Tình khúc mùa thu cùng niềm đau tê tái cõi lòng người nhạc sĩ – “Lá Đổ Muôn Chiều” (Đoàn Chuẩn – Từ Linh)

Với nhiều nghệ sĩ, mùa thu như một bức tranh hiền hòa và đẹp nhất trong bốn mùa với màu xanh đất trời nhuộm cùng tông vàng của cây cối thay lá. Mùa thu cũng là nguồn cảm hứng vô tận trong mắt người nhạc sĩ. Nếu nhắc đến những mùa thu xuyên suốt, hay nhất và lãng mạn nhất thì phải kể đến nhạc sĩ Đoàn Chuẩn – Nhạc sĩ Mùa thu. Mùa thu với bao vẻ đẹp nên thơ đã gieo rắc những cảm xúc dâng trào khiến nhạc sĩ Đoàn Chuẩn viết nên nhiều nhạc khúc với những giai điệu làm say đắm lòng người. “Cánh hoa duyên kiếp”, “Lá Thư”, “Chuyển bến”, “Gửi gió cho mây ngàn bay” đều là những kiệt tác bất hủ, trong số đó không thể không kể đến “Lá Đổ Muôn Chiều” – Một bức tranh mùa thu sinh động ẩn chứa một câu chuyện tình lãng mạn nhưng bi thương.

Nhạc sĩ Đoàn Chuẩn và vợ con năm 1952 ở Hải Phòng

Có nhiều giai thoại kể về sự ra đời của ca khúc “Lá Đổ Muôn Chiều” và cũng cho rằng đây là nhạc phẩm sau cùng khiến Đoàn Chuẩn phải “chôn sâu tận đáy lòng” đoạn tình cảm ấy và khép lại thời vàng son cho những sáng tác tình khúc mùa thu Hà Nội. Trước khi đến với người vợ xinh đẹp và bao dung – Bà Đoàn, thì nhạc sĩ đã có một mối tình đầu sâu đậm và khắc cốt ghi tâm. Nàng là con gái đầu của một viên chức hỏa xa kháng chiến, làm nhiệm vụ tự vệ chiến đấu ở nội thành. Năm 12 tuổi, nàng theo cha di cư ra chợ Đại, vài năm sau lại quay về Hà Nội phụ mẹ chăm em. Ở độ tuổi dậy thì, nàng phải tảo tần vất vả để phụ mẹ, làm tất cả những công việc có thể để kiếm sống nuôi gia đình. Nàng có một vẻ đẹp kiêu sa và một giọng hát trời phú, chính điều này đã mang nàng đến với con đường nghệ thuật, tại đây nàng mới làm quen với những ca khúc mùa thu Hà Nội, quen biết với nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Với tâm lý ban đầu là nâng đỡ tài năng trẻ, sau đó lại giúp học tập, giúp kiếm tiền, dần dần tình cảm đan xen, tình yêu chớm nở giữa hai con người tưởng chừng xa lạ. Tình yêu lãng mạn là thế, nhưng không có cuộc vui nào bền mãi, nàng như “bốc hơi” khỏi Hà Nội khiến cho chàng nhạc sĩ điêu đứng, chông chênh. Đoàn Chuẩn đắm chìm trong bi thương của sự mất mát, đau xót cho một cuộc tình tàn không lý do, cô đơn bi lụy. Nhưng cũng chẳng thể trách được nàng, bởi cha mất đột ngột, thân gái chí hiếu sao có thể làm ngơ nên đành phụ lòng chàng nhạc sĩ si tình.

“Thu đi cho lá vàng bay,
lá rơi cho đám cưới về
Ngày mai, người em nhỏ bé ngồi trong thuyền hoa tình duyên đành dứt
Có những đêm về sáng đời sao buồn chi mấy cố nhân ơi
đã vội chi men rượu nhấp đôi môi mà phung phí đời em không tiếc nhớ…..”

Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Khánh Ly live

Mùa thu là mùa của không khí trong lành và thanh mát, không giá lạnh như mùa Đông, không nóng bức như mùa Hè, cũng chẳng ướt át như mùa Xuân. Mùa Thu gợi cho ta một nét dịu dàng và tinh tế đến lạ – Mùa của những cơn mưa bất chợt, mùa của những cái se lạnh chuyển sang Đông, mùa của những chiếc lá vàng bay khắp con đường, mùa của tụ trường và cũng là mùa của những cặp đôi được về chung một nhà. Một mùa ý nghĩa như thế, vui tươi như thế, nhưng với chàng nhạc sĩ lại như một vết dao cứa dở – Không chết một trái tim nhưng cơn đau theo mãi. Nghĩ đến thân hình bé nhỏ “ngồi trong thuyền hoa” mà lòng quặn thắt. “Tình duyên đành dứt” chỉ xin cố nhân đừng quá đau buồn để phí hoài tuổi thanh xuân.

“…….Lá đổ muôn chiều ôi lá úa,
phải chăng là nước mắt người đi
Em ơi đừng dối lòng
dù sao chăng nữa không nhớ đến tình đôi ta…..”

Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do danh ca Anh Ngọc trình bày

Chàng không biết được sự thật về sự ra đi của nàng, mà nàng cũng chẳng có thời gian phân trần cùng người yêu. Làm thế nào đây, câu chuyện tình đẹp lại vỡ tan vì hiểu lầm của đôi trẻ?

Chàng trách nàng phụ bạc, ra đi không một lời từ giã để lòng chàng héo úa như những chiếc lá rụng muôn chiều. Nguyện ước của chàng là nàng có thể quay trở lại, nói với chàng rằng sẽ chẳng có cuộc chia ly, sẽ chẳng điều gì có thể ngăn cách đôi ta. Nhưng lại chính chàng đã phủ nhận điều đó, với chàng lúc này mọi lời giải thích chỉ là biện minh, là nói dối mà thôi. Nàng chẳng hề lưu luyến thứ tình cảm sâu nặng của đôi lứa, chẳng nhớ những lời yêu thương tha thiết ta từng trao nhau thuở ban đầu….

“…..Thôi thế từ đây anh cố đành quên rằng có người
Cầm bằng như không biết mà thôi
Lá thu còn lại đôi ba cánh
đành lòng cho nước cuốn hoa trôi
Thôi thế từ nay như lá vàng bay tình lỡ rồi
Thuyền rơi xa bến vắng người ơi
Hướng dương tàn tạ trong đêm tối
Còn nhớ phương nào hoa đã rơi….”

Bấm vào hình để nghe ca khúc do danh ca Lệ Thu trình bày.

Còn gì đau hơn là hai người yêu nhau nhưng phải xa nhau, tình cảm sâu đậm nhưng buộc bản thân phải quên đi người mình thương nhất: “Thôi thế từ đây anh cố đành quên rằng có người”. Lá thu chỉ còn vài cánh trên cành cũng đành lòng cho dòng nước cuốn đi mất, thuyền rời đi bến vắng một mình, không có mặt trời hướng dương cũng nhanh chóng tàn úa….Còn tình anh tàn như lá rụng mùa thu, cuốn mình theo chiều gió, lỡ làng rồi nên đành cố quên em thôi.

“…..Thu đi cho lá vàng bay,
lá rơi cho đám cưới về
Tình anh một con thuyền bé chìm sâu đại dương một đêm nổi sóng
Có những đêm về sáng đời sao buồn chi mấy cố nhân ơi
Tiếc mà chi dang dở phút phân ly
Thuyền phiêu lãng từ nay không bến đổ…..”

Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Vũ Khanh trình bày.

Tình anh là một con thuyền, tuy to lớn có thể chất đầy yêu thương dành cho em, nhưng lại đang chìm dần vào lòng đại dương sau một đêm biển nổi cơn sóng lớn. Biển mang em ra khỏi cuộc đời anh, như trời đêm chẳng còn chút ánh sáng của những vì sao lấp lánh. Từ đây, con thuyền du lãng ấy sẽ như cái tên của nó, lênh đênh chẳng tìm thấy bến đỗ.

“….Lá đổ muôn chiều ôi lá úa phải chăng là những cánh đời em
đêm đêm lìa xuống trần tình vương hoen úa ôi những cánh đời mong manh.
Than tiếc mà chi chiếc lá vàng bay về cuối trời
làm lòng anh nhớ mãi người ơi.
Nhớ nhau từ làn môi đôi mắt.
đành tìm trong nét bút xa xôi…..”

