Thời kỳ trước năm 1975, nền nhạc vàng của miền Nam rất phát triển với đông đảo số lượng các nam, nữ ca sĩ. Trong số những nữ ca sĩ thời đó có nhiều người đến nay vẫn còn hoạt động nghệ thuật như các danh ca Thanh Thúy, Hoàng Oanh, Phương Dung, Thanh Tuyền,.. bên cạnh đó cũng có những danh ca đã gần như vắng bóng trên sân khấu kể từ sau năm 1975 cho đến nay. Thậm chí có một số ca sĩ hầu như đã biến mất hẳn trong làng nghệ thuật từ khoảng cuối thập niên 1960 như nữ danh ca Lệ Thanh khi cô đang ở đỉnh cao sự nghiệp.
Cho đến nay, vẫn còn có rất nhiều người yêu nhạc nhắc nhớ đến ca sĩ Lệ Thanh với sự tiếc nuối và lưu luyến về một giọng ca đặc biệt ngọt ngào, nồng nàn với âm lượng vang lộng và đã ngừng việc đi hát khi đang ở đỉnh cao nhất của sự nghiệp âm nhạc. Tuy sự nghiệp ca hát chỉ diễn ra vỏn vẹn khoảng 10 năm từ 1955-1965, nhưng nữ ca sĩ Lệ Thanh đã chinh phục được trọn vẹn cảm tình của khán thính giả đương thời bằng chất giọng nghẹt mũi đặc biệt của mình. Vào đầu những năm thập niên 60, có thể nói Lệ Thanh và Thanh Thuý là hai ngôi sao ăn khách nhất của các phòng trà và đại nhạc hội với nhiều nhạc phẩm và băng đĩa lúc bấy giờ.
Lệ Thanh là ca sĩ nổi danh nhưng lại rất kín tiếng, cô không bao giờ gặp gỡ báo giới, đặc biệt là gần như không bao giờ chụp ảnh hay xuất hiện trên video thu hình, nên những tấm ảnh chụp Lệ Thanh rất hiếm và thường là chụp chung với nhiều người. Cô được báo giới và công chúng nhận xét là rất ngoan hiền, khiêm tốn, thuỳ mị và đầy lòng tự trọng. Mặc dù là một ca sĩ nổi tiếng nhưng cô luôn né tránh đám đông tối đa và không thích tuyên bố “vung vít” trên báo chí. Có lẽ, cũng chính vì thế mà rất ít người biết về thân thế sự nghiệp và chuyện đời tư của Lệ Thanh.
Lệ Thanh được biết đến như một người rất kín tiếng và sợ xuất hiện trước máy ảnh tuy nhiên cô vẫn thường xuyên xuất hiện trên sân khấu phòng trà hằng đêm và thỉnh thoảng xuất hiện trên sân khấu Đại nhạc hội.
Theo một số tài liệu thì Lệ Thanh được nhạc sĩ Hùng Lân phát hiện và đào tạo từ giữa thập niên 50 chung một lò với Ngọc Loan và Thu Hà. Năm 1954, nhạc sĩ Hùng Lân vào Nam và làm giáo sư âm nhạc của trường “Ca vũ nhạc Phổ thông Sài Gòn” sau đó đổi tên thành trường “Quốc Gia Âm Nhạc”. Năm 1955, làng tân nhạc miền Nam bắt đầu xuất hiện giọng ca Lệ Thanh.
Giọng hát của Lệ Thanh đặc biệt và rất dễ nhận biết. Theo mô tả của nhà báo Hồ Trường An thì Lệ Thanh hát giống như là người đang bị nghẹt mũi nhưng giọng vẫn vang lộng và chắc nịch, rất có sức hút đối với người nghe và có thể làm mê hoặc lòng người. Phong cách trình bày bản nhạc của cô cũng khá khác biệt so với các ca sĩ khác, cô không hát liên tục một câu hát mà hay chia câu hát ra làm hai đoạn để ngừng và láy ở giữa câu rồi mới tiếp tục hát cho đến hết câu. Ngoài ra, Lệ Thanh còn láy qua láy lại tiếng cuối của câu hát, tạo nên cảm giác mới lạ cho nhạc phẩm khi trình bày.
