Kết thúc câu chuyện tình 10 năm cùng với nhạc sĩ Phạm Duy, nàng thơ bé nhỏ Lệ Lan gác lại mối tình vụng vặt thời trẻ để bước chân về với nhà chồng, chọn cho mình một mối hôn sự để kết thúc “trái cấm” cuộc đời. Không có đau buồn hay bi lụy cho một cuộc chia ly cách biệt, nhạc sĩ còn tiễn bước nàng về nhà chồng bằng ca khúc “Nghìn trùng xa cách”, như một lời “trăn trối” sau cùng cho chuyện tình ấy, một chuyện tình “văn minh” của khối tình nghệ sĩ. Với nhạc sĩ Phạm Duy, đây được coi là câu chuyện tình đáng tự hào nhất trong tình sử của ông, vốn là một người đào hoa vậy mà có thể “chung thủy” 10 năm với một câu chuyện tình ngoài gia đình.
Chắc hẳn sẽ có rất nhiều người thắc mắc tại sao cuộc chia ly này chẳng hề có đớn đau hay bi thương, mà lại vô cùng nhẹ nhàng và không níu kéo? Bởi họ biết đâu là điểm dừng, họ biết thế nào là tốt cho cả hai, họ đã vui vẻ cùng nhau đủ rồi nên thời điểm ấy dừng tay là kịp lúc. Những câu hát được nhạc sĩ thả xuống rất nhẹ nhàng, như một quý ông lịch lãm từ biệt người phụ nữ mà bản thân ông ngưỡng mộ, chứ không phải là tình yêu đương trai gái, hay sự chiếm hữu làm của riêng. 10 năm qua, Lệ Lan chính là suối nguồn tươi trẻ cho Phạm Duy, làm tâm hồn đang dần già cỗi trở nên năng động và trẻ trung.
“Nghìn trùng xa cách người đã đi rồi
Còn gì đâu nữa mà khóc với cười
Mời người lên xe về miền quá khứ
Mời người đem theo toàn vẹn thương yêu
Đứng tiễn người vào dĩ vãng nhạt màu
Sẽ có chẳng nhiều đớn đau
Nối gót người vào dĩ vãng nhiệm mầu
Có lũ kỷ niệm trước sau…”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Thái Thanh trình bày.
Một người thiếu nữ 16 tuổi với lối suy nghĩ ngây thơ và lắm mộng mơ đã đem đến những câu thơ tình cảm cho nhạc sĩ Phạm Duy, khiến ông sống dậy tâm hồn yêu thương nồng nhiệt của ngày trẻ. Cách biệt 20 năm tuổi đời, nhưng hai người lại có sự đồng điệu đến đáng ngạc nhiên, Lệ Lan là nguồn cảm hứng cho âm nhạc của Phạm Duy và ngược lại, Phạm Duy cũng chính là yêu thương mà cô nàng từng cảm tạ vì trời cao đã ban tặng cho mình.
Ngày Lệ Lan quyết định bước lên xe hoa về nhà chồng, cô nàng đã gửi cho nhạc sĩ Phạm Duy một tấm thư cuối cùng, tấm thư kết thúc một câu chuyện tình đẹp: “Mười năm, quá đủ cho một mối tình đẹp và một đời người ngắn ngủi….Từ đây đến ngày cuối, có thể L. sẽ xin gặp chú một, hai lần nữa. Chẳng để làm gì cả. L. chắc chú cũng nghĩ như L. Chẳng có gì bi thảm. Chẳng có gì tiếc hận. Một mối tình đẹp kết thúc một cách êm ái. L. chỉ xin giữ lại một chút dư hương để truyền lại cho các con của L. sau này cho chúng nó cũng có một tâm hồn biết yêu thương đằm thắm.”. Và như đáp lại lời yêu thương cuối, giữ vững lời hứa lứa đôi mà ca khúc “Nghìn trùng xa cách” được ra đời. Với ông, đây chính là câu chuyện tình đẹp và đáng nhớ, những miền ký ức đã cũ, những kỷ niệm trước sau xin được trả lại hết và xem đây như là một khoảnh khắc đẹp của kiếp sống này.
