Chiến tranh và những viên đạn hận thù đã nhẫn tâm cướp đi sinh mạng của người chiến sĩ – nhạc sĩ Dzũng Chinh ở độ tuổi đẹp nhất đời người. Người người biết đến ông qua ca khúc bất hủ “Những Đồi Hoa Sim” – Một tác phẩm nhạc vàng kinh điển cho mối tình không trọn vẹn – chàng tiền tuyến nàng hậu phương. Nhưng họ lại quên đi rằng, Dzũng Chinh cũng còn nhiều ca khúc nổi tiếng khác như “Lời Tạ Từ” được nhạc sĩ viết vào đầu thập niên 1960 và được ca sĩ Trúc Mai trình bày đầu tiên, nhưng không biết vì lý do gì mà về sau này rất ít ca sĩ thu âm lại ca khúc này.
Theo lời chia sẻ của nữ danh ca nhạc vàng Trúc Mai trong chương trình Bước Chân Dĩ Vàng số 9 trên Jimmy TV, cô cho biết bài hát “Lời Tạ Từ” là ca khúc mà nhạc sĩ Dzũng Chinh viết để tặng cho cô, trước khi nhận được tin anh hy sinh trên chiến trường Ninh Thuận. Ca sĩ Trúc Mai kể lại, vào thập niên 1960, nơi trục đường Lê Lợi tập trung rất nhiều phòng trà, trong đó giao lộ Lê Lợi – Nguyễn Trung Trực – Công Lý có đến 2 phòng trà mà cô thường cộng tác là Bồng Lai và Quốc Tế. Cứ mỗi tối, khi hát xong tại Bồng Lai, cô sẽ băng đường Nguyễn Trung Trực để đến Quốc Tế mà tiếp tục công việc. Cô ca sĩ trong bộ áo dài trắng tinh khôi, tay nâng tà áo bước nhanh những “lối ngập đầy” để không lấm lem trong một ngày mưa ngập. Hình ảnh cô ca sĩ nhỏ lung linh trong tà áo trắng, nâng bước băng đường đã để lại một nét đẹp khó phai trong mắt người nhạc sĩ. Lúc đó Dzũng Chinh đang ngồi nhâm nhi trong phòng trà nhìn ra, bắt gặp hình ảnh ấy làm ông nhớ lại được tình của mình thuở vừa bước vào đời. Cũng từ đó, ca khúc “Lời Tạ Từ” ra đời như ghi lại khoảnh khắc đẹp nhất của người ca sĩ, cũng như gợi lại một câu chuyện tình buồn đã trôi qua của tác giả.
Ca khúc “Lời Tạ Từ” của nhạc sĩ Dzũng Chinh mang một nỗi buồn nhè nhẹ, một chút tiếc nuối của cuộc tình xưa cũ của cái thời mang theo bao mộng ước tuổi xuân thì. Nàng như một thiên thần trong tà áo trắng tinh khôi lung linh bước những bước chân chập chững vào đời, còn chàng chỉ đôi bàn tay trắng xuôi ngược giữa dòng đời đầy bão tố, phong ba.
“Nhớ chăng là lúc .. em đến trong màu trắng,
hối tiếc bên một người …
Gói trong mộng ước, nát vỡ tan giọng hát, biết em vui buồn nao
mà để giờ đây nặng nề âm thầm bước đi trên lối về ngập đầy
Một bài thơ còn chép nơi trang giấy lời như trách
ngõ về trống vắng giữa lúc trời đêm không trăng…”
Nhớ chăng ngày ấy….khi đôi ta dìu nhau bước vào đời – Nàng khoác lên mình một thân áo trắng, tinh khôi như tâm hồn người thiếu nữ – Chàng chỉ là một thân cô độc với đôi bàn tay trắng, chẳng có gì để sánh bước bên em. Thân mang kiếp cầm ca, gói bao hoài bão cùng mộng ước trong tiếng hát bài nhạc, chẳng biết khi nào mới chăm lo được cho em. Bên anh có lẽ chẳng hề có tương lai, em có hối tiếc hay không?
