Nhiều bản nhạc vàng trước năm 1975 đã trở nên bất hủ. Trong giai đoạn này, những người nhạc sĩ đã có một tố chất đủ tốt để thể hiện mình và nhiều người trong số đó đã trở thành những nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam, Hoàng Trang là một ví dụ điển hình nhất. Ông bắt đầu sáng tác từ năm 1963, đỉnh cao sự nghiệp ở những năm dòng nhạc vàng ngự trị và đến nay đã để lại cho thế hệ sau khoảng 100 bài hát. Được sinh ra và lớn lên ở Chợ Mới (Gò Công Đông, Tiền Giang), nơi mà hoa trang vàng là một đặc trưng gần gũi nhất với người dân, vì vậy từ đó nghệ danh Hoàng Trang được ra đời. Có khá nhiều ca khúc về tình yêu đôi lứa được ông sáng tác, trong đó “Kể chuyện trong đêm” là một câu chuyện được viết lên dựa trên những sự kiện có thật trong chính cuộc đời Hoàng Trang. Ca khúc được sáng tác trong khoảng thời điểm ông quen và kết hôn với bà Nguyễn Thị Hồng. Bằng những câu từ mộc mạc, bài hát đã gửi gắm nỗi lòng nhạc sĩ như một món quà dành cho người vợ.
Vào khoảng những năm 1965, đất nước ta sống trong hoàn cảnh mà chiến tranh chia rẽ con người, lãnh thổ với nhau. Hoàng Trang phải vào quân ngũ và nhờ có bằng đánh máy nên ông được nhận vào làm ở văn phòng của Bộ Tư lệnh binh chủng thiết giáp. Những ngày xa nhà là những ngày mà ngòi bút nhạc sĩ không khi nào ngơi. Sự nhớ thương gia đình, quê hương, người yêu không khi nào nguôi, những nỗi tâm tình ấy được ông viết ra như một lá thư dành cho người yêu.
Một đêm biết chuyện chúng mình yêu nhau.
Người bạn chiến đấu nằm bên nói rằng:
Xin chúc hai người suốt đời yêu nhau,
Như trái cau xanh chung tình cùng trầu.
Tình yêu như hoa sóng trên đại dương
Vẫn dâng lên dạt dào.
Phải xa nhà, xa những người thân yêu, nhạc sĩ cùng những người đồng đội chỉ biết đoàn kết, chăm sóc lẫn nhau để vượt qua những trở ngại. Đêm trường buông xuống, họ nằm kề bên nhau dưới trời khuya tĩnh mịch, tâm sự với nhau về buồn vui cuộc đời. Chia sẻ tất cả với sự chân thành và cảm thông nhất. Một đêm như vậy, một đêm biết chuyện chúng mình yêu nhau, người bạn đã cầu chúc cho chúng ta được trọn đời có nhau. Lời chúc từ tận tấm lòng mong cho những trái tim cùng nhịp đập được tìm về cạnh nhau, thật tâm cầu mong hạnh phúc đến với những con người phải vì chiến tranh mà tạm hy sinh nó, bất đắc dĩ phải chia ly, cách biệt. Xin cả đời được chung thủy như trái cau và lá trầu, khắn khít, mặn nồng, giản dị nhưng là mối tình vĩnh cửu chẳng điều gì có thể chia xa. Nhạc sĩ dùng những ca từ thân thuộc của người dân quê, nó chẳng hoa mỹ nhưng là lãng mạn nhất, cao quý nhất để nói về một tình yêu son sắc. Tình yêu ấy như những làn sóng biển, tươi trẻ và dạt dào, hết đợt này lại đến đợt khác cứ liên hồi không nguôi, tình yêu mãi mãi và bất tận. Lời người bạn cầu chúc cũng chính là tâm nguyện của nhạc sĩ, mong được sớm ngày trùng phùng để được trọn kiếp bên nhau, mãi không chia lìa.
