Nguyễn Văn Đông (1932–2018) nguyên là một sĩ quan Bộ binh cao cấp trong Quân lực Việt Nam Cộng hòa, mang cấp bậc Đại tá. Xuất thân từ Trường Võ bị Địa phương do Quân đội Pháp đào tạo. Đồng thời ông được nhiều người biết đến với tư cách là một nhạc sĩ nổi tiếng qua các ca khúc như “Chiều mưa biên giới”, “Sắc hoa màu nhớ”,… Một số bút danh khác của ông là Phượng Linh, Phương Hà, Hoài Phương, Vì Dân và Đông Phương Tử. Khác với nhiều nhạc sĩ khác, Nguyễn Văn Đông là một người lính thực thụ, nên tình khúc về người lính dưới lời từ của ông không mang nhiều hoa mỹ về một hình tượng người anh trai nơi tiền chiến, nhưng cũng không mang hừng hực khí thế. Trái lại Nguyễn văn Đông viết về tình yêu người lính, về chia ly luôn nhẹ nhàng như những lời tâm sự từ tận đáy lòng của chính người trong cuộc, và nhạc khúc “Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp” chính là một sáng tác trên nguồn cảm hứng đó.
“Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp”, như chính tên gọi của bài hát, nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đã kể lại buổi chia ly của người lính ngày ra chiến trường. Là hình ảnh chàng trai trẻ bước trong “hàng hàng lớp lớp” người trai trẻ khoác chiến y vì nghĩa lớn, vì sứ mệnh đất nước trên vai.
Còn đây giây phút này
Còn nghe tiếng hát, nụ cười xinh tươi
Còn trong ánh mắt, còn cầm tay nhau
Ngày mai xa cách nhau
Một người gối chiếc cô phòng,
Còn người góc núi ven rừng, chân mây đầu gió …
“Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp” như một hồi nhật ký ghi lại “Còn đây giây phút này”, giây phút ngắn trước ngày chia xa. Còn lại hôm nay gần nhau “còn nghe tiếng hát” còn được ngắm nhìn “nụ cười xinh tươi” của người yêu. Còn lại hôm nay, buổi bên nhau trước ngày chia xa “còn trong ánh mắt, còn cầm tay nhau”. Để rồi qua “ngày mai xa cách nhau” một ngừi “gối chiếc cô phòng” lẻ loi đợi chờ một người “góc núi ven rừng, chân mây đầu gió” nên hành quân xa. Tất cả như những lời tâm sự mộc mạc lại chân thành nhưng đã chạm đến trái tim người nghe. Người nghe như chứng kiến những luyến lưu nơi ánh mắt của người trong cuộc, như chính mình thấy những ngậm ngùi chia xa của đêm cuối đôi tình nhân được gặp nhau.
Còn đây đêm cuối cùng
Nhìn em muốn nói chuyện người Kinh Kha
Ngại khơi nước mắt, nhạt nhòa môi em
Người đi giúp núi sông …
Hàng hàng lớp lớp chưa về
Người người nối tiếp câu thề giành lấy quê hương
“Còn đây đêm cuối cùng/ Nhìn em muốn nói chuyện người Kinh Kha” mà nước mắt muốn tuôn rơi tràn đôi hàng mi. Chuyện người Kinh Kha là điển tích về chàng lính gan dạ và anh hùng, vì nghĩa quên thân mà làm việc lớn cho nước non. Chỉ là, mặc dù người con gái ấy biết người cô yêu cũng mang nghiệp lớn, cũng muốn đi cùng hàng hàng lớp lớp người nối tiếp nhau “câu thề giành lấy quê hương”. Nhưng dù biết, dù hiểu, dù ủng hộ và dù chấp nhận đợi người về nhưng trước giây phút chia ly không biết bao giờ gặp lại cô vẫn khóc, vẫn nhạt nhòa đôi môi không thốt thành lời.
