Nỗi cô đơn cũng giống như tình yêu, nó song hành cùng ta trên con đường trưởng thành. Nhưng khác với tình yêu ở chỗ, không có quá nhiều sự ca tụng về nỗi cô đơn. Mặc khác, từ sự cô đơn có là trong cuộc sống hoặc cô đơn trong chuyện tình cảm lại là một tầng cảm xúc mang đến cho nhiều nhạc sĩ hay nhà nghệ thuật để viết nên nhiều kiệt tác. Nói vậy cũng không có nghĩa, cô đơn là đặc quyền dành cho người nghệ sĩ, nó dành cho tất cả, nếu có thể làm bạn cùng cô đơn, có lẽ, bạn sẽ nhận ra khá nhiều điều thú vị: Cô đơn không phải là sự chịu đựng hay là nỗi đau, mà nó là sự tận hưởng khoảng không riêng của mình. Như nhạc phẩm “Lẻ Bóng” của đôi nhạc sĩ Anh Bằng, nghe tựa đề bạn sẽ nghĩ nó là một sự bỏ rơi nên mới một mình, nhưng đôi nhạc sĩ lại đang tận hưởng niềm vui khi một mình. Bên cạnh đó cũng là những triết lý sống rất hay và ý nghĩ từ đôi nhạc sĩ tài ba.
Theo lời nhận xét của Lê Dinh, nhạc sĩ Anh Bằng là một người khá kín tiếng và ít nói, hầu như trong những cuộc giao tiếp người ta ít thấy Anh Bằng xuất hiện, nhưng dù thấy ông cũng chẳng buồn nói chuyện cùng ai. Vậy nên tất cả tình cảm hay tâm tư ông đều nhắn nhủ qua từng lời ca tiếng nhạc, để truyền tải nên ý nghĩ của bản thân. Bài hát “Lẻ Bóng” được sáng tác vào năm 1962, được Anh Bằng và Lê Dinh cùng hợp tác viết nên:
“Có người hỏi tôi tại sao ưa ca bài ca sầu nhớ
ưa ngắm trăng mờ hoàng hôn.
Ưa đi lặng lẽ trong những đêm gió mưa u buồn
mà nghe cô đơn.
Đừng trách tình riêng tôi
đời mấy người chẳng ưa nhìn tơ liễu rũ ưa tìm trong giấc ngủ.
Ngày còn ấu thơ lòng chưa biết chi mộng mơ….”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Thanh Tuyền trình bày.
Bật một bài nhạc buồn, ngồi ngắm nhìn vầng trăng trắng mờ của một góc chiều hoàng hôn. Hay là những đêm hôm gió mưa u buồn mà bản thân lại lặng lẽ một mình dạo bước, hòa vào tiết trời lạnh lẽo, bất chợt lòng cảm thấy cô đơn giữa cuộc sống đông đúc con người. Sẽ có những lúc, trong chính cuộc đời mình, ta lại chợt gặp được những điều không như ý, có cảm giác mọi thứ sẽ vượt khỏi tầm kiểm soát của bản thân. Ta thấy thật buồn, thật tủi thân, mong muốn tìm kiếm một dáng hình để cùng tâm sự, nhưng rồi nhận ra, quanh ta chẳng có một ai. Không ai hiểu được mình, cũng chẳng ai có thể chia sẻ nỗi niềm cùng với mình, ngoại trừ bản thân. Vậy nên nhạc sĩ Anh Bằng mới có câu: “Đừng trách tình riêng tôi, đời mấy người chẳng ưa nhìn tơ liễu rũ ưa tìm trong giấc ngủ”, vì ngoài ta ra thì sẽ chẳng thật sự yêu thương mình đúng nghĩa, những ưu tư hay buồn tủi, những lúc héo úa như cây liễu rũ cành chỉ muốn chìm vào một giấc mộng chiêm bao để quên hết đi tất cả. Trong mộng ảo sẽ chỉ còn lại là cảnh đẹp ý vui, sẽ tự động viên và an ủi bản thân: “Mọi chuyện sẽ không sao, chuyện gì cũng sẽ qua thôi!”.