Về hình dáng của Lệ Thanh, nhà báo Hồ Trường An cũng đã mô tả như sau:
“Trên sân khấu, Lệ Thanh trang điểm tuy phơn phớt dịu nhẹ mà vẫn không bị ánh đèn lấn át hoặc nuốt chửng. Không khi nào Lệ Thanh mặc áo hoa hòe hoa sói. Thường thì cô mặc một màu thuần nhất, nhưng là màu tái và màu nguội: hường tái, vàng nâu, xanh pha chút xám bạc như lá liễu, lục pha chút nâu bạc như vỏ trái táo… Nếu mặc áo thêu hoặc áo in hoa thì hoa phải nhỏ cỡ như hoa linh lan, hoa ti gôn, hoa hường tiểu muội, nhưng chấm hoa phải rời xa chứ không chen khít vào nhau. Lệ Thanh tuy là ca sĩ, nhưng cô bám chặt vào hình ảnh một cô nữ sinh thơ mộng cho nhân dáng của mình”.
Nhờ chất giọng vô cùng đặc biệt của mình mà Lệ Thanh cũng đã làm cho rất nhiều bản nhạc trở thành nổi tiếng như : “Gợi giấc mơ xưa”, “Sắc hoa màu nhớ”, “Cánh thiệp đầu xuân”, “Tà áo xanh”, …tất cả những nhạc phẩm do cô trình bày đều truyền cảm và để lại ấn tượng sâu sắc cho khán thính giả nghe nhạc.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc Sắc hoa màu nhớ do Lệ Thanh trình bày.
Lệ Thanh là người hát thành công nhiều ca khúc nhạc xuân. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông cho rằng cô là người đầu tiên hát “Nhớ Một Chiều Xuân” với giọng hát tha thiết, luyến láy của cô đã truyền tải trọn vẹn mạch cảm xúc như tràn bờ của bài hát này. Ngoài ra, Lệ Thanh còn là người đầu tiên hát “Anh Cho Em Mùa Xuân” khi nhạc sĩ Nguyễn Hiền vừa phổ nhạc cho bài thơ của Kim Tuấn vào năm 1962. Theo tác giả Lê Hữu thì khi nghe tiếng hát Lệ Thanh, người ta nghe được cả tình yêu đôi lứa quyện vào trong tình yêu quê hương, đó là những hình ảnh ngoài đê với con diều căng gió và thoảng câu hò đôi lứa, có trăng sáng soi liếp dừa và con sông bên bờ cát trắng… Bên cạnh đó, còn có một bài nhạc xuân khác gắn liền với ca sĩ Lệ Thanh nữa đó là “Ai Lên Xứ Hoa Đào” của nhạc sĩ Hoàng Nguyên. Tiếng hát Lệ Thanh dào dạt mà lâng lâng, mênh mang mà sâu lắng, như quyện lấy chân người “lữ khách lắng hồn thơ” đang chầm chậm “bước lần theo đường hoa”. Nhờ giọng hát Lệ Thanh mà Đà Lạt đã đẹp hơn, đáng yêu hơn trong mắt người thưởng thức.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc Nhớ Một Chiều Xuân do Lệ Thanh trình bày
Năm 1965, đang lúc sự nghiệp và danh vọng lừng lẫy, thì trước con mắt ngạc nhiên của bao người, Lệ Thanh đi lấy chồng và bỏ sự nghiệp ca hát khi cô đang là một ngôi sao sáng của làng âm nhạc miền Nam, để lại niềm nuối tiếc khôn nguôi trong lòng khán giả mộ điệu. Cô đã chọn hạnh phúc gia đình và xa lánh con đường ca nhạc mà không hề nuối tiếc những danh vọng xa hoa.
Năm 1980, là lần hiếm hoi mà Lệ Thanh trở lại sân khấu một lần duy nhất trong buổi ra mắt các sáng tác của nhạc sĩ Vy Hùng tại Montreal – Canada. Sau đó, cô có cho thu âm một nhạc phẩm của Vy Hùng để làm kỷ niệm và đã được phát hành ra băng nhạc…
Năm 1997, là lần duy nhất ca sĩ Lệ Thanh chịu lộ diện trên một đại nhạc hội thu hình ở hải ngoại, đó là cuốn Asia 15- chủ đề Tình Ca Anh Bằng. Nhưng lúc đó Lệ Thanh không hát và thậm chí cũng không nói bất kỳ một câu nào, cô chỉ ra chào khán giả ở cuối chương trình khi đứng lặng lẽ bên cạnh nhạc sĩ Anh Bằng.
Thoixua biên soạn