Mường Luông là một thung lũng bằng phẳng cách trung tâm huyện Bảo Yên (Lào Cai) gần 30 km về hướng đông bắc. Đây là thung lũng tuyệt đẹp được bao bọc bởi những triền núi điệp trùng, nhấp nhô tựa sóng lượn; trong đó, đỉnh núi Khau A với thảm thực vật xanh thẳm soi bóng xuống dòng Nậm Luông uốn lượn đã tạo nên một khung cảnh bình yên và rất đỗi thơ mộng. Vẻ đẹp của thung lũng ấy đã thu hút và tạo nên cảm hứng nghệ thuật của hai nhạc sĩ Minh Kỳ và Lê Dinh, dưới ngòi bút tài hoa của họ đã thai nghén nhạc khúc “Tiếng hát Mường Luông”, một sáng tác được họa lại vẻ đẹp Mường Luông với tiếng ca ngân vang “mặn mà về nơi bản xa”.
Đây Mường Luông
suối reo vang trên đèo xa
Những đêm khuya trăng xế tà
tiếng ca ôi mặn mà về nơi bản xa
Mường Luông đi vào áng tình ca là một Mường Luông với “suối reo vang trên đèo xa”. Tiếng suối róc rách chảy như âm thanh reo vang vui mừng ở một đèo xa nơi tác giả dừng chân. Trong “những đêm khuya trăng xế tà” ngắm nhìn cảnh trăng mà nghe bên tai tiếng ca “ôi mặn mà” reo rắc về nơi bản xa. Trong đêm khuya trăng lên, cảm vẻ đẹp của trăng tà, lắng nghe tiếng hát ai reo vang ngân xa nơi bản làng mà thấy hồn mình được thảnh thơi trở về với thiên nhiên nơi Mường Luông đây.
Đây Mường Luông
Những khi sương chiều lan xua
Kéo nhau ta cùng lướt ngàn
chờ khi trăng lên mang tên ta về làng
Mường Luông không chỉ đẹp với dòng suối trong reo vang mà còn làm lòng người ngất say trước cảnh bản làng trong “sương chiều lan xua”. Mường Lông là thung lũng, nên nếu nhìn từ trên cao nhìn xuống, bản làng như bị che phủ dưới màng sương chiều mờ ảo. Khi ta xua màn sương ấy “kéo nhau ta cùng lướt ngàn/ Chờ khi trăng lên mang ta về làng”. Ánh trăng lên cao, màn sương dần tan, ta cũng về với buôn làng nơi Mường Luông thơ mộng.
Đây Mường Luông
Ánh trăng lan trên đồi cao
Ánh trăng khuya ôi mơ màng
Sáng soi muôn cây rừng
Tựa như ánh sao
Trăng đâu đâu cũng đẹp, trăng Mường Luông lại mang một vẻ đẹp rất khác. Trăng nơi thung lũng là cảnh trăng lan dần trên ngọn đồi cao cao, là ánh trăng khuya mang vẻ đẹp mộng mơ của núi rừng. Không như trăng ở thành thị sáng đèn, trăng nơi Mường Luông là ánh trăng vàng “sáng soi muôn cây rừng/ Tựa như ánh sao”. Ánh trăng sáng rọi trên từng ngọn cây rừng, những ngôi sao trời cũng như lấp lánh ý cười hơn. Ngắm trăng nơi Mường Luông, ta được chiêm ngưỡng vẻ đẹp khi ánh trăng bao phủ và lan tỏa khắp đồi cao, khắp buôn làng và cây rừng. Vẻ đẹp đơn sơ nhưng hùng vĩ của núi rừng cùng vẻ thơ mộng của trăng sao, tất cả hòa quyện và lồng ghép vào nhau tạo nên một khung cảnh hữu tình khiến lòng người đắm say.
Đây Mường Luông
Tiếng ca đêm dài âm u
Thoáng qua muôn ngàn lá rừng
Quyện vào không gian
Xóa tan bao phận nghèo
Và trong cảnh sắc nên thơ ấy, ta nghe rõ hơn tiếng ca giữa “đêm dài âm u”. Tiếng ca ấy thoáng qua muôn ngàn lá rừng “Quyện vào không gian/ Xóa tan bao phận nghèo”. Tiếng ca nơi bản làng là tiếng ca ngân vang vượt qua rừng mà hòa vào không gian, ta không biết tiếng ca từ đâu, lại nghe tiếng ta như ở muôn nơi. Người dân Mường Luông mượn tiếng ca để hát lên niềm vui tươi yêu đời, hát lên để xóa tan bao phận nghèo. Ở Mường Luông ấy, có thể không giàu về vật chất nhưng họ luôn giàu về tinh thần và tình yêu dành cho tiếng hát, cho thiên nhiên nơi đây. Cất tiếng ca hát trong đêm lửa trại bập bùng từ lâu đã trở thành một phong tục mang đậm bản sắc núi rừng nơi đây.
