Thanh Sơn là một người nhạc sĩ tài hoa, người mà mỗi khi nhắc đến người ta sẽ nghĩ ngay đến những ca khúc mùa hè dành cho lứa tuổi học trò, hình ảnh tà áo trắng học trò với những dòng lưu bút truyền tay nhau. Chưa dừng ở đó, nhạc sĩ Thanh Sơn còn sáng tác nhiều nhạc khúc về tình yêu quê hương tha thiết đậm chất miền Tây Nam Bộ, những đoạn tình cảm ngọt ngào nhưng cũng lắm bi thương,…Và một trong những sáng tác của ông để lại ấn tượng mạnh về chủ đề tình yêu và gắn liền với tên tuổi của ca sĩ Giao Linh – Chính là “HOA TÍM NGƯỜI XƯA”.
Bài hát là một câu chuyện có thật của nhạc sĩ Thanh Sơn qua chính lời kể của ông, được sáng tác vào giữa thập niên 1960. Một câu chuyện tình của người nhạc sĩ trẻ tài hoa cùng với cô gái cũng đang tuổi xuân thì đã phát triển một cách ngọt ngào nơi xứ sở tình yêu – Thành phố Đà Lạt. Học dắt tay nhau dạo quanh nơi Thung Lũng Tình Yêu, nơi cả một cánh đồng hoa tím đang nở rộ, càng làm cho tình yêu ấy thêm điểm tô sắc màu ngọt ngào của tình yêu. Yêu nhau say đắm, ngọt ngào trong sự nồng cháy của những giây phút thăng hoa nhưng lại nhanh chóng lụi tàn khi chàng nhạc sĩ ấy phải rời xa Đà Lạt. Tưởng chừng chỉ là một cuộc chia ly tạm thời, thử thách cho một tình yêu đẹp nhưng lại chẳng ngờ đó là lần chia xa mãi mãi. Khi lần nữa quay trở lại “nơi tình yêu bắt đầu”, cánh đồng hoa vẫn đang nở rộ, tím cả một khoảng trời rộng lớn nhưng trong khoảng trời ấy lại chẳng tìm thấy hình bóng của người xưa. Chỉ còn vươn lại một chút kỷ niệm cũ và trong giây phút đau lòng và thương xót, nhạc sĩ Thanh Sơn đã sáng tác nên nhạc phẩm “HOA TÍM NGƯỜI XƯA” này. Bài hát hay, từng câu từ, từng giai điệu được nhạc sĩ Thanh Sơn chắt chiu và lựa chọn tỉ mỉ, nhưng lại thường bị các ca sĩ trình bày sai, sai cả về ca từ lẫn ý nghĩa của câu hát. Đối với người nhạc sĩ, bài hát chính là đứa con tinh thần của họ, họ trân quý nó, họ yêu thương nó nên họ cũng mong mỏi người hát nó cũng yêu thương nó như một sự tôn trọng dành cho người nhạc sĩ bằng việc hát đúng lời, đúng giai điệu.
“Rồi chiều nay lá khô rơi đầy có người nhìn buồn lây
Gom nhớ thương sưởi tình cô liêu ấm thêm lòng ít nhiều
Tâm tư bâng khuâng ngày đôi ta đến đây
Cũng vườn xưa chốn này
Nhặt hoa tím rụng cài lên áo,
Có ai đâu ngờ hoa tím cả người thương…..”
Vào một chiều lá khô rơi đầy vườn, cảnh vật xơ xác và có phần hiu quạnh khiến cho người ta nhìn thấy cũng dâng lên cảm giác buồn miên man. Nhớ lắm giây phút đôi lứa bên nhau để như ngọn lửa mong sưởi ấm cho tâm tình đang cô liêu và lạnh lẽo. Tác giả như rơi vào hầm băng ngàn năm khi nhận ra bản thân đã đánh mất người thương, cô ấy chẳng còn bên người, đã bỏ lại ông đơn côi nơi thành phố tình yêu.
Hình ảnh vườn hoa tím mộng mơ đã đưa tâm tư của người nhạc sĩ quay trở lại quá khứ. Cũng chính nơi đây, tình yêu của ông bắt đầu, dùng hoa tím cài áo như chứng nhân tình yêu lứa đôi nhưng mọi mộng ước đều vỡ tan khi quay trở lại thực tại tàn khốc. “Có ai đâu ngờ hoa tím cả người thương” – Sẽ chẳng ai đoán trước điều gì sẽ xảy ra trong tương lai, cũng như không chắc chắn được người bên ta hiện tại sẽ cùng ta mãi mãi trên quãng đường còn lại.
“…..Hương xưa ơi! Tìm đâu thấy kỷ niệm
Bởi một màu hoa tím?