Con đường “ngập đầy” ngày nào chúng mình đã sánh bước chung đôi, nhưng nay chỉ còn mình anh bước những bước nặng nề mà âm thầm vượt qua phố vắng. Không có những dòng thơ ngọt ngào, chỉ còn lại thời oán trách; chẳng có những đêm vui cười dạo bước trên ngõ không trăng, chỉ còn lại sự trống vắng của một kẻ cô đơn.
“….Phút giây chợt nhớ câu ước khi mình đến lúc bước chân vào đời
Biết đâu là bến giữa lúc tay còn trắng
Biết nay ai đổi thay
Nhìn lá vàng rơi.. ngập ngừng sao là khi hoa chưa nở trọn một mùa
mà đổi thay tà áo trắng để úa mờ trăng sáng
chuyến đò năm ấy chắc cũng buồn trong heo may…”
Có những giây phút bất chợt nhớ đến những câu hẹn ước chung đôi, bản thân lại thấy sao cuộc đời này nhiều thay đổi. Người vừa nói đó lại quên đó, người vừa hẹn ước lại quay lưng chẳng nhớ câu son thề. Có lẽ, với người, lời hứa câu thề của đôi lứa yêu nhau chỉ như một lá vàng trong mùa thu, sẽ rơi rụng bất cứ lúc nào khi thu ấy chầm chậm trôi qua. Vạn vật luôn thay đổi, nên lòng người cũng chóng đổi thay như tà áo trắng năm nào cũng điểm tô chút úa mờ của đêm trăng, chuyến đò cũng thay bến,….Có chăng còn lại lúc này chỉ là kỷ niệm, là những hồi ức xưa cũ mà thôi.
“….Nhưng tôi xin tha thứ một người khi biết rằng đời không đem lại câu ước hẹn
nay đời đường đành hai lối
còn đâu anh ơi những kỷ niệm buồn xưa ấy
gói trọn một lời hoen áo mong manh
vui chi bước chân độc hành
đã mấy lần rồi xuân đã về
Một mùa đông lạnh lẽo với giá buốt
và từng thu tìm đến với chiếc lá vàng hận rơi…”
Ông trời cũng thật biết trêu người, đưa hai ta gặp nhau, rồi yêu nhau với bao lời hẹn ước, sau đó lại: “đời đường đành hai lối”, tất cả yêu thương xưa cũ nay chỉ mang tên “kỷ niệm buồn”. Như một trò đùa của tạo hóa khi vừa đó đôi ta còn bên nhau mặn nồng vậy mà nay chỉ còn anh độc hành những bước chân lạc lõng. Không biết bao mùa xuân đi lại về, từng mùa đông trôi lạnh lẽo, từng chiếc lá vàng mùa thu rơi rồi lại mọc, nhưng tình anh thì “một đi không trở lại”. Anh như trắng tay giữa dòng đời đen bạc khi chẳng còn em đồng hành sớm hôm.
Ngước mắt nhìn người yêu bước chân lên xe hoa về nhà chồng mà quên đi những câu hẹn ước thuở ban đầu, tim này như chết lặng. Bởi giờ phút này còn níu kéo được gì, còn luyến lưu được gì, có chăng là một lời tha thứ. Chàng đã không oán trách khi nàng lỗi hẹn, chẳng trách khi nàng sang ngang bỏ lại một trái tim chịu tổn thương, cũng chẳng trách cuộc đời nhanh thay đổi mang một người quen trở nên xa lạ. Cuộc đời quá nhiều dâu bể, sóng gió thay phiên nhau mà vùi dập, chỉ có tấm chân tình dành cho nàng là bền bỉ với thời gian, chẳng có thứ bạc tiền nào có thể mua được. Nhưng còn ý nghĩa gì nữa khi chợt một giây phút nào đó nhớ lại những kỷ niệm cũ, ta chỉ biết thốt lên rằng: “Còn gì nữa đâu!”.
