Trần Thiện Thanh là một trong những nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng nhất giai đoạn trước năm 1975. Một số bút hiệu khác của ông là Anh Chương (tên con trai ông), Trần Thiện Thanh Toàn (Em trai ông, đã tử trận), Thanh Trân Trần Thị. Ông còn là một trong số bốn giọng nam nổi tiếng nhất của nhạc vàng. Hai chủ đề lớn trong sáng tác của ông là tình yêu và tình lính. Ông sáng tác nhiều nhạc về lính, nhưng nhạc lính của ông thường không có thù hận, gay gắt hoặc kích động, thúc quân hoặc u uất, bi thảm mà nhạc của ông thường trong sáng vui tươi làm thi vị hóa và lãng mạn hóa đời lính gian khổ.
Ca khúc “Tình đầu tình cuối” là một sự kết hợp giữa nhạc sĩ Trần Thiện Thanh và em trai ông là nhạc sĩ Trần Thiện Thanh Toàn. Trần Thiện Thanh Toàn lúc bấy giờ là sinh viên năm 2 Y Khoa, ông có yêu một người con gái rất xinh đẹp nhưng người con gái đó đã phụ lòng ông và đã đi lấy chồng, sau đó ông đã từ bỏ tất cả tương lai của mình để vào trường Bộ Binh Thủ Đức và sau đó ông là sĩ quan thuộc sư đoàn 23 bộ binh đóng quân Buôn Mê Thuột. Ông đã mất sau 9 năm “cải tạo”. Bài hát “Tình đầu tình cuối” đã được 2 anh em viết chung trong một ngày buồn ngậm ngùi về cuộc tình của ông.
“Tình đầu hay tình cuối,
khi một ngày một người đã ra đi.
Tình đầu hay tình sau,
khi cơn đau không biết đến bao lâu.
Một ngày ta được yêu,
rồi một ngày một mình ta buồn hiu,
biết trống vắng, biết thức trắng và biết nếm trái đắng.
Mà đời thì như chiêm bao,
khi yêu nhau biết ra sao ngày sau.
Tình đầu thường lên men đau,
nên đôi khi trái tim yêu nhỏ máu.
đầu tình nào biết đến phút cuối.
Bẽ bàng rồi lòng chất ngất tiếc nuối.
Thì tình đầu chỉ còn là trong kỷ niệm mà thôi …”
Người ta thường nói rằng trong cuộc đời của mỗi người sẽ có hai đoạn tình cảm mà khó có thể quên được. Đó chính là mối tình đầu dang dở với biết bao ngây thơ, vụng dại và tình cuối đã có đủ từng trải để dành cho nhau những gì tuyệt vời nhất. Nhưng nếu như được lựa chọn thì có dám chắc sẽ chọn mối tình nào không? Nhưng chắc chắn một điều chúng ta không thể thay đổi được đó là thời gian, mối tình đầu chỉ là quá khứ đến cuối cuộc đời bạn chỉ có duy nhất đó là mối tình cuối. Tình đầu hay tình sau cuối khi cơn đau không biết đến bao lâu vào thời điểm đã có lúc rất vui rồi một ngày lòng ta lại buồn hiu hắt. Biết trống vắng, biết thức trắng và biết nếm trái đắng. Tình đầu để lại cho chúng ta là những hoài niệm, là những kỉ niệm vui buồn xen lẫn. “Bẽ bàng rồi lòng chất ngất tiếc nuối. Thì tình đầu chỉ còn là trong kỷ niệm mà thôi”
“…Anh ơi anh ơi anh đâu rồi,
làm sao em hôn làn tóc rối …
Anh ơi anh ơi anh đâu rồi,
Làm sao làm sao ta có đôi?
Anh ơi anh ơi anh đâu rồi,
mộ bia đề tên anh đó sao …
Anh ơi anh ơi anh đâu rồi
để tình đầu là tình cuối đau lòng nhau!…”
Trong cuộc đời của bạn, người bạn yêu thương nhất là ai? Người bạn hận nhất là ai? Người giúp đỡ bạn nhiều nhất là ai? Hiểu hết những điều này, bạn sẽ biết ai cần trân trọng, ai nên từ bỏ, ai có thể yêu thương. Rất nhiều người sống trong đau khổ bởi đã yêu người khiến bạn phải tổn thương, dằn vặt nhưng bạn lại không thèm quan tâm đến người đối xử tốt với mình. Đời người đừng suy nghĩ vặn xoắn quá, chẳng qua chỉ là yêu đúng người, hận đúng người mà thôi! Người đã không có cảm tình ngay từ đầu sẽ không đặt trong tầm ngắm của bạn. Người đã trót đem lòng thương nhớ thì đến hết cuộc đời này cũng chẳng thể nào quên nổi. Cũng giống với chuyện tình cảm cũng vậy, chỉ là không nhắc đến nhưng cũng chẳng thể nào quên được, bi ai vô cùng. “Anh ơi anh ơi đâu rồi để tình đầu là tình cuối đau lòng nhau!”
“…Tình đầu hay tình cuối,
khi cuộc đời chỉ là những thương đau
Tình đầu hay tình sau,
hay cơn mơ khi thức trắng đêm thâu
Chỉ là cơn mộng thôi,
mà người đời được nhìn cơn mộng trôi
lúc bỡ ngỡ, lúc gắn bó và có lúc sóng gió.
Dù tình thì rất mong manh,
khi ta yêu trái tim ta màu xanh.
Dù tình đẹp như trong tranh,
nhưng tranh suông vẫn không như lòng muốn
Tình trần thì vẫn quá bát ngát,
mà đường trần thì vẫn thấy quá ngắn,
thành một đời người chỉ toàn ôm trắc trở mà mơ…”
Có thể đối với nhiều người tình đầu của họ đã từng rất đẹp – đẹp đến nỗi chẳng ai nỡ lòng đánh rơi. Cho nên nếu thời gian trở lại phải chăng bạn vẫn sẽ mong gặp được một ai đó như năm tháng vụng dại? Nếu như tình đầu khiến ta day dứt thì tình cuối chắc chắn phải là mối tình nhớ đến chết không thôi. Bởi ta đã yêu người bằng tất cả sự trưởng thành sau những trải qua muôn vàn đổ vỡ, tổn thương, thiệt thòi. Bạn có biết không? Tình yêu không có sự cuồn nhiệt như thanh xuân, cũng chẳng si mê, dại khờ, ngô nghê nhưng lại là một thứ không thể thiếu trong cuộc sống muôn màu này. Đúng như tác giả đã viết “Dù tình thì rất mong manh, khi ta yêu trái tim ta màu xanh. Dù tình đẹp như trong tranh, nhưng tranh suông vẫn không như lòng muốn. Tình trần vẫn quá bát ngát, mà đường trần thì vẫn thấy quá ngắn, thành một đời người chỉ toàn ôm trắc trở mà mơ…”
Ca khúc “Tình đầu tình cuối” của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh và nhạc sĩ Trần Thiện Thanh Toàn qua lời hát của ca sĩ Ngọc Lan thật nhẹ nhàng, sâu lắng mang một nỗi buồn xót xa về một mối tình dang dở và rồi kết thúc trong sự nuối tiếc của tác giả. Hi vọng bạn có thể chọn người có thể bên bạn đến suốt đời, luôn yêu thương trân trọng mọi thứ thuộc về bạn. Vì tình đầu là nỗi nhớ khiến bạn day dứt mãi, nhưng quá khứ đã chẳng thể trở lại nữa rồi.