Bùng bập bùng tiếng trống còn xé nát đêm thâu
Người người hò reo ca nguyện với tới trăng sao
Để lòng hoà theo ánh lửa chiếu sáng nơi nao
Soi rừng âm u
“Bùng bập bùng” tiếng lửa cháy như đốt sáng và sưởi ấm cho cả bài hát. “Người hò reo ca nguyện với tới trăng sao” trong đêm lửa trại với tiếng trống “xé nát đêm thâu”. Ta nghe như được chính mình đang ở trong đêm trại ca hát ấy, nghe bên tay tiếng trống dồn dập “bùng bập bùng”, nhìn trước mắt ta ánh lửa sáng chiếu rọi muôn nơi, sáng soi cả rừng âm u kia. Có lẽ, cái ý nhị nhất vẫn là từng câu “để long hòa theo ánh lửa chiếu sáng nơi nao”. Ta hòa lòng mình theo ánh lửa, phải chăng lòng ta lúc đấy cũng ấm nồng và chan chứa những khát vọng cháy bỏng như chính ánh lửa đỏ hồng rực sắc kia. Lòng ta hòa theo ánh lửa chiếu sáng những nơi tâm tối, nắm chặt vòng tay nhua, ta truyền tay hơi ấm xua tan cái lạnh giữa đêm khuya nơi núi rừng, xua tan những nghi kỵ mà nắm tay cùng sống chan hòa yêu thương?
Lửa bập bùng tí tách hòa tiếng gió chơi vơi
Rừng càng về khuya nghe ngàn tiếng hát lên khơi
Rượu cần càng say thấy lòng ấm cúng sao vơi
Thương rừng rừng ơi
Lửa bập bùng lại tí tách hòa cùng tiếng gió chơi vơi. Rừng càng về khuya ngàn tiếng hát càng lên khơi. trong ánh lửa trại, bên tai nghe tiếng hát vang, ta cùng thưởng thức rượu cần, càng thấy lòng ấm cúng không vơi, ta thấy thương rừng, thương Mường Luông. Nghe hát, đớt trại đêm khuya, say với rượu cần, tất cả những bản sắc nơi đây đã được tác giả khéo léo đưa vào một cách đầy ý thơ. Dù bạn chưa đến Mường Luông, chưa uống được rượu cần nơi đây nhưng lắng nghe nhạc khúc, ta lại như say cùng tác giả trước vẻ đẹp về khuya, lại thấy ấm cùng người bởi ngọn lửa bập bùng rực sáng nơi đêm khuya.
Sương còn rơi
Tiếng ca như lên ngàn khơi
Tiếng ca tô cho cuộc đời
Nắng mưa nơi phương trời
Càng thêm sáng tươi
Sương đêm dù vẫn còn rơi, nhưng tại nơi đây bên đống lửa bập bùng và say với rượu cần ta vẫn không thấy lạnh. Tiếng ca về đêm vẫn như lên ngàn khơi, tiếng ca vẫn ngân vang tô cho cuộc đời “Nắng mưa nơi phương trời/ càng thêm sáng tươi”. Tiếng ca reo vang xuyên qua núi rừng, tiếng ca hát cho một cuộc đời tươi vui nắng mưa thuận hòa muôn nơi để đời thêm sáng tươi.
Đây Mường Luông
Lối xưa thác ghềnh cheo leo
Nhớ ai lưng chừng lưng đèo
Còn chờ đợi ai
Tháng năm nơi bản nghèo
Mường Luông đẹp một vẻ đẹp nên thơ với “lối xưa thác ghềnh cheo leo”. Nơi bản nghèo ấy ta nhớ ta chờ một người nơi “lưng chừng lưng đèo”. Và cứ mỗi câu ca bắt đầu “Đây Mường Luông” tác giả như thể hiện một sự khẳng định rằng vẻ đẹp đó chính là vẻ đẹp của Mường Luông nơi đây.
“Tiếng hát Mường Luông” như một nhạc khúc đưa người nghe được lạc vào thung lũng tuyệt đẹp chốn Mường Luông mà đắm say trước vẻ đẹp núi rừng sơ khai và bình dị. Ta như nghe được tiếng hát, cảm được tiếng lòng và tình yêu của tác giả dành cho nơi bản nghèo ấy
Đây Mường Lương
suối reo vang trên đèo xa
những đêm khuya trăng xế tàn
tiếng ca ôi mặn mà vì nơi Bảng xa
Đây Mường Lương
nhớ khi sương chiều lặng xuống
kéo nhau ta cùng uống nước ngàn
chờ khi trăng lên hát lên ta về nàng
Đây Mường Lương
ánh trăng lan trên đồi cao
ánh trăng khuya ôi mơ màng
sáng soi muôn cây rừng tựa như ánh sao
Đây Mường Lương
tiếng ca đêm dài âm u
thoáng qua muôn ngàn lá rừng
quyện vào không gian xoá tan bao hận thù
Bờm bạc bừng tiếng trống còn xé nát đêm thâu
người người hoa reo ca nguyện với tới trăng sao
đề lòng hoà theo ánh nửa chiếu sáng nơi nao
soi rừng âm u
Lửa bập bùng tí tách hoà tiếng gió chơi vơi
rừng càng về khuya nghe ngàn tiếng hát lên thơ
rượu cần càng say nghe lòng ấm cúng sao vơi
thương rừng rừng ơi
Sương còn rơi
tiếng ca như lên ngàn khơi
tiếng ca tốt cho cuộc đời
nắng mưa nơi phương trời, càng thêm sáng tươi
Đây Mường Lương
nối xưa thác ghềnh cheo leo
nhớ ai lưng chừng lưng đèo
còn chờ đợi ai tháng năm nơi Bảng nghèo