Những câu hát tiếp theo, tác giả đã gửi đôi lời thì thầm từ trái tim của mình vào đó. Những lời an ủi, động viên để người tình vơi đi những nhớ thương vì xa cách và lời hứa một lòng một dạ với mối tình duy nhất.
Người em bé nhỏ má hồng yêu ơi!
Đừng buồn những lúc chiều pha sắc lạnh.
Anh hứa anh là suốt đời của em,
Em chớ lo câu ân tình nhạt nhòa.
Thời gian bôi xóa áo anh nhạt phai
Chớ không phai nhạt tình.
“Người em bé nhỏ má hồng yêu ơi!” Lời hát cất lên như lời thì thầm bên tai của những ngày gần cạnh nhau. Nó tạo cho người nghe những cảm xúc gần gũi, thân mật và cảm giác bình yên nhất. Gọi người yêu bằng em bé má hồng để thấy được mối tình ấy mơn mởn và đẹp đến nhường nào, người nhạc sĩ vẫn yêu đời dù đang xa nhà, vẫn có chút pha trò trong lời hát. Rằng em đừng buồn khi không có anh bên cạnh, không được cảm giác yêu thương, bảo vệ. Người phụ nữ tần tảo sớm hôm chỉ trông ngóng ngày người yêu trở về, những lời an ủi ấy như liều thuốc chữa cho những vết thương lòng. Hứa với người yêu là yêu em suốt đời, em chớ lo câu chia tay cay nghiệt. Lời hứa là một lời khẳng định đanh thép với người yêu, một lời nói ra chứa đựng nhiều trách nhiệm và sự kiên định. Thời gian có thể làm cho sông núi đổi dời, làm cho con người già đi, làm cho chiếc áo anh phai màu. Nhưng chỉ duy nhất mối tình này là không thay đổi, mối tình dù có cách xa thêm bao lâu nữa thì đến cuối cùng nó vẫn sống mãi trong lòng cả hai ta. Dù cho mai này em có già đi, không còn vẻ đẹp của thời thanh xuân, thì trái tim này, linh hồn này vẫn không hề đổi thay.
Khoảnh khắc chia xa là một hồi ức khắc vào tâm trí của nhạc sĩ. Đôi lứa tiễn nhau đi cách biệt nghìn trùng. Biết sẽ khổ đau nhưng cũng đành hy sinh hạnh phúc nhỏ bé của mình để vì lý tưởng chung của dân tộc.
Nhớ lúc rời nhau chiều Thu ấy,
Lá khô nào rơi rụng bước em đi,
Áo xanh nghiêng dài mờ dần trong sương cát bay.
Nếu biết người đi vì sông núi
Cách chia này cho hạnh phúc mai sau
Chắc em thôi sầu vì người đi cho lý tưởng. Chia ly nào mà không đau xót, người ở lại hay người ra đi đều có những tổn thương. Hôm em tiễn anh đi vào một chiều Thu cũ, lá khô rơi rụng bước chân em. Từng tiếng giẫm chân lên lá khô là từng mũi kim trong lòng đau nhói. Luyến tiếc muốn níu tay nhưng đành bất lực nhìn anh đi. Bóng áo xanh ấy cứ càng lúc càng xa, mờ dần đến hư không. Tâm hồn người ở lại trống rỗng và mênh mông, vô thức với mọi thứ. Những bi thương mà chiến tranh gây ra cho con người ta quá nhiều. Nỗi lòng người đi cũng chẳng nhẹ nhàng hơn được phần nào. Từng bước chân nặng trĩu rời xa nơi gọi là quê hương, rời xa những kỷ niệm và để lại một người con gái đổ vỡ tâm hồn. Nhưng một sứ mệnh còn thiêng liêng hơn thế, anh phải góp sức mình vì Tổ Quốc. Tạm gác lại những tình cảm cá nhân để mong rằng một ngày hạnh phúc sẽ đến với núi sông, dân tộc này và hơn cả là đến với chúng ta. Một mai kia tiếng đạn bom sẽ không còn trên những vùng quê, chúng ta sẽ yêu nhau bên cánh đồng yên bình thẳng cánh cò bay. Mong em hãy cố gắng mà vượt qua những đớn đau của khoảnh khắc này, mạnh mẽ lên với ý chí sắt đá, giấc mơ lý tưởng kia rồi sẽ thành công.