“Đứng tiễn người vào dĩ vãng nhạt màu”, ngắm nhìn người mình từng thương bước chân theo chồng, tìm về với một gia đình mới và niềm hạnh phúc mới, ông vui mừng thay cho nàng. Còn về những kỷ vật ngày cũ, thuở còn yêu thương nhau, ông sẽ giữ lại hết, giữ lại để làm kỷ niệm, để gợi nhớ về một cuộc tình mà mình đã từng có cùng nhau. Với cả Lệ Lan và Phạm Duy, yêu không chỉ là yêu, yêu của những người nghệ sĩ chính là cùng nâng nhau thăng hoa trong âm nhạc, trong cảm xúc. Cả hai đều biết, đây là cuộc tình không được người chấp nhận, một câu chuyện chăn có tương lai và cái kết viên mãn, nên học chẳng mong cầu điều gì xa vời hơn, cũng chẳng cầu chiếm hữu hay giam lỏng đối phương nên khi chia tay cũng “sẽ có chẳng nhiều đớn đau”.
“…..Vài cánh xương hoa nằm ép trong thơ
Rồi sẽ tan đi mịt mù
Vạt tóc nâu khô còn chút thơm tho
Thả gió bay đi mịt mù
Nghìn trùng xa cách người đã đi rồi
Còn gì đâu nữa mà giữ cho người…”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Anh Ngọc trình bày.
Những cánh hoa được ép khô trong tập vở, những dòng lưu bút của học trò, trao nhau từng vạt tóc nâu khô vẫn còn lưu chút hương thơm ngào ngạt….đặc trưng cho những câu chuyện tình ngây thơ và hồn nhiên. Một câu chuyện tình cảm xúc chiến thắng nhục dục, một mối lương duyên dù kết thúc vẫn khiến nhạc sĩ ghi nhớ không quên trong danh sách người tình dài dẳng của người nhạc sĩ đào hoa. Có lẽ, đây là mối tình trong sáng nhất trong tâm trí ông, là mối tình mà ông biết cách nâng niu và trân trọng, là người nhân tình bên ông lâu nhất và cũng đồng điệu cùng ông nhất. Tình đã đến lúc tan, thì chẳng còn lý do gì để níu kéo, bởi một câu chuyện tình ngoài luồng “có gì đau nữa mà giữ cho người”….
“….Trả hết về người chuyện cũ đẹp ngời
Chuyện đôi ta buồn ít hơn vui
Lời nói, lời cười
Chuyện ngắn chuyện dài
Trả hết cho người, cho người đi
Trả hết cho ai ngày tháng êm trôi
Đường em đi trời đất yên vui
Rừng vắng ban mai, đường phố trăng soi….”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Khánh Hà & Ý Lan trình bày.
Một câu chuyện tình đã từng rất đẹp, một cuộc tình gắn bó hai con người của hai thế hệ khác nhau đến bên nhau nhưng lại kết thúc người ở kẻ rời đi. Dẫu buồn đấy, cũng có chút xót xa đấy, bởi 10 năm dai dẳng chẳng phải là đoạn thời gian ngắn cho một câu chuyện tình, nó là cả thời thanh xuân của người thiếu nữ Lệ Lan, là cả quãng đời con gái tươi đẹp nhất. Nhưng khi nhìn lại những hồi ức tốt đẹp từng trao nhau, những câu nói ân tình từng có cùng nhau, những kỷ niệm đẹp đã từng gắn bó, thì bỗng người nhạc sĩ nhận ra rằng, kết thúc dù có buồn thì nó vẫn là những quá khứ tươi đẹp nhất, mang hai con người ngập tràn trong niềm vui đã từng.
Và hôm nay, xin trả lại hết tất cả những câu chuyện xưa, những “chuyện cũ đẹp ngời” để người ra đi và yên tâm tìm với bến mới, có một cuộc sống gia đình ấm êm và hạnh phúc. Sẽ có rất nhiều người phải ghen tị với câu chuyện tình từng ấm êm này, bởi chính nhạc sĩ cũng khẳng định “chuyện đôi ta buồn ít hơn vui, lời nói, lời cười, chuyện ngắn chuyện dài”, lúc nào cũng cười cười nói nói, lúc nào cũng chia sẻ những hạnh phúc trong cuộc sống của lứa đôi. “Trả hết cho ai ngày tháng êm trôi”, hy vọng những tháng năm hạnh phúc ngày cũ sẽ trở thành hành trang tươi đẹp nhất cho con đường tương lai yên bình sắp tới. Chúc em có một cuộc sống thư thái nơi núi rừng tươi mát, đón những ánh nắng ban mai lúc sớm, ngắm nhìn đường phố vắng lặng lúc ánh sao đêm vừa lên….sẽ mãi mãi an vui, sẽ luôn luôn tươi cười.
