay xa và để lại dấu ấn không thể phai nhòa trong lòng khán giả. Còn Khánh Ly, người nghe nhạc vẫn say mê nhất mỗi khi bà hát những bài tình ca của Trịnh Công Sơn…
Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng hình ảnh đẹp của đôi song ca huyền thoại thướt tha trong tà áo dài đứng hát trên sân khấu vẫn cứ nằm sâu trong tâm thức của rất nhiều thế hệ người yêu nhạc. Và hình ảnh ấy, sẽ được tái hiện trong “Nhớ mùa thu Hà Nội” vào đêm 26,27/8 tới đây.
Theo thời gian, đã có không biết bao nhiêu sự đổi thay diễn ra trong làng nhạc Việt, bao nhiêu ngôi sao mới tỏa sáng rực rỡ trên sân khấu riêng của họ, nhưng một góc riêng dành cho Khánh Ly – Lệ Thu thì dường như vẫn mãi trường tồn.
Ít nhất thì trong lòng những người hâm mộ ở mọi thế hệ khác nhau, cặp đôi huyền thoại ấy vẫn là riêng, là duy nhất và không thể nào thay thế được.