Khi nhắc đến nền âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Phạm Duy hiện lên như cây đa cổ thụ đầu làng. Ông viết về mọi mặt trong cuộc sống và tất cả đều đạt đến độ chín muồi, thâm thúy. Nổi bật nhất trong số ấy vẫn là những bản tình ca chạm đến trái tim của người nghe. Với ông có lẽ tình ca là hơi thở, là cuộc sống trong sự nghiệp sáng tác đồ sộ của chính mình. Những bản tình ca nói về hạnh phúc ấm êm, bi thương đau khổ và mọi ngóc ngách bí mật nhất của tình yêu cũng được ông khai thác và đem vào nhạc. “Phượng yêu” là một ca khúc như vậy, bài hát diễn tả hết được nỗi lòng chôn dấu của những người biết yêu. Với những ca từ đơn sơ, gần gũi kết hợp cùng giai điệu nhẹ nhàng, từ tốn, thông qua những hình ảnh ẩn dụ đã miêu tả chân thật nhất sự mãnh liệt, vĩ đại của tình yêu. Ở đó, tình yêu không chỉ là những cảm xúc đơn thuần mà nó còn là thiên sứ đi theo cả một đời người.
Đầu bài hát, nhạc sĩ mượn những hình ảnh của cảnh vật như áng mây, con chim để nói lên những cảm xúc khi được yêu. Cảm xúc nhẹ nhàng, da diết xen lẫn sự buồn đau mà tình yêu gây nên cho con người.
Yêu người như lá đổ chiều đông
Như mây hồng chưa tím
Như con chim khóc trong lồng
Như cơn giông đêm hè
Tình ta nức nở canh khuya.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Nhật Hạ trình bày.
Tình yêu luôn là vậy, cháy bỏng, nồng nàn, trao đi không một chút đắn đo suy nghĩ. Lá đổ chiều đông, tuôn rơi ào ạt, không ngớt, nói lên sự chân thành, hiến dâng tất cả những cảm xúc yêu thương, hy sinh để cầu mong được nhận lại hạnh phúc. Cuối đông, chẳng còn một chiếc lá nào vướng lại trên cành, tấm lòng này đem trao hết cho người. Hình ảnh mây hồng chưa tím diễn tả được tình yêu mơn mởn, trong trắng nhưng chưa được trọn vẹn đến với bến bờ ao ước mặc dù đã gửi hết niềm tin. Tổn thương và day dứt, sự đau đớn tuy không bùng cháy nhưng nó luôn âm ỉ nhói lòng như cảnh con chim bị ràng buộc trong lồng, trống rỗng trải qua từng ngày vô nghĩa. Cũng có lúc đớn đau hóa bão tố trong im lặng, dữ dội bên trong với một vẻ ngoài yên ả như cơn giông đêm hè, lướt qua phút chốc chẳng ai hay rồi để lại những hỗn độn đổ nát. Rồi cứ như vậy ngày qua ngày, những giọt lệ có khi tuôn rơi, đôi lúc lại chảy ngược vào trong cùng giữa đêm trường.
Tình yêu không chỉ có nhẹ nhàng, da diết. Nó còn mãnh liệt và lớn lao. Những tâm tư đôi khi được giữ cho riêng mình và càng nhiều bao nhiêu thì càng tổn thương bấy nhiêu.
Yêu người như suối cuộn rừng sâu
Như con tàu say gió
Như con giun ngước lên trời
Yêu trăng sao vời vợi
Làm sao sao nói được tình tôi.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Lệ Thu trình bày.
Yêu người như suối cuộn rừng sâu, mạnh mẽ, dữ dội nhưng lại chẳng một ai hay. Chỉ dám gào thét lên trong lòng. Tình yêu ấy to lớn mênh mông như biển cả, con tàu cứ lênh đênh say gió, mất phương hướng rồi tiếp tục đi trong vô định chẳng thể tìm thấy được nơi dừng chân. Con tàu chẳng làm chủ được trước sóng gió cũng như con người không thể khống chế được tình yêu của mình. Con giun ngước lên trời muốn cất giọng cũng không đủ can đảm, không đủ sức để giải bày những cảm xúc, ý nguyện với trăng sao. Khoảng cách ấy nghìn trùng, vời vợi vì vậy những tâm tư đành ôm lại trong lòng. Con người ta bất lực để tìm đến với tình yêu vì những ngăn cách mà mọi thứ xung quanh tạo ra và cả chính sự rối ren trong lòng mình hình thành nên. Tình yêu vì thế mà âm thầm, chôn giấu và những khao khát mãnh liệt kia giờ hóa hư vô. Làm sao nói được tình tôi, nói cho người hiểu được những gì được chôn giấu kia.
Sau những nỗi đắng cay, u sầu của tình yêu. Nhạc sĩ đã miêu tả thêm một đoạn tình cảm với những gam màu tươi sáng hơn. Những ấm áp của tình yêu được thể hiện qua giai điệu rạng rỡ và hân hoan.
Yêu người! Yêu Phượng!
Yêu hoa đầu mùa
Yêu màu rực rỡ, yêu em mù loà
Yêu bằng tiếng nói đơn sơ.