Hỡi người anh thương, chứa trọn thề ước
Nhưng tình đất nước đâu phải khi cho mình
Dệt mộng thắm kết uyên ương
Phương trời anh đi, xa xôi vạn lý
Đêm nằm gối súng, chung ánh trăng
Nhưng đôi đường ly cách trong tình thương
“Hỡi người anh thương”, câu gọi chất chứa tất cả yêu thương và hứa hẹn. Người lính ấy hiểu và còn rất hiểu cảm nhận của người yêu, anh biết cô không nỡ chia xa. Nhưng phận là trai “chứa trọn câu thề” “tình đất nước đâu phải khi cho mình”. Anh mang phận nam nhi, mang trách nghiệm cùng non sông nên chỉ có thể hẹn em một ngày mai khi anh quay về “dệt mộng thắm kết uyên ương” cùng em. Nhưng xin người hãy tin anh, dù ở phương trời nào anh đi qua, dù có xa xôi vạn lý “đêm nằm gối súng” chúng ta cùng nhìn chung một ánh trăng, tuy đôi đường xa cách vạn lý nhưng chung một lòng thương một nỗi nhớ.
Và xin em hiểu rằng,
Dù nơi chiến tuyến mịt mờ mưa bay,
Lòng anh vẫn nhớ tình người hôm nay
Đời dâng cho núi sông
Lòng này thách với tang bồng
Đừng sầu má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi …
“Và xin em hiểu rằng” dù ở nơi chiến tuyến mịt mờ mưa bay, dù khói đạn chiến chinh lạnh lùng trong không gian anh đi qua nhưng lòng anh vẫn ấm nóng vẫn “nhớ tình người hôm nay”. Anh là phận nam nhi nên “đời dâng cho núi sông/ Lòng này thách với tang bồng” nên em ơi, “đừng sầu má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi…” Em đừng sầu lo cho anh, đừng nghĩ suy e dè tấm lòng của anh, xin người hãy tin anh và đợi ngày anh về chúng mình nên đôi.
Còn đây giây phút này
Còn nghe tiếng hát dập dìu bên hoa,
còn trông bóng dáng người mình thương yêu
Ngày mai xa cách nhau
Một người góc núi chân đèo,
còn người đối bóng cô phòng, đêm đông lạnh lẽo
Còn đây đêm cuối này
Đàn ai réo rắt nhạc lòng chia ly
Sợ khi nước mắt buồn người ra đi
Đường mây chân núi xa
Dù ngàn nắng lửa mưa dầu, lòng người vẫn quyết không đâu, dành lấy mai sau
Còn lại đây giây phút này, cho anh nghe thêm “tiếng hát dập dìu bên hoa” cho anh được trông bóng dáng người mình thương. Vì ngày mai khi cách xa muôn trùng, khi anh nơi góc núi chân đèo, còn em ở lại nơi phòng cô đơn bóng lẻ loi trông đêm đông lạnh lẽo. Còn đây đêm cuối trước ngày chia xa, đàn ai lại réo rắt tiếng nhạc lòng chia ly. Anh không ngại gian lao hiểm nguy trên trận tuyến, lại “sợ khi nước mắt buồn người ra đi”. Em ơi, nơi đường xa biên giới, nơi đường mây chân núi xa dù ngàn nắng lửa mưa dầu lòng anh vẫn quyết không thay đổi. Anh vẫn là anh, vẫn mang tình yêu thủy chung dành cho em giấu kín trong tim. Ngày mai đây, khi chia xa xin người đừng khóc, hãy tin và chờ anh “dành lấy mai sau” anh về bên em.
