Một mùa đông nữa lại về trong cái cảm giác se lạnh kèm theo những cơn mưa bay bay làm tôi chợt nhớ đến lời bài hát mang đậm chất bolero “Khuya nay anh đi rồi”, một nhạc phẩm kết hợp giữa nhạc và lời của nhạc sĩ Châu Kỳ và thi sĩ Hồ Đình Phương, được biết ca khúc này sáng tác vào năm 1965.
Châu Kỳ sinh năm 1923 tại tỉnh Thừa Thiên-Huế. Cha ông là Châu Huy Hà, là một nghệ nhân ca Huế; chị là Châu Thị Minh là một trong Ngũ nữ minh tinh nổi tiếng. Thuở nhỏ, Châu Kỳ học tiểu học ở quê nhà sau đó ông lên Huế học ở Trường Lycée Khải Định.Tại đây ông gặp được một tu sĩ tên Petrus Thiều vừa giỏi về âm nhạc, sáng tác vừa thành thạo nhiều loại nhạc cụ phương Tây. Sẵn dòng máu văn nghệ trong người lại gặp được thầy giỏi chỉ dạy, nên việc học nhạc và học hát của Châu Kỳ càng ngày càng tiến bộ. Không lâu sau đó, chị Châu Thị Minh lập đoàn ca kịch Huế mang tên Thu Hồng, ông đi hát cho đoàn của chị. Vừa được hát, vừa kiếm được tiền phụ giúp gia đình ông bỏ học và theo nghiệp cầm ca.
Năm 1942, Châu kỳ bị mật thám Pháp bắt khi đang diễn vở kịch “Hồn lao động” và đưa lên Ba Vì giam giữ. Năm 1943 ông được trả tự do và về Huế mẹ ông đã bị chết đuối trong một cơn lũ. Quá đau buồn vì sự ra đi của mẹ ông viết ca khúc đầu tay mang tên “Trở về”. Sau đó một số ca khúc mang âm hưởng cổ nhạc miền Trung của ông lần lượt được ra đời như: Khúc ly ca, Từ giã kinh thành, Khi ánh trăng vàng lên khơi,… gặt hái được nhiều thành công. Từ đó ông quyết định bỏ dở sự nghiệp ca hát và sáng tác cho đến hết đời.
Còn Hồ Đình Phương là một nhà thơ có tiếng thời bấy giờ, ông chuyên viết lời cho nhiều bản nhạc tại miền Nam Việt Nam, trong đó có nhạc sĩ Châu Kỳ. Ông viết lời cho nhạc của Châu Kỳ khoảng 23 nhạc phẩm. Những ca khúc mà ông và nhạc sĩ Châu Kỳ phối hợp đa số đều được mọi người chú ý đến và có những bài hát đã trở thành bất hủ, điển hình là ca khúc “Khuya nay anh đi rồi”.
Ca khúc Khuya nay anh đi rồi thuộc thể loại vọng cổ là một trong những sáng tác hay và đầy cảm xúc thương nhớ của Châu Kỳ, ca khúc được tác giả sáng tác viết tặng một cô gái tên Lành ở thành phố biển Nha Trang, bởi vì ngày đó cô mê gánh hát và mê tiếng hát của ông nên định trốn nhà đi theo gánh hát, nhưng khi đêm đó cô ra tới thì đoàn hát đã đi hết rồi, chỉ còn lại bãi đất trống trơ trọi mà thôi:
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc Khuya Nay Anh Đi Rồi do ca sĩ Phi Nhung
“Gió Lành lạnh buồn ơi
Khuya nay anh đi rồi
Bao nhớ nhưng xa vời
Ôi nói không nên lời
Để cạn niềm yêu mến anh…”
Câu đầu của bài hát “Gió Lành lạnh buồn ơi…”. “Lành” ở đây chính là tên của cô gái đó mà tác giả đã cố tình viết tên cô vào lời bài hát. Câu hát đượm buồn của tác giả mục đích để kêu tên cô gái.
