Mùa xuân luôn là chủ đề thu hút rất nhiều các nhạc sĩ. Đây cũng là một thửa ruộng màu mỡ mà người nhạc sĩ là những nông dân cần cù cày bẫm, để mang lại cho đời những bông hoa nhạc khúc sống mãi. Và người nhạc sĩ Anh Việt Thu cũng thế, ông mang lại cho đời một bản tình ca xuân sống mãi với thời đại – “Mùa xuân đó có em”.
Anh Việt Thu tên thật là Huỳnh Hữu Kim Sang, ông sinh năm 1939 và mất năm 1975 tại vùng quê Mỹ Tho. Ông sáng tác rất sớm, từ năm ông vừa 17 tuổi ông đã có một số tác phẩm đầu tay như: going An Giang, Đẹp Bạc Liêu,.. cho đến lúc qua mất ông để lại cho đời hơn hai trăm bài hát.
Nhạc sĩ Anh Việt Thu từng có lời trần tình về bài hát “Mùa xuân đó có em” như sao:
“ ….Là bài tình ca mang bóng dáng những khuôn mặt người yêu và bạn bè. Là những bài hát đã viết trong suốt quãng đời tuổi trẻ xem như những đoá hoa cỏ dại rải rác bên đường…”
“Nếu chiều nay lỡ hẹn không về.
Thì Xuân năm nay Xuân sẽ buồn.
Sẽ buồn hơn mấy cội mai già.
Mà mùa Xuân quên mặc áo mới.”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do danh ca Duy Khánh trình bày
Mở đầu bài hát là lời tự vấn “Nếu chiều nay lỡ hẹn không về”. Sở dĩ có lời tự vấn là do vào mùa xuân năm 1969, Anh Việt Thu phải đi công tác xa nhà, ông sợ sẽ không về kịp để đón xuân bên gia đình. Nhưng may thay, ông vẫn kịp về. Và khi về nhà, ngồi bên khung cửa sổ của ngày 30 tết ông đã viết nên nhạc khúc để đời về mùa xuân này.
Với Anh Việt Thu thì người và trời cũng như cộng hưởng, cùng vui, cùng buồn có nhau. Nên khi người lỡ hẹn không về thì Xuân sẽ buồn. Và càng tinh tế hơn khi ông đã sử dụng lối nói ẩn, mùa xuân ở đây không chỉ là cảnh xuân của vạn vật, không chỉ là mùa xuân của nhân gian. Mà mùa xuân ở đây là gia đình, là bạn bè. Và làm sao gia đình, bạn bè có thể vui khi thiếu vắng ông, nên mới nói “Mùa xuân sẽ buồn”. Những ngày cuối năm phải xa quê, khiến ông nhớ đến cội mai già, và ông tự nhủ không biết khi ông không về thì mùa xuân có quên mặc áo mới. Thật đúng với tâm trạng “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, với Anh Việt Thu, mùa xuân mà không được sum họp bên gia đình, người thân thì không còn là mùa xuân, còn gì ý nghĩa khi ông phải đón xuân giữa nơi đất khách xa nhà. Đây cũng chính là ông thay mọi người xa xứ nói lên tâm trạng nặng nề vào những ngày cuối năm xa nhà. Còn bao nhiêu người như ông, mùa xuân xa nhà không có vui sướng, náo nức mà chỉ có nhớ nhung, chỉ có hoài niệm về quê hương.
“Hẹn hò xa xưa còn nguyên tất cả.
Dành cho em tình yêu rất lạ.
Dù sao anh cũng về Mộng Xuân đã chín đỏ.
Bàn tay nâng niu hoa cúc.
Bàn tay hiu hắt giọt lệ đầy.”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do danh ca Chế Linh trình bày.
Mùa xuân là mùa của thương yêu, mùa của tình yêu. Người nhạc sĩ nhớ lại khoảng thời gian mới yêu vào những ngày xuân. Những kỷ niệm đó còn nguyên vẹn như thuở mới yêu. Ông luôn nhớ về người yêu, nhớ về những kỷ niệm ngày xưa, nhớ bàn tay khi xưa nâng niu hoa cúc trong cảnh xuân. “Bàn tay nâng niu hoa cúc” câu hát như vẽ lên hình ảnh người yêu cùng ông đi dạo hoa tết, người đẹp tay nâng hoa cúc như nâng niu, giữ gìn. Trong khung cảnh xuân, trăm hoa đua sắc, bên người yêu cùng hạnh phúc chờ đón năm mới. Nhưng tất cả giờ chỉ là hoài niệm, khi bàn tay từ nâng hoa thì giờ đây “hắt hiu giọt lệ đầy”. Tết xa nhà, bao nhung nhớ nay như vỡ òa thành lệ. Câu hát như cứa vào lòng những người có người thân xa quê, như tiếng lòng đồng cảm của những người con xa xứ. Những người con xa xứ luôn mong có thể về quê sum họp những ngày tết, mong ước “Mộng xuân đã chín đỏ”. Nhạc sĩ Anh Việt Thu không chỉ là người viết nhạc mà còn mang thở văn thơ vào từng câu hát, “xuân chín đỏ” phải chăng là mùa xuân đỏ của các câu đối đỏ, là màu đỏ của vui mừng hân hoan không? Hay đây là mùa xuân 1969 khi đất nước đang đấu tranh, thống nhất Bắc-Nam. Mùa xuân chín đỏ có phải là ước mơ về mùa xuân không còn giặc thù, không còn chiến tranh khói đạn?
