Nhạc sĩ Mạnh Phát dù ra đi ở độ tuổi còn xuân sắc, nhưng ông cũng kịp thời để lại cho nền âm nhạc Việt Nam hơn trăm ca khúc với đa dạng màu sắc, phong phú về chủ đề. Không chỉ thành công ở vai trò nhạc sĩ, Mạnh Phát còn được biết đến với vai trò ca sĩ nhạc vàng. Thời điểm vào cuối thập niên 1940, ông được người hâm mộ đón nhận như một đôi vàng trong âm nhạc Việt Nam với ca sĩ Minh Diệu (sau này là vợ của ông). Từ cuối năm 1949 đến năm 1950, Mạnh Phát sử dụng hai bút danh khác để ký tên dưới những tác phẩm của mình là Thúc Đăng và Tiến Đạt, những bài hát phổ biến tại thời điểm đó là: “Anh đi phố vắng”, “Bước chân kỷ niệm”, “Gió biển”,…..và có “SƯƠNG LẠNH CHIỀU ĐÔNG”. Đến khoảng đầu thập niên 1960, Mạnh Phát cùng với nhiều nhạc sĩ khác như: Châu Kỳ, Hoài Linh, Minh Kỳ,….mới chuyển dần sang sáng tác các thể loại nhạc Bolero. Các ca khúc vẫn còn nổi tiếng từ thời điểm đó cho đến bây giờ, bao gồm “Hoa nở về đêm”, “Nỗi buồn gác trọ”, “Vọng gác đêm sương”,…..Chính tay ông cũng đã dẫn dắt ra nhiều ca sĩ và nhiều người đã trở nên nổi tiếng cho tới thời điểm hiện tại, đặc biệt nữ ca sĩ Thanh Tuyền.
Nói về ca khúc “SƯƠNG LẠNH CHIỀU ĐÔNG” được tác giả viết bằng bút danh Thúc Đăng và được mọi người đón nhận từ khoảng những năm 1950. Bài hát này như một lời tâm sự của nàng thiếu nữ trước sự chia ly cùng với người thương. “SƯƠNG LẠNH CHIỀU ĐÔNG” không chỉ ẩn chứa một nỗi sầu không tên, mà nó còn chứa đựng một nỗi nhớ nhung da diết với người tình nơi chiến khu gian truân, trắc trở. Trong thời buổi chiến tranh loạn lạc, đâu đâu cũng thấy một màu xám xịt của khói đạn và một tình yêu được xây dựng trên nền tảng của sự chinh chiến thì luôn đầy trắc trở. Bởi có mấy ai được trọn vẹn mối tình tại thời điểm này, họ phải chấp nhận yêu xa, yêu trong chờ đợi mà mong ngóng. Họ không hẹn cùng nhau răng long đầu bạc, chỉ dám mơ ước có ngày sẽ lại gặp nhau.
Vào một chiều tắt nắng, nàng thiếu nữ lặng lẽ giấu đi những giọt nước mắt mà nghẹn ngào tiễn đưa người yêu. Chiều đông không khí lạnh dần, nhưng lòng nàng còn lạnh hơn khi phải chứng kiến người thương từng bước rời xa mình để đến vùng đất khốc liệt mang tên chiến khu. Con đường đó đã in mòn đôi gót chân của đôi ta, ngày ngày sánh bước trên đường hẹn thề về một ngày mai tươi sáng, nhưng giờ đây, cũng chính con đường đó, nàng lại phải lặng lẽ nhìn chàng rời đi. Nhưng không lời oán thán, nàng nguyện một lòng chờ đợi chàng quay về, chờ chàng chiến thắng mang vinh quang về cho quê hương. Dù lòng thắt nghẹn, nhưng vẫn tự hào vì người mình yêu.