Tình yêu đẹp nhất là tình yêu màu hồng, họ yêu nhau bằng cả tâm hồn, yêu tất cả những thứ thuộc về nhau. Yêu người, yêu phượng, yêu hoa đầu mùa. Từ yêu liên tục lặp lại dồn dập như nói lên sự cao trào, nảy nở của tình yêu. Nó mạnh mẽ và hừng hực trong lồng ngực cũng giống như màu đỏ tươi của hoa phượng vĩ dưới cái nắng hè thiêu đốt. Khi đã yêu, mọi thứ đều trở nên tươi sáng. Yêu màu rực rỡ, yêu luôn cả em mù lòa. Màn đen trước mắt của người chẳng thể nào ngăn cách được tình yêu, tình yêu đủ động lực và sức mạnh để đâm xuyên và phá vỡ sự nặng nề, đau khổ ấy, mở ra một trang mới của cuộc đời. Nồng nàn, cháy bỏng là thế nhưng đôi khi tất cả chỉ bắt nguồn từ những mảnh ghép đơn sơ, nhỏ bé nhất, một câu nói, một nụ cười cũng có thể làm người ta nhớ thương một đời.
Yêu người, yêu cả cơn mơ dụt dè
Yêu bằng gió núi qua khe gập ghềnh
Yêu bằng tiếng hát yêu tinh.
https://www.youtube.com/watch?v=Qlx6ViIeXrI
Bấm vào hình trên để nghe Thái Thanh trình bày
Yêu người từ sự giản đơn và chân tình nhất, mong muốn được yêu trong cả” cơn mơ dụt dè” và yêu chính cơn mơ ấy. Thèm khát được một lần nữa đắm chìm vào mộng tình, ao ước được ở mãi không rời. Tình yêu ấy vĩnh cửu và miên man, da diết tuôn như những cơn gió cứ mãi chạy luồng qua những khe núi không khi nào ngừng. Nó gập ghềnh, hiểm trở nhưng không thể nào cắt đứt được dòng chảy. Chân thật như là “tiếng hát yêu tinh”, không một lời hoa mỹ, giả dối.
Tình yêu cứ dai dẳng và đi theo con người cả một đời, nó là nguồn sống là động lực để con người có thể bước tiếp đến tương lai. Đến khi chết, nhạc sĩ cũng xin được yêu.
Yêu người xong, chết được ngày mai
Yêu như loài ma quái
Ði theo ai tới chân trời
Ði không ngơi kêu gào
Làm sao tránh được tình yêu.
Ai rồi cũng đến lúc rời xa cõi đời. Một mai đây, khi đã nhắm mắt xua tay cũng nguyện trọn vẹn với tình yêu, yêu như được sống một cuộc sống mới ở loài ma quái. Tình yêu ấy đi theo phần linh hồn đến cuối chân trời, mãi mãi không rời nhau một giây phút nào. Dù đi tới đâu ở chân trời, góc biển thì nó cũng da diết tỏa ra nhiều năng lượng như thể đang kêu gào, bùng cháy. Đời này làm sao tránh né được tình yêu, ai rồi cũng tự tìm đến nó hoặc tình yêu tìm đến chính mình. Điều đó như một chân lý ở trần gian và chẳng ai có thể bất tuân.
Ở đoạn kết, nhạc sĩ đã nói lên khao khát được yêu cháy bỏng ấp ủ trong mình. Dùng những ca từ quyết liệt để bày tỏ nỗi lòng ấy.
Yêu người, yêu có một lần thôi.
Xin yêu, dù gian dối
Xin yêu tôi, dẫu nghi ngờ
Khi bơ vơ còn nhiều
Thì đâu chối bỏ tình yêu.
Tình yêu là bất tử trong cuộc sống. Đời này dù có trăm ngàn mối lương duyên nhưng đến cuối cùng cũng chỉ có một tình yêu, một tình yêu được xem là trọn vẹn và tôn thờ nó đến hết kiếp người. Nguyện được đến với tình yêu dù là gian dối, gạt bỏ tất cả lý trí để được hòa mình vào biển tình ấy, khao khát yêu dâng lên đến tận trời xanh. Xin yêu tôi, hãy cứ một lần thả mình vào nó dẫu có trăm phần tính toán, nghi ngờ. Đừng để tôi trong sự bơ vơ, cô độc, vô định với mọi thứ xung quanh, đến đây thắp sáng mọi thứ và dẫn lối tôi đi đến với bến bờ hạnh phúc. Xin đừng chối bỏ tình yêu.
Qua ca khúc, ta có thể thấy được với tác giả tình yêu kia là nguồn sống, là vĩnh cửu với đời ông. Dù có đớn đau hay trăm nghìn lần hay được tận hưởng niềm hạnh phúc nhỏ bé thì ông cũng nguyện được yêu. Xin đời này được yêu, tình yêu như loài hoa phượng vĩ. Đỏ rực trong cái nắng gay gắt của mùa hè, càng khắc nghiệt bao nhiêu thì loài hoa ấy càng rạng rỡ, tươi đẹp bấy nhiêu.
Lời bài hát Phượng Yêu – Phạm Duy
Yêu người như lá đổ chiều đông
Như mây hồng chưa tím
Như con chim khóc trong lồng
Như cơn giông đêm hè
Tình ta nức nở canh khuya
Yêu người như suối cuộn rừng sâu
Như con tầu say gió
Như con giun ngước lên trời
Yêu trăng sao vời vợi
Làm sao sao nói được tình tôi.
Yêu người, yêu Phượng !
Yêu hoa đầu mùa
Yêu mầu rực rỡ, yêu em mù lòa
Yêu bằng tiếng nói đơn sơ
Yêu người, yêu cả cơn mơ rụt rè
Yêu bằng gió núi qua khe gập gềnh
Yêu bằng tiếng hát yêu tinh
Yêu người xong, chết được ngày mai
Yêu như loài ma quái
Đi theo ai tới chân trời
Đi không ngơi kêu gào
Làm sao tránh được tình yêu.
Yêu người, yêu có một lần thôi.
Xin yêu, dù gian dối
Xin yêu tôi, dẫu nghi ngờ
Khi bơ vơ còn nhiều
Thì đâu chối bỏ tình yêu.