Hỡi người anh thương, chứa trọn thề ước
nhưng tình đất nước ôi lớn lao không đành lòng
Dệt mối thắm duyên đầu riêng tư
Phương trời anh đi . . . xa xôi vạn lý
Đêm nằm gối súng, trông ánh trăng
Cho người này gợi nhớ thương người kia
Và xin em hiểu rằng, người đi giúp nước nào màng danh chi
Cầu cho đất nước vượt ngàn gian nguy
lòng anh vẫn nhớ tình người hôm nay
Đời dâng cho núi sông …
Lòng này thách với tang bồng
Đừng làm má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi …
Đó là những lời tâm sự chân thật từ đáy lòng người lính mang trách nghiệm nước non trên vai, là tấm chân tình của một chàng trai với người anh yêu. Tình yêu tuổi trẻ và tình yêu đất nước, anh không thể vẹn cả hai nhưng anh có thể giấu kín tình yêu dành cho em nơi trái tim mình, anh vác súng trên vai, khoác lên mình chiến y và cùng hàng hàng lớp lớp người trẻ “giành lấy ngày mai” quyết câu thề với núi sông. Chỉ mong người anh yêu đừng quá buồn buổi chia ly, đừng khóc để “má thắm phai hồng”. “Và xin em hiểu rằng, người đi giúp nước nào màng danh chi/ Cầu cho đất nước vượt ngàn gian nguy”, ngày quê hương thanh bình anh về bên em cùng người dệt mộng câu thề uyên ương ngày nào từng hứa hẹn.
“Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp” là một hồi nhật ký về buổi chia xa của người lính, là tình yêu dành cho non sông là ước hẹn của chí trai với đất nước. Không háo hức hay hừng hực khí thế, không bi lụy tình ái, nhạc khúc chỉ như một lời tâm sự, nơi mà tác giả mượn cung đàn trút hết mọi nỗi lòng một cách chân thật với lời từ đơn sơ mộc mạc. Và chính sự chân thật ấy, với giai điệu nhẹ nhàng và lời từ mộc mạc đã mang lại thành công cho nhạc khúc, mang lại tên tuổi của người lính tài hoa Nguyễn Văn Đông
Còn đây giây phút này
Còn nghe tiếng hát, nụ cười xinh tươi
Còn trong ánh mắt, còn cầm tay nhau
Ngày mai xa cách nhau
Một người gối chiếc cô phòng,
Còn người góc núi ven rừng, chân mây đầu gió …
Còn đây đêm cuối cùng
Nhìn em muốn nói chuyện người Kinh Kha
Ngại khơi nước mắt, nhạt nhòa môi em
Người đi giúp núi sông …
Hàng hàng lớp lớp chưa về
Người người nối tiếp câu thề dành lấy quê hương
Hỡi người anh thương, chứa trọn thề ước
Nhưng tình đất nước đâu phải khi cho mình
Dệt mộng thắm kết uyên ương
Phương trời anh đi, xa xôi vạn lý
Đêm nằm gối súng, chung ánh trăng
Nhưng đôi đường ly cách trong tình thương
Và xin em hiểu rằng,
Dù nơi chiến tuyến mịt mờ mưa bay,
Lòng anh vẫn nhớ tình người hôm nay
Đời dâng cho núi sông
Lòng này thách với tang bồng
Đừng sầu má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi …
Còn đây giây phút này
Còn nghe tiếng hát dập dìu bên hoa,
còn trông bóng dáng người mình thương yêu
Ngày mai xa cách nhau
Một người góc núi chân đèo,
còn người đối bóng cô phòng, đêm đông lạnh lẽo
Còn đây đêm cuối này
Đàn ai réo rắt nhạc lòng chia ly
Sợ khi nước mắt buồn người ra đi
Đường mây chân núi xa
Dù ngàn nắng lửa mưa dầu, lòng người vẫn quyết không đâu, dành lấy mai sau
Hỡi người anh thương, chứa trọn thề ước
nhưng tình đất nước ôi lớn lao không đành lòng
Dệt mối thắm duyên đầu riêng tư
Phương trời anh đi . . . xa xôi vạn lý
Đêm nằm gối súng, trông ánh trăng
Cho người này gợi nhớ thương người kia
Và xin em hiểu rằng, người đi giúp nước nào màng danh chi
Cầu cho đất nước vượt ngàn gian nguy
lòng anh vẫn nhớ tình người hôm nay
Đời dâng cho núi sông …
Lòng này thách với tang bồng
Đừng làm má thắm phai hồng, buồn lắm em ơi …