“Giọt Lệ Vu Quy” là một bài hát nổi tiếng được nhạc sĩ Hoài Linh và nhạc sĩ Tuấn Khanh sáng tác vào năm 1965 . Bài hát kể về câu chuyện tình của cặp đôi yêu nhau, người con trai không đành lòng khi người con gái mình yêu đã sang ngang. Những tâm tư, cảm xúc về một cuộc tình trái ngang, một tình yêu chưa chín nhưng đã úa tàn đã được Hoài Linh và Tuấn Khanh truyền đạt vào trong từng câu hát.
Nhạc sĩ Hoài Linh sinh năm 1920 tại thôn Bích La, xã Triệu Phong, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Hoài Linh là một nhạc sĩ nhạc vàng nổi tiếng vào thời gian trước 1975. Bắt đầu sáng tác vào năm 1955 và ca khúc nổi tiếng nhất vào lúc này là “Em Ơi! Nếu Đừng Dang Dở”. Không chỉ vậy, ông còn có rất nhiều bài hát nổi tiếng, là những viên ngọc quý trong kho tàng âm nhạc Việt Nam như: “Đò Tình Lỡ Chuyến”, “Về Đâu Mái Tóc Người Thương”, “Chuyện Buồn Năm Cũ”,… Những bài hát của ông được sáng tác với đa dạng chủ đề, nhiều màu sắc, ca từ hoa mỹ, có vần điệu, được chọn lọc kỹ càng trước khi đến tai người thưởng thức nhạc.
Về nhạc sĩ Tuấn Khanh, ông sinh năm 1933, được biết đến với các nghệ danh khác như Trần Ngọc, Thương Hoài Thương, Trần Kim Phú, Hoàng Mộng Ngân. Ông là một nhạc sĩ nổi tiếng với thể loại nhạc tiền chiến. Phạm Duy từng nhận xét về ông rằng: “Trong tất cả những nhạc sĩ đã suốt một đời sáng tác cho quê hương Việt Nam biết bao nhiêu luân lạc, Tuấn Khanh là một nhạc sĩ đã nối tiếp con đường nhạc tiền chiến rất thành công.” Không chỉ thế, Tuấn Khanh còn là nhạc sĩ đa tài với nhiều thể loại nhạc khác nhau, trong đó có cả về tình yêu điển hình là bài hát “Giọt Lệ Vu Quy”.
https://www.youtube.com/watch?v=nf6wC-dsL_o
Bấm vào hình để nghe ca khúc do Giao Linh trình bày
“Vui chi khi chàng trai học thi
Khóc như cô thiếu nữ
Lúc bước đi về nhà chồng
Phút xe hoa khép kín
Lúc nét trăng độ vừa tròn.
……
Vu quy giọt lệ mừng hay nhớ ai
Hỏi giai nhân nào dám nói
Buồn vui riêng mình thôi
Chuyện đời con gái
Gửi vào áng mây lưng trời.”
Bài hát là câu chuyện tình yêu bị chia cách vì hoàn cảnh số phận, về một chàng trai chưa có gì trong tay đang còn ngồi trên ghế nhà trường và cô người yêu sắp lên xe hoa về nhà chồng. “Vui chi khi chàng trai học thi”, một chàng trai đang lo cho tương lai, đang mơ ước có ngày thành tài để xứng đôi vừa lứa đối với người yêu nhưng số phận thật tàn nhẫn. Cuộc đời của đàn ông, gian nan nhất có lẽ là vào độ tuổi hai mươi trai trẻ, khi không có tiền tài cũng như sự nghiệp trong tay, đành cay đắng nhìn người mình yêu ra đi về nơi giàu sang, êm ấm. “Lúc nét trăng vừa tròn”, câu hát như miêu tả về người con gái, một sự đối nghịch lẫn nhau khi chàng trai đang trong độ tuổi gian nan nhưng yêu nhầm người con gái đang trong lúc đẹp nhất của cuộc đời. Dù cho tình yêu của họ có to lớn đến đâu, cũng thật khó để người con gái có thể bỏ đi thanh xuân tươi đẹp, bỏ đi cái đẹp độ tuổi xuân thì để chờ đợi chàng trai thành công.
Chàng trai chỉ đành kìm nén nỗi đau trong tuyệt vọng, không thể làm gì khi mình chẳng là gì. Anh dành những đau thương đó để tiếc nuối cho số phận bản thân, không thể gặp nàng vào thời điểm đúng lúc, không thể mang đến tương lai cho nàng, đành nhìn người mình thương rời xa. Một nửa thương còn sót lại, anh xót xa cho kỷ niệm quá khứ, những tháng ngày hò hẹn cùng nàng đắm chìm trong sắc màu tình yêu.
“Giai nhân đi rồi phố đìu hiu
Thiếu đôi tay nghiêng nón
Mắt nấp e ngược đường chiều
Mỗi khi nghe ai nhắc nhở
Đến tên lại buồn nhiều.”
Từ “Giai nhân” thể hiện vị trí của người con gái vẫn rất quan trọng đối với chàng trai, hình bóng nàng vẫn vấn vương trong tâm tư. Sâu đậm là thế, nên mỗi khi nhắc đến anh lại buồn, thấy đau trong lòng khi nhớ đến chuyện cũ. Nhưng liệu niềm đau là thật hay chỉ là đang cố gắng quên đi, đang muốn thể hiện rằng mình đã từ bỏ mối duyên tình?