“Ngày còn ấu thơ lòng chưa biết chi mộng mơ” – Ngày con bé, suốt ngày chỉ biết quanh quẩn với mớ suy nghĩ ngây ngô, làm gì biết mộng, biết mơ, biết thương hay biết nhớ. Ngày thơ ấu thuần khiết biết là bao, chẳng có những ưu tư hay muộn phiền, cũng chẳng có sầu lo hay tính toán. Suốt ngày chỉ biết đùa giỡn, biết vui chơi,…cho qua ngày đoạn tháng.
“….Nói nhiều để cho sầu vơi
tôi ưa tìm lên đồi vắng ưa lắng chuông chùa vọng khơi.
Trông chim bạt gió nghe tiếng tiêu thiết tha xa vời
lòng thêm chơi vơi.
Thường viết dòng tâm tư vào những chiều úa
Thương cành Thu lá đổ thương mùa Đông nức nở
Thương cung ve rền trong nắng gọi hè bơ vơ…..”
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Duy Khánh trình bày
Không cần phải chia sẻ tất cả tâm tư, chẳng cần biện minh cho những việc làm khó hiểu của bản thân, vì họ chỉ tò mò, chứ có thật sự quan tâm mình đâu. Thay vào đó, một mình trên ngọn đồi vắng, lắng nghe tiếng chuông chùa văng vẳng nơi xa, chợt thấy tâm thanh tịnh cả người như nhẹ bẫng đi.
Trên bầu trời, những cánh chim lang bạt đang phiêu theo từng đợt gió và lắng nghe theo từng tiếng tiêu xa xăm. Những cánh chim lạc đàn, những cánh chim không hướng định, chẳng biết tìm nơi nào lưu trú cho đôi cánh mỏi nhừ. Cũng như mỗi chúng ta, chẳng biết tìm về đâu mỗi khi lòng chơi vơi và cô tịch.
Mùa Thu về nhưng cành lại chợt lìa xa lá vàng; mùa Đông sang lại mang theo giá buốt mà nức nở riêng một mình; mùa Hè đến trong tiếng gọi rền vang của những chú ve nhưng đâu đó vẫn bơ vơ, vẫn lạc lõng….Cả thế gian, dường như mọi vật cũng sẽ có lúc chông chênh đến kỳ lạ. Một chút đau thương, một chút mỏi mệt lại xen lẫn thêm nhưng lắng lo và ưu phiền, tất cả chỉ đọng lại nơi ta mà chẳng biết chia sớt với ai.
“….Còn thương còn nhớ đường xa ai gian khổ phong trần
Tạm quên vui khi tuổi thanh Xuân năm tháng giữa non ngàn.
Mộng lòng ra đi là giữ yên bờ cõi
Một đời nguyền hy sinh hạnh phúc riêng người ơi!
Viết bao giờ thôi, nói sao cạn lời tình tôi mến người….”
Bấm vào hình để nghe ca khúc do Thanh Thuý thâu thanh trước 75
Con người đôi khi thật gian khổ, họ phải đứng giữa lằn ranh lựa chọn khó khăn: tình yêu trai gái và tình non sông đất nước…bên nào nặng, bên nào nhẹ? Người trai xưa sẽ luôn lựa chọn ra đi để giữ yên Tổ quốc, thân mang trách nhiệm, chưa trọn chưa dám nói lời yêu thương.
Có ai còn nhớ hay còn thương những gian khổ trên chặng hành quân phong trần của những anh chiến sĩ. Có ai còn nhớ họ đã hy sinh tuổi thanh xuân giữa “non ngàn” để khoác lên vai màu áo lính “mộng lòng ra đi là giữ yên bờ cõi”. Họ có chí lớn nhưng họ cũng là những con người bằng xương bằng thịt, cũng có trái tim muốn được yêu thương, muốn được dành những câu tình tứ cho người thương bé nhỏ. Nhưng đời người có mấy ai được trọn vẹn tất cả mộng ước nên “một đời nguyền hy sinh hạnh phúc riêng người ơi!”.