Anh Việt Thu không đơn thuần nói thay người con xa xứ mà ông còn âm thầm lên án chiến tranh, nói lên nỗi lòng của người lính chinh chiến xa nhà. “Bàn tay hiu hắt giọt lệ đầy” là điểm nhấn cho cái ảm đạm buồn của mùa xuân khi đất nước còn giặc thù.
Em có nghe trời vào Xuân chưa.
Bên song từng giọt nắng vàng chợt lưa thưa.
Và mùa Xuân đó có em thì Xuân rất đẹp.
Anh không biết Xuân về lúc nào.
Lời tình đong đưa theo gió,
Mình thương nhau mấy tuổi Xuân rồi.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Đan Nguyên trình bày.
Nhưng để hòa hợp với cảnh xuân, tâm tình bài hát lại một lần nữa tươi vui. Cũng như lòng người lính đau đớn cho cảnh mùa xuân nước nhà còn chia cắt nhưng khi nhớ về người yêu thì lòng lại tràn đầy hạnh phúc tình yêu. “Và mùa xuân đó có em thì xuân rất đẹp” đây không chỉ là một tỏ tình mà còn lại khẳng định về tình cảm của tác giả. Có lẽ khi được về nhà, khi được đón xuân cùng gia đình, ngồi bên khung cửa sổ quen thuộc thì tâm tình nhạc sĩ cũng vui tươi hớn hở hơn. Không còn nỗi buồn xa xứ, không còn tủi hờn xa quê, tạm gác lại mọi lo toan bên ngoài, giờ đây ông chỉ muốn trải qua một mùa xuân bình dị bên người yêu. Mùa xuân đẹp không vì cảnh sắc tươi vui, không vì âm thanh náo nhiệt của cuộc sống, không vì điều gì cả mà chỉ đơn giản là vì có em! Phải yêu thương đến thế nào thì mới có thể khăng định như vậy? Tất cả hạnh phúc của ông giờ đây thu nhỏ lại là người bên cạnh, trời đất của ông giờ đây cũng chỉ là người bên cạnh.
Anh Việt Thu thật sự là một nhạc sĩ tài ba, một người rất nhạy với ca từ, một tâm hồn nhạc đầy chất thơ. Ca từ trong bài hát có nhẹ nhàng sâu lắng, có tâm sự của người xa quê, có nỗi lòng của nam nhi đứng trước thời cuộc – một mùa xuân khi cảnh nước nhà còn chia cắt. Và cũng có tâm tình của người đang yêu. Tất cả đều hòa hợp, để vẽ lên một cảnh xuân rất đậm chất thơ họa. Màu đỏ của mùa xuân chín đỏ, vàng của hoa cúc, màu của nắng vàng lưa thưa bên song cửa. Để nổi bậc lên hết là nỗi lòng tiếc nuối xa quê vào những ngày xuân đến, là lời khẳng định đầy ấm tình yêu mùa xuân chỉ đẹp khi có em. Em là mùa xuân của anh, là nguồn sống và hạnh phúc nơi anh, có lẽ đây là thông điệp mà nhạc sĩ Anh Việt Thu đã muốn gửi gắm qua bài hát này.
Trích lời bài hát Mùa Xuân Đó Có Em
Nếu chiều nay lỡ hẹn không về.
Thì Xuân năm nay Xuân sẽ buồn.
Sẽ buồn hơn mấy cội mai già.
Mà mùa Xuân quên mặc áo mới.
Hẹn hò xa xưa còn nguyên tất cả.
Dành cho em tình yêu rất lạ.
Dù sao anh cũng về Mộng Xuân đã chín đỏ.
Bàn tay nâng niu hoa cúc.
Bàn tay hiu hắt giọt lệ đầy.
Em có nghe trời vào Xuân chưa.
Bên song từng giọt nắng vàng chợt lưa thưa.
Và mùa Xuân đó có em thì Xuân rất đẹp.
Anh không biết Xuân về lúc nào.
Lời tình đong đưa theo gió,
mình thương nhau mấy tuổi Xuân rồi.