Những câu hát cuối như lời tạm biệt của một bức thư tình. Mơ ước một ngày hạnh phúc viên mãn, có anh và em. Ta sẽ thực hiện được tất cả những gì đã nợ tuổi xuân của nhau.
Nửa đêm nói chuyện chúng mình yêu nhau.
Một vầng trăng khuya lạc trên tuyến đầu.
Em hỡi sau này chúng mình thành đôi,
Như lúc trăng vơi để rồi lại đầy.
Thì tương lai đó có anh và em
Ghép tên chung thiệp hồng.
Nửa đêm, anh lại ngồi đây nói chuyện chúng mình trên những nốt nhạc thân quen. Tâm tình cùng trăng gió, trời mây, chúng đến như để nghe những lời từ đáy lòng và mang nó đến bên em. Mai này khi đại nghiệp thành công, chúng ta sẽ về cạnh nhau và nên duyên vợ chồng. Khoảnh khắc hội ngộ sẽ dâng tràn cảm xúc, vỡ òa như trăng kia vơi rồi lại đầy, sáng rực rỡ phá vỡ màn đêm cũng như mọi đớn đau, thương nhớ tan biến trong phút chốc. Ghép tên chung trên thiệp hồng để cùng bước đi đến nơi răng long, đầu bạc. Trả lại những gì đã nợ tuổi xuân của nhau.
Tình yêu của Hoàng Trang mãnh liệt và sâu sắc, một tình yêu lớn hơn cả sức mạnh của chiến tranh. Lòng sắc son, chung thủy của con người vượt lên trên tất cả, dùng cả đời chờ đợi nhau, tôn thờ duy nhất một tình yêu. Sau tất cả, sự hy sinh ấy không vô nghĩa, những quả ngọt cũng đến. Ngày hòa bình lập lại trên mảnh đất này, nhạc sĩ và người con gái trong bài hát đã đến được với nhau và hạnh phúc viên mãn đến cuối cuộc đời. Đó là cái kết đẹp không chỉ riêng với nhạc sĩ mà còn là đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam, đại diện tất cả những con người đã hy sinh mơ ước cá nhân vì sự nghiệp chung của cả dân tộc.
Một đêm biết chuyện chúng mình yêu nhau .
Người bạn chiến đấu nằm bên nói rằng:
“Xin chúc hai người suốt đời yêu nhau,
Như trái cau xanh chung tình cùng trầu.
Tình yêu như hoa sóng trên đại dương
Vẫn dâng lên dạt dào.”
Người em bé nhỏ má hồng yêu ơi!
Đừng buồn những lúc chiều pha sắc lạnh.
Anh hứa anh là suốt đời của em,
em chớ lo câu ân tình nhạt nhòa.
Thời gian bôi xóa áo anh nhạt phai
chớ không phai nhạt tình.
Nhớ lúc rời nhau chiều Thu ấy,
lá khô nào rơi rụng bước em đi,
áo xanh nghiêng dài mờ dần trong sương cát bay.
Nếu biết người đi vì sông núi
cách chia này cho hạnh phúc mai sau
chắc em thôi sầu vì người đi cho lý tưởng.
Nửa đêm nói chuyện chúng mình yêu nhau.
Một vầng trăng khuya lạc trên tuyến đầu.
Em hỡi sau này chúng mình thành đôi,
như lúc trăng vơi để rồi lại đầy.
Thì tương lai đó có anh và em
ghép tên chung thiệp hồng