“…..Đến nay là hết anh hỡi đâu là phút hối tiếc xin tạ từ
Biết mai lại sáng, bóng tối đem vùi lấp biết bao nhiêu lời thơ
Để tiếng đàn rơi thì thầm bên đèn khuya
mưa không ướt một lời thề
ngõ về thôi lần đó không gian vẫn màu tê tái
với tình xưa ấy cũng sẽ buồn như hôm nay”
Hối tiếc? Hối tiếc cho một câu chuyện tình không được “níu giữ”? Níu làm gì khi người đã muốn ra đi, níu làm gì khi lòng người đang nơi phương đó có nghĩ gì khi ở bên ta. Thế thì níu để làm gì? “Tạ từ” thôi, mai trời sẽ sáng, bóng tối sẽ vùi lấp hết những yêu thương ngày nào, chỉ mong ta sẽ quên đi chuyện tình này. Cả khoảng trời thê lương như khóc theo cùng chàng trai ấy: mây mù giăng lối thêm tiếng đàn đệm lúc đêm khuya, mở ra một không gian với gam màu u tối như nỗi lòng của tác giả ngay lúc này. Câu chuyện tình buồn tưởng chừng đã trôi qua rất lâu rồi, nhưng sau nỗi sầu vẫn còn tươi mới, như chỉ cần chạm nhẹ cũng đủ dằn xéo cả con tim.
Với giọng ca nhẹ nhàng của nữ danh ca nhạc vàng Trúc Mai, như đưa người nghe vào một quá khứ vô định mang theo một nỗi buồn man mác như tiếc nuối khi đánh rơi một thứ gì đó trong khoảng trời hư vô. Bất kỳ ai trong chúng ta cũng đã trải qua một mối tình, dù ít hay nhiều cũng đủ để ta dâng trào cảm xúc mỗi khi nhắc lại. “Lời Tạ Từ” nghe như một lời chào tạm biệt sau cuối, vĩnh biệt những quá khứ mà ta luôn mang theo về mối tình xưa cũ, để mai này trên đoạn đường kế tiếp ta sẽ học được cách trân trọng người mới hơn. Một câu nói khá tâm đắc trong lúc này: “Trên đời này có rất nhiều mối tình chẳng thể nào được như ý nguyện, những tình yêu cuối cùng có thể ở bên nhau đều đáng trân trọng”.
Nhớ chăng là lúc .. em đến trong màu trắng,
hối tiếc bên một người …
Gói trong mộng ước, nát vỡ tan giọng hát, biết em vui buồn nao
mà để giờ đây nặng nề âm thầm bước đi trên lối về ngập đầy
Một bài thơ còn chép nơi trang giấy lời như trách
ngõ về trống vắng giữa lúc trời đêm không trăng
Phút giây chợt nhớ câu ước khi mình đến lúc bước chân vào đời
Biết đâu là bến giữa lúc tay còn trắng
Biết nay ai đổi thay
Nhìn lá vàng rơi.. ngập ngừng sao là khi hoa chưa nở trọn một mùa
mà đổi thay tà áo trắng để úa mờ trăng sáng
chuyến đò năm ấy chắc cũng buồn trong heo may
Nhưng tôi xin tha thứ một người khi biết rằng đời không đem lại câu ước hẹn
nay đời đường đành hai lối
còn đâu anh ơi những kỷ niệm buồn xưa ấy
gói trọn một lời hoen áo mong manh
vui chi bước chân độc hành
đã mấy lần rồi xuân đã về
Một mùa đông lạnh lẽo với giá buốt
và từng thu tìm đến với chiếc lá vàng hận rơi
Đến nay là hết anh hỡi đâu là phút hối tiếc xin tạ từ
Biết mai lại sáng, bóng tối đem vùi lấp biết bao nhiêu lời thơ
Để tim đàn rơi thì thầm bên đèn khuya
mưa khg ướt một lời thề
ngõ về thôi lần đó không gian vẫn màu tê tái
với tình xưa ấy cũng sẽ buồn như hôm nay