Nhắc đến ca sĩ Pat Lâm, có lẽ hiếm người thuộc thế hệ sau 1975 biết đến ông nhưng đối với những ai sống trước 1975 từng mê nhạc trẻ ở Sài Gòn vào thập niên 60-70 hầu như đều yêu thích giọng ca nổi tiếng này.
Pat Lâm cũng chính là người cùng với nhạc sĩ Ngọc Chánh tạo dựng nên ban nhạc Shotguns và biến Shotguns thành cái tên được yêu thích nhất trong làng nhạc trẻ tại các Club Mỹ vào những năm 1967 – 1969. Pat Lâm cùng Ngọc Mỹ và Elvis Phương là những ca sĩ hát chính trong ban nhạc Shotguns. Trong đó Pat Lâm và Ngọc Mỹ được xem là những người hát tiếng Anh chuẩn nhất trong số nhiều ca sĩ hát nhạc ngoại quốc lúc bấy giờ. Theo nhạc sĩ Ngọc Chánh thì ca sĩ Pat Lâm hát nhạc Mỹ “rất tới”, nhất là những bản mà Andy Wiliams đã thu đĩa, điều này chưa có ai làm được lúc bấy giờ. Theo nhận định của các khán thính giả cùng thời thì Pat Lâm có thể trình bày thành công bất kỳ ca khúc Mỹ nào, dù là ca khúc nào thì ông cũng có thể truyền tải được cảm xúc của bài hát đến cho người nghe, thu hút người nghe bằng chính giọng hát truyền cảm của mình. Hầu như trong suốt sự nghiệp ca hát của mình, Pat Lâm chỉ hát nhạc nước ngoài, bản nhạc Việt duy nhất ông hát trên sân khấu là Mộng Dưới Hoa của nhạc sĩ Phạm Đình Chương.Nhớ về ca sĩ Pat Lâm lẫy lừng một thời, một số ca sĩ nổi tiếng trước năm 1975 cũng từng chia sẻ về tài danh của ông như sau:
Ca sĩ Carol Kim: “Chuyện 45 năm rồi, nhưng Kim khó lòng quên được cái đêm đầu tiên bước chân lên sân khấu Tour D’Ivoire năm 1967, sau khi hát xong bài Moon River nào ngờ đã được sự để ý và khen tặng của nhạc sĩ Lê Văn Thiện, sau đó Ông giới thiệu Carol Kim với Pat Lâm, một trong những nam ca sĩ hát nhạc ngoại quốc rất nổi tiếng ở các Club Mỹ thời đó. Chính Pat Lâm là người giúp đỡ và giới thiệu Kim đi show chung với anh ấy rất nhiều”.
Ca sĩ Ngọc Hiếu, một trong những giọng ca kích động của những bài nhạc ngoại quốc ở SG thập niên 60-70 chia sẻ: “Ngọc Hiếu hát chung với Pat Lâm cái thời cả hai cộng tác với ban nhạc Shotguns tại phòng trà Queen Bee và Quốc Tế, anh ấy có giọng hát rất hay và có thể nói là số 1 thời đó”.
Dù là một ca sĩ lừng danh từng làm mưa làm gió một thời ở Sài Gòn nhưng cho đến nay những thông tin chính xác về ca sĩ Pat Lâm rất hiếm, ít ai còn giữ được những tư liệu nào về ông. Hôm nay tôi xin tổng hợp một số thông tin và hình ảnh mà mình tìm kiếm cũng như tham khảo được để chia sẻ cùng quý vị độc giả.
Pat Lâm tên khai sinh là Lâm Trọng Khánh, sinh năm 1935, ông là người gốc Phước Kiến – Trung Quốc. Pat Lâm được mẹ dẫn sang Hà Nội sinh sống từ bé, đến thập niên 50 thì chuyển vào Nam và định cư tại Chợ Lớn, Sài Gòn.
Trước khi trở thành một ca sĩ tài danh thì Pat Lâm làm thầy giáo dạy Anh Văn tại trường Trung học Bác Ái ở Chợ Lớn, điều đó lí giải được vì sao khi bước chân vào con đường ca hát chuyên nghiệp từ đầu thập niên 60, ông là người hát các bài nhạc Mỹ rất chuẩn mà không mắc một lỗi sai nào.
Thời đó, ở Mỹ có một danh ca rất nổi tiếng là Pat Boon, nghệ danh Pat Lâm là được ông phỏng theo tên của ca sĩ ông hâm mộ.
Có thể nói Pat Lâm là người đầu tiên hát nhạc nước ngoài tại Sài Gòn được yêu thích nhất. Năm 1965 khi các quân đội Mỹ hiện diện tại Việt Nam đã có rất nhiều club Mỹ ra đời, Pat Lâm đi hát ở các club này được các khán giả là quân nhân Mỹ cự kì yêu mến và ủng hộ vì tiếng Anh của ông quá chuẩn.