“….Vẫn là niềm thương đầy vơi
Khi ca bài ca sầu nhớ khi ngắm trăng mờ hoàng hôn.
Khi đi lặng lẽ trong những đêm gió mưa u buồn mà nghe cô đơn.
Hẹn ước về tương lai chờ đón ngày tới
Đôi lòng không cách trở như bầy chim ấm tổ
Tôi xin dâng người ca khúc trọn một niềm vui.”
Những yêu thương lúc nào cũng đầy vơi, không biết làm sao cho cạn lời. Mỗi lúc hát một khúc nhạc sầu hay ngắm nhìn vầng trăng trắng buổi chiều mờ hoàng hôn hay là những khi lặng lẽ trong đêm mưa u buồn, lê từng bước chân lang thang không chốn về… Ngắm nhìn tương lai ở phía trước, sao lại thấy có chút mịt mờ. Nhưng vậy thì đã sao, người nhạc sĩ vẫn có thể lạc quan và vô tư bởi tất cả đều sẽ có hướng giải quyết của nó, “sau cơn mưa trời sẽ rạng” như chú chim lạc đàn cuối cùng cũng tìm thấy tổ ấm, thì lo gì cuộc đời không có chốn cho mình dung thân.
“Lẻ Bóng” trong chính thế giới của mình, rõ ràng rộng lớn và đông đúc nhưng chẳng cảm nhận được sự quan tâm chân thành. “Lẻ Bóng” là khi đi bộ về nhà, xung quanh chẳng lấy được một người thân thiết, đường đi vốn dĩ rất ngắn nhưng chẳng hiểu sau hôm nay lại chợt dài. “Lẻ Bóng” cũng có thể là choàng tỉnh sau một giấc ngủ dài, bản thân chưa kịp định hình được thế giới xung quanh, chưa biết hôm nay mình phải làm gì và sống tiếp như thế nào. Đây là một ca khúc khá quen thuộc với khán giả yêu nhạc Việt Nam, chắc hẳn ai cũng sẽ ít nhất một lần nghe du dương những câu hát ấy, những câu hát làm say lòng người bởi những triết lý sâu lắng về nhân sinh quan: “Có người hỏi tôi tại sao ưa ca bài ca sầu nhớ, ưa ngắm trăng mờ hoàng hôn….”.
Lời bài hát Lẻ Bóng – Lê Dinh & Minh Bằng
Có người hỏi tôi tại sao ưa ca bài ca sầu nhớ
ưa ngắm trăng mờ hoàng hôn.
Ưa đi lặng lẽ trong những đêm gió mưa u buồn
mà nghe cô đơn.
Đừng trách tình riêng tôi
đời mấy người chẳng ưa nhìn tơ liễu rũ ưa tìm trong giấc ngủ.
Ngày còn ấu thơ lòng chưa biết chi mộng mơ.
Nói nhiều để cho sầu vơi
tôi ưa tìm lên đồi vắng ưa lắng chuông chùa vọng khơi.
Trông chim bạt gió nghe tiếng tiêu thiết tha xa vời
lòng thêm chơi vơi.
Thường viết dòng tâm tư vào những chiều úa
Thương cành Thu lá đổ thương mùa Đông nức nở
Thương cung ve rền trong nắng gọi hè bơ vơ.
Còn thương còn nhớ đường xa ai gian khổ phong trần
Tạm quên vui khi tuổi thanh Xuân năm tháng giữa non ngàn.
Mộng lòng ra đi là giữ yên bờ cõi
Một đời nguyền hi sinh hạnh phúc riêng người ơi!
Viết bao giờ thôi, nói sao cạn lời tình tôi mến người.
Vẫn là niềm thương đầy vơi
Khi ca bài ca sầu nhớ khi ngắm trăng mờ hoàng hôn.
Khi đi lặng lẽ trong những đêm gió mưa u buồn mà nghe cô đơn.
Hẹn ước về tương lai chờ đón ngày tới
Đôi lòng không cách trở như bầy chim ấm tổ
Tôi xin dâng người ca khúc trọn một niềm vui.