Vua Bảo Đại không chỉ nổi tiếng là ông hoàng cuối cùng của triều Nguyễn mà còn được biết đến là người lẫy lừng trong tình trường. Ngoài Hoàng hậu Nam Phương, ông còn có thứ phi phương Bắc Bùi Mộng Điệp.
Bùi Mộng Điệp (1924–2011) là một trong những người vợ không chính thức của vua Bảo Đại, hoàng đế cuối cùng của triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. Dù Bảo Đại đã thoái vị, bà vẫn được gọi với danh hiệu “thứ phi phương Bắc”.
Theo những tư liệu còn lưu lại, thứ phi Bùi Mộng Điệp sinh năm 1924, quê ở tỉnh Bắc Ninh, xuất thân trong một gia đình bình thường có cha làm trong ngành đường sắt, từ nhỏ sống chủ yếu cùng bà nội, rồi được một người bác ruột ở Hà Nội đón lên nuôi dưỡng và cho ăn họ
Sau khi Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, Bảo Đại được mời ra Hà Nội làm cố vấn cho Chính phủ. Lần đầu gặp Mộng Điệp ở sân tennis vào tháng 9 năm 1945, hai người đã phải lòng nhau. Các đối thủ trẻ của ông trên sân đã kể cho ông về cô bạn gái tuyệt thế giai nhân của họ, thế là ông đi gặp ngay buổi tối hôm đó tại nhà của Mộng Điệp và về chung sống tại căn hộ số 51 đường Trần Hưng Đạo. Trong thời gian này, Bảo Đại cũng qua lại với hoa khôi Lý Lệ Hà diễn ra song song. Ông xem bà là “thứ phi” phương Bắc.
Khác với Lý Lệ Hà, Mộng Điệp không theo Cựu hoàng về Thanh Hoá nhưng sau đó cũng lặn lội sang Hồng Kông khi ông lưu trú ở đây và còn mang thêm tiền cho ông tiêu xài. Năm 1946, bà sinh ra Hoàng nữ Nguyễn Phúc Phương Thảo.
Bảo Đại trở lại cộng tác với Pháp năm 1948, làm Quốc trưởng Chính phủ Quốc gia. Năm 1949, Bảo Đại đón bà lên Đà Lạt. Tại Đà Lạt, Bảo Đại tậu cho bà một toà nhà riêng gần biệt điện của ông.
Năm 1950, Bảo Đại lập Hoàng triều Cương thổ trên phần đất Tây Nguyên của Việt Nam. Ông cử bà lên Buôn Mê Thuột để giúp giữ đất Hoàng triều Cương thổ.Thời gian ở Buôn Ma Thuột, thứ phi Mộng Điệp đã đứng ra tổ chức, sắp xếp cuộc sống cho cựu hoàng. Một mình bà đã chọn lựa 40 con voi khỏe mạnh để Bảo Đại thỏa mãn thú săn bắn giữa rừng sâu, lúc nào Mộng Điệp cũng bên chồng, bà có tài lái xe, cưỡi voi rất giỏi. Mặc dù làm vợ thứ và không được tổ chức cưới hỏi nhưng bà Mộng Điệp sống được lòng mọi người, nhất là Đức Từ Cung luôn cưu mang bà”, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân nhấn mạnh
Khi tháp tùng Cựu hoàng sang Pháp về sống ở Cannes, bà cũng tậu một biệt thự riêng gần lâu đài Thorenc của hoàng gia. Trên đất Pháp, bà tiếp tục có với Bảo Đại hai người con trai, đặt tên là Bảo Hoàng (sinh được một năm thì mất) và Bảo Sơn. Bảo Sơn tốt nghiệp các trường hàng đầu kỹ thuật của Pháp lại bị tai nạn năm 1987, khi mới ngoài 30 tuổi. Con gái Phương Thảo thì bị bệnh tim, suýt chết nhiều lần.
Cuối năm 1955, cựu hoàng Bảo Đại bị truất phế ngôi Quốc trưởng, ông bị ‘sốc’, đó cựu hoàng không muốn tin ai nữa, không muốn tiếp xúc với ai, ông bảo bà Mộng Ðiệp đưa tiền rồi đeo cái túi xách lên vai đi 3, 4 ngày, đôi khi đi cả tuần đến khi đau ốm hoặc hết tiền mới trở về. Khi hết bệnh ông lại đi tiếp, hỏi ông đi đâu thì ông nói đi loanh quanh đây thôi. Có khi bà Mộng Ðiệp phải bảo Hoàng tử Bảo Sơn và anh Jean Bui (con riêng của bà với ông Bác sĩ Phạm Văn Phán, cũng là con đỡ đầu của Bảo Đại) theo dõi cựu hoàng, thì ông giận bà suốt hai tuần. Có lần cựu hoàng lên cơn sốt rét nằm trên băng ghế, dưới hầm metro, cảnh sát đem ông về đồn và gọi điện thoại cho Hoàng tử Bảo Long đến bảo lãnh ông về, rồi khi hết bệnh ông lại đi nữa.
Thứ phi Mộng Ðiệp nói với Bảo Ân: “Nhà dì giống như cái trạm, hết tiền hay đau bệnh thì ngài mới về. Vì vậy khi Hoàng hậu Nam Phương qua đời năm 1963, ở Chabrignac, không ai biết ngài ở đâu để thông báo. Ðiều này làm ngài rất buồn và cứ băn khoăn trách móc dì mãi!”
Những năm tháng cuối đời, bà Mộng Điệp sống trong cô quạnh. Sau cái chết của hai người con trai, thứ phi Mộng Điệp trở nên sống khép kín hơn và thu mình trong không gian nhỏ của ngôi nhà ở Paris. Trong phòng khách của bà ở quận 12, Paris lúc nào cũng được trang trí một bức tranh lớn do họa sĩ người Pháp vẽ vua Bảo Đại khi ông mới lên làm vua cùng nhiều đồ cổ của nhà Nguyễn. Trên bàn thờ tổ tiên, ở vị trí trung tâm, bà Mộng Điệp dành thờ bà Từ Cung, cựu hoàng Bảo Đại và hai người con trai của mình. Nhưng quan trọng nhất là tờ giấy quy y Phật giáo của vua Bảo Đại (quy y tại chùa Bảo Quốc Huế). Bà cũng có quan hệ tốt với Hoàng nam Bảo Ân, bà có tính tình rất tốt nên xem ông như con ruột của mình và hai người như mẹ con.
