Công binh được coi là một ngành trong Quân lực Việt Nam Cộng hòa với hệ thống điều hành là Tổng cục Tiếp vận. Chức năng của công binh trong Quân đội là Chiến đấu, Kiến tạo, Yểm trợ và Tạo tác. Tên nguyên thủy của Công binh là Nha Công binh, sau này đổi thành Cục Công binh.
Ngành Công binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa được thành lập từ tháng 9 năm 1951. Ngành Công binh được hình thành chỉ với 2 Đại Đội Công binh Chiến Đấu là Đại đội 2 và 3. Sau đó Đại đội 1, 4, 5, 6 được thành lập và hoạt động trong phạm vi của Công binh Pháp. Trải qua một thời gian, ngành Công binh phát triển từ Đại Đội lên đến Tiểu Đoàn và trở thành Liên Đoàn. Cuối cùng vào năm 1964, Bộ chỉ huy chủng Công Binh có tên gọi là Cục Công Binh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Cục Công Binh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa có 4 loại chính:
– Liên đoàn Công binh Chiến Đấu (LĐCBCĐ) có nhiệm vụ giúp Quân Đoàn / Quân Khu phục hồi những “hệ thống giao thông chiến lược” để các bên đi lại được đảm bảo an toàn. “Hệ thống giao thông chiến lược” là các đường đi lại trọng điểm như Quốc lộ 1, 2, 3, 4; Bến phà; Phi trường; Truyền tin;… Bên cạnh đó, LĐCBCĐ còn có nhiệm vụ hỗ trợ, cung cấp lương thực cho quân lính.
– Liên đoàn Công binh Kiến Tạo (LĐCBKT) được trang bị các các loại máy móc hạng nặng, xây dựng hệ thống giao thông quy mô lớn. Ngoài ra, LĐCBKT còn đảm nhiệm trọng trách xây dựng, sửa chữa khu căn cứ quân sự,…
– Công Binh Sư Đoàn mang tính chất Tiểu đoàn có nhiệm vụ hỗ trợ xây dựng các khu quân sự, trường học,… thuộc khu vực quản lý.
– Sở Tạo Tác có nhiệm vụ thiết kế và kiểm tra các dự án xây dựng của Quân khu.
Đại tá Phan Văn Điển, CHT Trường Công Binh (giữa) và Thiếu tướng Phan Trọng Chinh (phải) Tổng cục trưởng Tổng Cục Quân Huấn (1969 – 1974)