Có lẽ đến lúc này, chàng nhạc sĩ mới ngộ ra được nguyên nhân dẫn đến sự chia xa của đôi và thông cảm phần nào cho sự hiếu thuận của phận gái hiền lương. Chắc là em cũng đã rất khổ sở khi đưa ra quyết định ngày hôm nay và cũng đớn đau nhiều như anh đã chịu. Đồng cảm cho cánh đời em – như chiếc lá úa cuối thu “đêm đêm lìa xuống trần tình vương hoen úa” mà bay về nơi cuối trời khiến cho lòng chàng mong nhớ mãi. Còn níu kéo gì được nữa đâu, khi nhớ nhau chỉ biết “tìm trong nét bút xa xôi” mà mường tượng về đôi mắt người cũ.

Hỏi trời – Tình ái là chi mà khiến con người ta – thương lại chẳng cùng nhau chung bước – yêu lại mỗi người mỗi ngã, cách biệt hai phương trời.

“….Nhưng mỗi mùa thu chiếc lá vàng bay về cuối trời.
Thuyền tình không bến đỗ người ơi.
Nhớ nhau đành tìm trong tiếng hát.
đời vắng em rồi vui với ai.”

Mất đi em, anh như mất đi nửa phần linh hồn, lang thang trong mùa cuối thu, hy vọng tìm thấy bóng hình anh hằng mong nhớ. Nhưng đời nào phải như mơ, thuyền tình đã chẳng còn bến đỗ, chiếc lá cuối thu đã bay hẳn về nơi cuối chân trời, nơi yêu thương này làm gì còn tiếng hát ngân vang của người em bé nhỏ. Em đã đi xa, rời xa mãi vòng ôm ấm áp, rời xa mãi yêu thương vẫn còn đọng lại nơi anh.

Ca từ trong những nhạc khúc của Đoàn Chuẩn dường như có chung một quy ước, nơi nào có mùa thu nơi đó có bóng dáng của người thiếu nữ đẹp xinh dịu dàng với giọng hát gây thương nhớ và đôi mắt biết trao lời yêu. “Lá Đổ Muôn Chiều” dù là một tình khúc buồn về tình yêu không trọn của đôi tình lữ, nhưng cũng không quá thê lương mà vẫn đảm bảo được nét đẹp thanh thuần của mùa thu tươi mát – Một mùa yêu thương.

Trích lời bài hát Lá Đổ Muôn Chiều:

Thu đi cho lá vàng bay,
lá rơi cho đám cưới về
Ngày mai, người em nhỏ bé ngồi trong thuyền hoa tình duyên đành dứt
Có những đêm về sáng đời sao buồn chi mấy cố nhân ơi
đã vội chi men rượu nhấp đôi môi mà phung phí đời em không tiếc nhớ

Lá đổ muôn chiều ôi lá úa,
phải chăng là nước mắt người đi
Em ơi đừng dối lòng
dù sao chăng nữa không nhớ đến tình đôi ta

Thôi thế từ đây anh cố đành quên rằng có người
Cầm bằng như không biết mà thôi
Lá thu còn lại đôi ba cánh
đành lòng cho nước cuốn hoa trôi

Thôi thế từ nay như lá vàng bay tình lỡ rồi
Thuyền rơi xa bến vắng người ơi
Hướng dương tàn tạ trong đêm tối
Còn nhớ phương nào hoa đã rơi.

Thu đi cho lá vàng bay,
lá rơi cho đám cưới về
Tình anh một con thuyền bé chìm sâu đại dương một đêm nổi sóng
Có những đêm về sáng đời sao buồn chi mấy cố nhân ơi
Tiếc mà chi dang dở phút phân ly
Thuyền phiêu lãng từ nay không bến đổ

Lá đổ muôn chiều ôi lá úa phải chăng là những cánh đời em
đêm đêm lìa xuống trần tình vương hoen úa ôi những cánh đời mong manh.
Than tiếc mà chi chiếc lá vàng bay về cuối trời
làm lòng anh nhớ mãi người ơi.
Nhớ nhau từ làn môi đôi mắt.
đành tìm trong nét bút xa xôi.

Nhưng mỗi mùa thu chiếc lá vàng bay về cuối trời.
Thuyền tình không bến đỗ người ơi.
Nhớ nhau đành tìm trong tiếng hát.
đời vắng em rồi vui với ai.

Đánh giá post

Viết một bình luận