Tình cảm thương nhớ của đôi trai gái khi sắp phải xa nhau trải dài xuyên suốt bài hát. “Bao nhớ nhung xa vời”, “ôi không nói nên lời”,…Chàng ca sĩ thấu hiểu được nỗi lòng của cô gái và viết tặng cô bài hát mang nặng nỗi lòng của cô. Một tình yêu đôi lứa thật đẹp làm dâng trào bao cảm xúc yêu đương trong mỗi người chúng ta. Bao nhiêu lời nói cũng không thể hiện hết tấm chân tình của cô gái dành cho chàng nghệ sĩ, người đã để lại cho cô gái biết bao thương nhớ.
“…Phút gần gũi này thôi
Khuya nay anh đi rồi
Tay nắm tay không rời
Mắt ngắm xa chân trời
Mà lòng nghe nhớ thương hoài…”
Chỉ một lần này nữa chúng ta được gặp nhau vì đêm nay anh đi rồi không còn được gặp nhau nữa, không được nghe giọng hát ấm áp của anh nữa.Đang ở bên nhau, tay nắm tay nhau mà đôi trai gái đã cảm thấy nhớ nhung nhau rất nhiều khi biết sắp phải xa nhau. Họ “Mắt ngắm xa chân trời” mà lòng thấy nhớ thương nhau rất nhiều.
Bấm vào hình để nghe Khuy Nay Anh Đi Rồi do Hương Lan trình bày.
“…Anh ơi chớ quên ngày mai
Đã có em chờ ai chung xây đẹp ý đời
Tương lai e ấp trên môi
Yêu nhau ta thầm nói
Nụ cười trao duyên mới…”
Khi sắp phải xa nhau, cô gái nói với chàng trai về tương lai tươi đẹp phía trước và trao nhau lời hẹn ước, luôn luôn nhớ về nhau và nghĩ về tương lai sẽ được ở bên nhau. “Anh ơi chớ quên ngày mai. Đã có em chờ ai chung xây đẹp ý đời”. Họ hẹn ngày gặp nhau để lại yêu nhau và “nụ cười trao duyên mới”.
“…Ước vọng để mà vui
Khuya nay anh đi rồi
Đem chí trai xây đời
Đem mến thương cho người
Người đợi chờ anh anh ơi…!!!”
Cô gái hy vọng về một tương lai tươi đẹp là được gặp lại người mình thương. Cô hy vọng như vậy để cho lòng mình cảm thấy vui vẻ và thoải mái khi sắp phải xa người mình yêu. “ Ước vọng để mà vui” “Khuya nay anh đi rồi”. Cô khuyên chàng trai mang tài năng của mình đi xây dựng đất nước và giúp ích cho đời. Và thầm hứa rằng sẽ luôn luôn chờ đợi chàng trai. Câu văn cảm thán nghe sao mà da diết “Người đợi chờ anh anh ơi”. Tác giả phải biết rõ tình cảm của cô gái lắm mới có thể sáng tác một ca khúc trữ tình đượm buồn mà nghe sâu lắng đến thế.
Xuyên suốt ca khúc là tình cảm đôi lứa chan chứa, có anh và có em yêu nhau trong cuộc đời. Bài hát đưa người nghe đi qua nhiều cung bậc cảm xúc từ vui đến buồn, nghẹn ngào, bồi hồi xúc cảm.
Trích lời bài hát Khuya Nay Anh Đi Rồi:
Gió lạnh lạnh buồn ơi
Khuya nay anh đi rồi
Bao nhớ nhung xa vời
Ôi nói không nên lời
Để cạn niềm yêu mến anh.
Phút gần gũi này thôi
Khuya nay anh đi rồi
Tay nắm tay không rời
Mắt ngắm xa chân trời
Mà lòng nghe nhớ thương hoàị
ĐK:
Anh ơi chớ quên ngày mai
Đã có em chờ ai chung xây đẹp ý đời
Tương lai e ấp trên môi
Yêu nhau ta thầm nói
Nụ cười trao duyên mớị
Những ước vọng để mà vui
Khuya nay anh đi rồi
Đem chí trai xây đời
Đem mến thương cho người
Người đợi chờ anh anh ơi…!!!