“….Trả hết cho người, cho người đi
Trả hết cho ai cả những chua cay
Ngày chia tay, lặng lẽ mưa rơi
Một tiếng thương ôi, gửi đến cho người
Trả nốt đôi môi gượng cười
Nghìn trùng xa cách đời đứt ngang rồi
Còn lời trăn trối gửi đến cho người…
Nghìn trùng xa cách người cuối chân trời
Đường dài hạnh phúc, cầu chúc cho người.”
Không chỉ trả những niềm vui, mà trả luôn cả những nỗi buồn, những nỗi chua cay, những xót xa thầm lặng ngày cũ. Trả luôn những làn môi cười gượng ngày chia tay trong một ngày mưa lặng lẽ, từ đây sẽ “nghìn trùng xa cách” cắt đứt mọi quan hệ ngày trước để người yên tâm tìm đến yêu thương mới. Con đường tương lai phía trước còn dài, chỉ cầu cho người nhân tình cũ sẽ mãi mãi được hạnh phúc đến cuối đời.
Nhạc sĩ Phạm Duy đã viết nên những ca từ băng lãnh ngay từ phần mở đầu của bài hát “Nghìn trùng xa cách”, như một nhát dao sắc cắt đứt hoàn toàn câu chuyện tình 10 năm với người tình ngoài gia đình. Đã từng có rất nhiều người ca sĩ trình bày ca khúc này, nhưng hay nhất và thành công truyền tải cảm xúc nhất thì chẳng ai bằng danh ca Thái Thanh. Nhạc sĩ Phạm Duy từng chia sẻ: Danh ca Thái Thanh đã khóc khi hát ca khúc này. Chắc hẳn, cô nàng đã quá nhập tâm, đã cảm được nỗi xa cách muôn trùng và thấu hiểu được nỗi lòng người trong cuộc, bởi chính bản thân bà cũng từng trải qua những cuộc tình “xa cách muôn trùng” như thế. “Nghìn trùng xa cách” đưa khán giả vào một khung cảnh có phần u buồn bởi những lời ca nỉ non và da diết, lúc như tự sự, lúc như tâm tình, lúc lại nức nở cho một đôi nhân tình bước chân lên chuyến xe ly biệt.
Lời bài hát Ngìn Trùng Xa Cách – Phạm Duy
Nghìn trùng xa cách người đã đi rồi
Còn gì đâu nữa mà khóc với cười
Mời người lên xe về miền quá khứ
Mời người đem theo toàn vẹn thương yêu
Đứng tiễn người vào dĩ vãng nhạt mầu
Sẽ có chẳng nhiều đớn đau
Nối gót người vào dĩ vãng nhiệm mầu
Có lũ kỷ niệm trước sau
Vài cánh xương hoa nằm ép trong thơ
Rồi sẽ tan đi mịt mù
Vạt tóc nâu khô còn chút thơm tho
Thả gió bay đi mịt mù
Nghìn trùng xa cách người đã đi rồi
Còn gì đâu nữa mà giữ cho người…
Trả hết về người chuyện cũ đẹp ngời
Chuyện đôi ta buồn ít hơn vui
Lời nói, lời cười
Chuyện ngắn chuyện dài
Trả hết cho người, cho người đi
Trả hết cho ai ngày tháng êm trôi
Đường em đi trời đất yên vui
Rừng vắng ban mai, đường phố trăng soi
Trả hết cho người, cho người đi
Trả hết cho ai cả những chua cay
Ngày chia tay, lặng lẽ mưa rơi
Một tiếng thương ôi, gửi đến cho người
Trả nốt đôi môi gượng cười
Nghìn trùng xa cách đời đứt ngang rồi
Còn lời trăn trối gửi đến cho người…
Nghìn trùng xa cách người cuối chân trời
Đường dài hạnh phúc, cầu chúc cho người.