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc do Hoàng Oanh trình bày.
“Đời em như mưa sa giữa lòng trời
Nếu rơi vào vườn hoa thì lệ mừng hoen gò má
Thuyền ai lênh đênh sông đưa ngược dòng
Bến mờ vẫn đục thì hồn lệ có tràn hay không.”
Tỏ ra như đã quên là thế, nhưng chàng trai vẫn luôn lo lắng cho người mình yêu. Liệu nàng bên người mới có còn hạnh phúc? Liệu giờ em đang ở trong vườn hoa tươi đẹp với cuộc sống hạnh phúc, hay nơi phương xa với cuộc sống bộn bề “lênh đênh sông đưa ngược dòng”?
“Từ đây ngây thơ ơi xa biệt rồi
Pháo vui rượu hồng thay vì là mình sầu người ấy
Nhịp xe lăn êm êm vui mà buồn
Có ai nhìn không gian hồn lạnh buốt tím hoàng hôn.
Bâng khuâng có chàng trai học thi
Bút nghiên không duyên kiếp
Tiếc giấc mơ lạc nẻo đường về
Lá thu rơi hiu hắt nhớ cánh thư thuở hẹn thề.
Vu quy giọt lệ mừng hay nhớ ai
Hỏi giai nhân nào dám nói
Buồn vui riêng mình thôi
Chuyện đời con gái
Gửi vào áng mây lưng trời.”
Điệp khúc của bài hát là lời chúc phúc của chàng trai dành cho cô gái, dù “Pháo vui rượu hồng” ấy không phải dành cho mình. “Nhịp xe lăn êm êm” đưa nàng đi trên con đường hướng về nơi xa xăm ấy không có hình bóng bản thân nhưng anh vẫn mạnh mẽ trao tặng nụ cười hạnh phúc dành cho cô. Tình yêu dang dở ấy chỉ còn mình anh cất bước, con đường gian khổ tìm kiếm thành công giờ cũng đang phân vân vì không còn đích đến. Chỉ có thể gửi đôi lời vào bầu trời xanh vô tận rằng bên người liệu còn có đôi lần nhớ đến ta.
Bài hát được thể hiện bởi rất nhiều ca sĩ kể cả trước và sau năm 1975 như Thanh Thúy, Tâm Đoan, Giao Linh và các ca sĩ khác. Tuy đã được sáng tác cách đây hơn 50 năm, nhưng dù là giọng hát của ca sĩ nào thì nỗi buồn mà bài hát mang lại vẫn không hề phai, vẫn là một mối tình chưa thành hình đã vội đổ vỡ.
https://www.youtube.com/watch?v=2Oj3sDO_9oY
Bấm vào hình để nghe ca khúc do ca sĩ Hà Thanh trình bày.
Nhạc sĩ Hoài Linh cũng như nhạc sĩ Tuấn Khanh đã thật tuyệt vời khi sáng tác ra một bản tình ca tuy buồn nhưng khiến người nghe thêm yêu nỗi buồn đó. Bài hát “Giọt Lệ Vu Quy” như cho ta thấy sự thật phũ phàng của tình yêu, dù ta yêu nhau đến nhường nào, cuộc tình có đẹp ra làm sao thì việc chia ly vẫn là điều cay đắng mà cặp đôi nhận được. Cuộc sống vẫn luôn vô thường, không ai biết được tương lai ra sao nên hãy cứ yêu thật sâu đậm. Rồi đến một ngày, dù tình có phai thì ta cũng sẽ mỉm cười khi đã trải qua một tình yêu thật đẹp.
Trích lời bài hát Giọt Lệ Vu Quy
Vui chi khi chàng trai học thi
Khóc như cô thiếu nữ
Lúc bước đi về nhà chồng
Phút xe hoa khép kín
Lúc nét trăng độ vừa tròn.
Tâm tư ai nào biết lệ vương cuối mi
Nửa thương cho đời ngây thơ
Nửa thương duyên tình xưa
Thuyền nào sang ngang
Không ngại sóng e chiều gió.
Giai nhân đi rồi phố đìu hiu
Thiếu đôi tay nghiêng nón
Mắt nấp e ngược đường chiều
Mỗi khi nghe ai nhắc nhở
Đến tên lại buồn nhiều.
Xe hoa vô tình qua từ đâu tới đây
Kẻ không quen thì đón
Đến người yêu đưa biệt ly
Một chiều hoa kết lên tà áo đi không về.
Đời em như mưa sa giữa lòng trời
Nếu rơi vào vườn hoa thì lệ mừng hoen gò má
Thuyền ai lênh đênh sông đưa ngược dòng
Bến mờ vẫn đục thì hồn lệ có tràn hay không.
[ĐK:]
Từ đây ngây thơ ơi xa biệt rồi
Pháo vui rượu hồng thay vì là mình sầu người ấy
Nhịp xe lăn êm êm vui mà buồn
Có ai nhìn không gian hồn lạnh buốt tím hoang hồn.
Bâng khuâng có chàng trai học thi
Bút nghiên không duyên kiếp
Tiếc giấc mơ lạc nẻo đường về
Lá thu rơi hiu hắt nhớ cánh thư thuở hẹn thề.
Vu quy giọt lệ mừng hay nhớ ai
Hỏi giai nhân nào dám nói
Buồn vui riêng mình thôi
Chuyện đời con gái
Gửi vào áng mây lưng trời.