Khoảng năm 1966, Pat Lâm tham gia vào đoàn văn nghệ của ban Hoa Tình Thương, tại đây ông có dịp gặp gỡ và làm việc cùng với nhiều nghệ sĩ tài năng khác như nhạc sĩ Ngọc Chánh, Khánh Băng, Nguyễn Ánh 9, ca sĩ Elvis Phương, nhạc công Duy Khiêm, tay trống Phùng Trọng, …
Đến năm 1968, trải qua sự kiện Tết Mậu Thân nên toàn bộ những chương trình giải trí tại các phòng trà, vũ trường ở Sài Gòn đều bị đóng cửa ngừng hoạt động, giới nghệ sĩ cũng vì đó mà thất nghiệp hàng loạt, ngoại trừ các ca sĩ hát nhạc ngoại quốc tại các club Mỹ.
May thay, Pat Lâm được người cha nuôi của mình là người Mỹ làm việc ở Đại sứ quán Mỹ đề nghị ông quy tụ những nghệ sĩ trong ban Hoa Tình Thương để thành lập một ban nhạc trình diễn vào mỗi cuối tuần tại USO (United Services Organizations – tổ chức phi lợi nhuận đưa các hoạt động giải trí tới phục vụ quân đội Mỹ) và biểu diễn tại các club Mỹ trên khắp miền Nam.
Khi con đường sự nghiệp của các ca sĩ đang gặp khó khăn thì lời đề nghị này đến từ Pat Lâm quả là quý giá, chỉ sau 1 tuần ban nhạc Shotguns đã được thành lập với các thành viên: ca sĩ hát chính Pat Lâm, Elvis Phương, Ngọc Chánh (piano), Duy Khiêm (bass), Đức Hiếu (trống, sau này là Lưu Bình thay thế), Hoàng Liêm (guitar). Được một thời gian thì có thêm sự góp mặt của Ngọc Mỹ (hát chính), Quốc Hùng (pass),…
Tên ban nhạc là Shotguns do ca sĩ Pat Lâm và nhạc sĩ Ngọc Chánh chọn. Lý do hai người chọn cái tên Shotguns là vì mục đích ban đầu của ban nhạc thành lập để chơi nhạc cho các club phục vụ quân nhân Mỹ, nên đã quyết định chọn tên của một bài nhạc Mỹ đình đám thời đó để làm tên ban nhạc, đó là bài của Junior Walker trong đĩa đơn cùng tên Shotguns rất ăn khách vào thời ấyBan nhạc Shotguns này có thời gian đã tập trung được những gương mặt ưu tú của làng nhạc Sài Gòn, như tiếng hát lừng lẫy là Pat Lâm, Elvis Phương, nhạc sư Lê Văn Thiện, nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 (chuyên về dương cầm), nhạc sĩ Xuân Tiên (thổi sáo), nhạc sĩ Đan Thọ (chuyên vĩ cầm), nhạc sĩ Hoàng Liêm (chuyên guitar), saxo Trần Vĩnh (saxo), Duy Khiêm (guitar bass), Cao Phi Long (chuyên về trompet).
Đến đầu thập niên 70, Pat Lâm ít đi hát dần, ông dành nhiều thời gian cho việc điều hành phòng thu Pat Lâm tại nhà riêng số 126 Nguyễn Huỳnh Đức – Chợ Lớn Sài Gòn ( hiện nay là đường Trần Tuấn Khải quận 5), đây là nơi thu âm nhiều băng nhạc nổi tiếng của thập niên 70, trong đó có các băng Shotguns, Trường Hải, Cỏ May, … Những băng nhạc đầu tiên của Trung tâm Thuý Nga cũng được thu âm tại phòng thu Pat Lâm.
Sau năm 1975, ca sĩ Pat Lâm vẫn còn sinh hoạt ca hát một thời gian. Nhưng đến năm 1977 thì hầu như không còn bất cứ tin tức gì về ông nữa. Theo nguồn tin từ bài viết của Thương Hoài thì trước khi nhạc sĩ Trường Kỳ mất có tiết lộ rằng ca sĩ Pat Lâm đã mất khoảng năm 1977 -1978 sau khi cố tìm cách rời khỏi nước. Còn theo nguồn một tài liệu khác (nhacxua) thì 1981, ca sĩ Pat Lâm, quyết định dẫn theo hai người con gái vượt biển sang hải ngoại, nhưng không may thuyền va phải đá ngầm và 3 cha con đã mất sau biến cố ấy.