Còn lại đây những khung trời chơ vơ
Tháng năm lòng ngóng chờ
Rồi từ đó những đêm buồn mang tới
Thương nhớ khôn nguôi người xưa xa cách rồi,
Ân tình suốt đời, giấu trong lòng riêng nức nở mà thôi…”
Than trách sao cảnh vật còn đây nhưng người xưa đâu mất, chỉ còn lại hương hoa thoang thoảng cùng với sắc tím buồn thương. Đâu rồi những kỷ niệm ngày xưa chúng ta cùng bên nhau, nắm tay dạo quanh khu vườn đầy hoa màu tím, khung cảnh ngày đó lung linh biết bao nhưng giờ chỉ thấy buồn và thấy nhớ, cũng bởi “một màu hoa tím”. Cả một khoảng trời rộng nhưng chỉ có riêng mình nhạc sĩ đứng chơ vơ, một cảm giác lạc lõng và cô đơn.
Từ ngày chia ly, nhạc sĩ đã mong chờ ngày trở lại thế nào, muốn được nhìn ngắm lại dung nhan mà mình hằng đêm mơ ước. Nhưng chuyện gì đến thì cũng sẽ đến, chuỗi ngày sầu được mang đến, thương nhớ khôn nguôi lại phải dùi lấp vào tận sâu trong miền nhớ – “Ân tình suốt đời, giấu trong lòng riêng nức nở mà thôi”. Tháng năm ngóng trông nhưng lại chỉ có buồn rầu do người thương đã xa cách tự bao giờ.
“….Nhìn màu hoa ngỡ như em cười lúc mình vừa gặp nhau.
Xuân vẫn qua, đếm thời gian trôi biết ai về chốn nào.
Đâu đây dư hương gởi tâm tư luyến thương
Ngước nhìn hoa tím rụng tình sao hững hờ
Người xưa hỡi! thấu cho nỗi lòng hoa tím còn người đâu?”
Năm xưa đó, khi đôi ta hạnh phúc bên nhau, em đã nở nụ cười thật tươi như những nụ hoa tím nơi Thung Lũng Tình Yêu này. Vậy bây giờ, hoa kia cũng nở, liệu có phải nơi xa xôi nào đó em cũng đang cười thật tươi? Tác giả đang tự đặt ra những câu hỏi cho bản thân mình, như thầm trách bản thân khi đó tại sao lại buông tay để giờ đây mất nhau mãi mãi.
Tìm một chút “dư hương” còn sót lại, tác giả muốn được gửi đi chút tâm tình cảm cuối cùng, như một lời tiễn biệt đến với người mình thương, sau đó sẽ mang theo mối lương duyên ấy mà vùi chôn mãi mãi sâu thẳm nơi đáy tim. Câu hát cuối bài như một lời than trách, trách người xưa quên câu hẹn ước, trách họ sau nỡ ra đi chẳng một câu từ biệt. Có ai hiểu thấu được nỗi lòng của nhạc sĩ Thanh Sơn khi chỉ biết nhìn cảnh mà nhớ người.
“HOA TÍM NGƯỜI XƯA” là một trong những ca khúc trữ tình được sáng tác dựa nên câu chuyện tình cảm có thật của nhạc sĩ, không chỉ hay bởi giai điệu mà còn được truyền tải bằng chính cảm xúc chân thật của ông. Ngoài ca khúc này, nhạc sĩ Thanh Sơn vẫn còn nhiều nhạc phẩm khác được cho là sáng tác tặng riêng cho người ca sĩ mà ông vẫn thương nhớ không nguôi. Tuy không đề cập đích danh người ca sĩ ấy, có thể do nguyên nhân chính bởi ông là một người đã có gia đình và đây chỉ là một mối tình để hoài niệm, được chôn chặt trong quá khứ, chứ không ảnh hưởng quá nhiều vào hạnh phúc gia đình ông. Tình dang dở, mộng đẹp cũng vỡ đôi nhưng cô nàng ca sĩ năm nào và đoạn tình cảm cùng cô đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhạc sĩ Thanh Sơn sáng tác ra nhiều nhạc khúc trữ tình hay và vang danh mãi muôn đời.
Trích lời bài hát Hoa Tím Người Xưa:
Rồi chiều nay lá khô rơi đầy có người nhìn buồn lây
Gom nhớ thương sưởi tình cô liêu ấm thêm lòng ít nhiều
Tâm tư bâng khuâng ngày đôi ta đến đây
Cũng vườn xưa chốn này
Nhặt hoa tím rụng cài lên áo,
Có ai đâu ngờ hoa tím cả người thương.
Bởi một màu hoa tím?
Còn lại đây những khung trời chơ vơ
Tháng năm lòng ngóng chờ
Rồi từ đó những đêm buồn mang tới
Thương nhớ khôn nguôi người xưa xa cách rồi,
Ân tình suốt đời, giấu trong lòng riêng nức nở mà thôi
Nhìn màu hoa ngỡ như em cười lúc mình vừa gặp nhau.
Xuân vẫn qua, đếm thời gian trôi biết ai về chốn nào.
Đâu đây dư hương gởi tâm tư luyến thương
Ngước nhìn hoa tím rụng tình sao hững hờ
Người xưa hỡi! thấu cho nỗi lòng hoa tím còn người đâu?