Dặn với lòng là người yêu đi đánh giặc, đi bảo vệ nền hòa bình của Tổ quốc, nhưng làm sao ngăn được con tim thiếu nữ nhiều chua xót khi bị bỏ lại nơi quê hương. Màn đêm dần buông xuống, lòng cô gái càng nặng trĩu, chỉ biết góp nhặt chút kỷ niệm còn sót lại để ủi an tâm hồn đôi chút. Em nhớ đến những lúc đôi ta gặp nhau nơi sân thượng có chút se lạnh, nhưng lúc ấy em chẳng thấy lạnh vì có anh bên cạnh rồi. Giờ đây, khi một mình lê bước trên đường đêm đông, em cảm thấy lạnh tê tái, lạnh từ thân lạnh đến trái tim nhỏ bé.
“….Anh lên đường lạc hướng.
Em ở lại sầu thương.
Buốt giá câu thơ những lúc đêm mờ,
ướp cánh hoa xưa phấn nhớ hương chờ
mà đắm trong nghẹn ngào.
Mười năm mơ kết mây thành hoa trắng.
Mây vỡ hoa tan, tàn giấc mơ hoa.
Anh hãy về đây đêm giá lạnh
vẫn nghe nồng hơi ấm của tâm hồn trọn mơ.”
Anh lên đường ra chiến trận, em ở lại nơi đây cất giữ những kỷ niệm, những hoài bão của đôi ta mà sầu thương. Không còn anh ở bên cạnh, đột nhiên những vần thơ cũng trở nên lạnh lẽo khi về đêm, những cánh hoa xinh đẹp khi xưa cũng chợt trở nên nghẹn ngào. Dù lạnh giá đấy! Dù cô đơn đấy! Nhưng em vẫn cố gắng động viên bản thân mình mạnh mẽ, cố gắng đợi chờ anh về để cùng xây dựng tương lai.
Đời người con gái có bao nhiêu cái “mười năm”, nhưng nàng vẫn nguyện chờ đợi, dùng mười năm tuổi xuân để đặt cược một đời hạnh phúc bên người mình thương. Em sẽ dùng mười năm tuổi trẻ để kết thành đóa hoa trắng cho ngày hôn lễ, cho ngày hạnh phúc của đôi ta. Nếu một ngày mây vỡ thì ngày đó hoa cũng tàn phai, tình ta cũng như một giấc mộng ảo tàn lụi như cánh hoa mây. Em cược nếu một ngày anh mệt mỏi, anh cảm thấy không chịu được cái giá lạnh của chiều đông, anh sẽ về bên em, về bên mái nhà của hai đứa và lúc ấy đôi ta sẽ xây nên một cuộc đời hạnh phúc như giấc mơ của lứa đôi.
Bài hát “SƯƠNG LẠNH CHIỀU ĐÔNG’ của nhạc sĩ Mạnh Phát tuy rằng có giai điệu nhẹ nhàng và có phần sâu lắng, nhưng ca từ lại chẳng hề khiến người nghe đau lòng mà ngược lại, càng làm người ta thêm tin vào tình yêu chia xa. Tin rằng chỉ cần đợi chờ thì chắc chắn sẽ nhận được hạnh phúc. Khi yêu, khoảng cách không còn là vấn đề nan giải nữa. Chỉ cần có niềm tin, tự khắc tình yêu sẽ nở hoa, sẽ là một giấc mộng đẹp.
Trích lời bài hát Sương Lạnh Chiều Đông
Chiều xưa phai nắng dấu mòn đưa lối.
Soi bóng chung đôi mà hóa chia phôi.
Sương lạnh chiều Đông vương tiếng thở
của người nguyện đợi chờ, nghẹn ngào giờ tiễn đưa.
Chợt thấy lòng như rớt giữa hư vô.
Đưa tiễn nhau đi ngại những đêm mơ.
Đêm chập chờn buông lên giấc mộng,
em vẫn thường gặp anh như lúc xưa nơi sân trường.
Anh lên đường lạc hướng.
Em ở lại sầu thương.
Buốt giá câu thơ những lúc đêm mờ,
ướp cánh hoa xưa phấn nhớ hương chờ
mà đắm trong nghẹn ngào.
Mười năm mơ kết mây thành hoa trắng.
Mây vỡ hoa tan, tàn giấc mơ hoa.
Anh hãy về đây đêm giá lạnh
vẫn nghe nồng hơi ấm của tâm hồn trọn mơ.