Nhạc sĩ Hoài Nam tên thật là Trần Hoài Nam, sinh năm 1942 tại Sóc Trăng, ông vốn là một nhạc sĩ nổi tiếng trong làng nhạc vàng phổ thông đại chúng từ trước những năm 1975, sau sau nhiều biến cố của cuộc đời mà sau năm 1975 tên tuổi của ông lại không được nhiều người biết đến. Người người biết đến ông qua những nhạc khúc tình buồn với ca từ và giai điệu da diết đi sâu vào lòng người như “Ba tháng quân trường”, “Ba năm về trước”, “Chín tháng quân trường”, “Đường ai nấy đi”, “Em lấy chồng xa”,….“Ru con thuyền mộng” cũng là một trong những sáng tác tuyệt vời của nhạc sĩ Hoài Nam, là một nhạc khúc buồn hát cho một câu chuyện tình yêu dang dở nơi vùng thôn quê nhỏ.
“Quê hương mình có con đò nhỏ xinh xinh
Lời ru điệu lý, tình tang ới tang tang tình
Quê hương mình có giòng sông nhỏ nên thơ
Ru con thuyền mộng vào mơ đời đời….”
Quê hương đẹp lắm, có con đò nhỏ xinh xinh, có lời ru điệu lý ngọt ngào, có câu “tình tang” nghe thắm đượm tình nồng. Quê hương thơ mộng với dòng sông nhỏ, con nước chảy êm êm mang theo những câu thề hẹn, đưa con thuyền mộng vào bến mơ “đời đời”. Nơi quê hương ấy, có tình yêu đầu chớm nở như những nụ hoa bé xinh, chất chứa bao lời yêu đằm thắm và nhẹ nhàng nhưng cũng không kém sự mãnh liệt và nồng cháy của tuổi trẻ.
Tình yêu nơi thôn quê nhỏ có nét thuần và chất phát như tính cách của những con người nơi đây, họ yêu nhau chẳng vì vật chất hay kim tiền, họ đến với nhau bằng tình yêu đôi lứa. Từng khúc quanh, từng cành cây ngọn cỏ, từng ánh trăng thanh, từng câu hò câu hát, từng bến nước con đò,….đều là chứng nhân tình yêu chân thật nhất của họ.
“…Bến Giang Đầu, nghĩa nặng tình sâu
Bốn phương trời đó, nhớ nhau tìm về
Tìm em như thể tìm chim
Nếu không duyên nợ biết tìm đâu ra
Lòng sông đáy biển dễ dò
Nào ai lấy thước mà đo lòng người….”
Họ yêu nhau là thế, nhưng sau cùng vẫn không tránh khỏi “lưỡi hái” của số phận, tình có sâu nặng nhưng đến cuối vẫn là chia xa, vẫn là cách biệt, vẫn là mỗi nơi không thể nào chung bước. “Bến Giang Đầu, nghĩa nặng tình sâu”, nơi đã ru con thuyền mộng vào những giấc mơ đẹp của tương lai, nơi nắm giữa biết bao lời thề non hẹn ước, lời son sắt của lứa đôi. Nhưng “bốn phương trời đó”, vẫn là xa, vẫn là rời, chỉ biết “nhớ nhau tìm về” chứ chẳng thể sánh bước cùng nhau trên con đường hạnh phúc.
“Tìm em như thể tìm chim”, sao lại có sự so sánh này? Vùng trời rộng lớn, vũ trụ bao la, với những cánh chim trời, bốn bể chính là nhà, trú ngụ khắp nơi, thử hỏi, muốn tìm được chú chim mà mình nhắm tới thì phải tìm bằng cách nào? Em cũng như vậy, đã từng gặp nhau, đã từng yêu nhau, bên cạnh nhau rồi chia xa đôi người đôi ngã, thì biết đến tự thuở nào mới có cơ duyên họp mặt cùng nhau. Có duyên, có nợ sẽ hạnh phúc cuối đời; có duyên nhưng không nợ, thì dù chỉ là một giờ lỡ hẹn cũng sẽ mất nhau muôn đời – “Tìm em như thể tìm chim, nếu không duyên nợ biết tìm đâu ra”.
“Lòng sông đáy biển dễ dò, nào ai lấy thước mà đo lòng người” – Sông sâu biển lớn nhưng cũng không phải là vô tận, vẫn có cách để đo được độ sâu của nó, nhưng lòng người vốn thâm sâu khó lường đố ai mà có thể dễ dàng “cân đong đo đếm”. Chẳng ai dám can đảm mà nói rằng, mình có thể thấu hiểu được một ai đó, dù có thân cận, có ngày ngày kề cạnh thì huống chi người thương. Dù biết sẽ thấu hiểu hơn nhưng cũng chẳng đoán được họ thật sự cần gì hay thật sự muốn gì. Đến cuối cùng, vẫn sẽ vì một lý do nào mà chia ly, mà cách biệt đôi lứa đôi nơi mà thôi. Điều này có phải quá buồn phiền hay không?
“…Quê hương mình biết bao tình khúc say mê
Ngọt như điệu lý xàng xê tái tê bao lòng
Sao anh đành.. nới vòng tay lỏng yêu thương
Soi gương mà thẹn vì trăng phụ đèn”
Quê hương mình đẹp lắm, đó là nơi chất chứa biết bao hoài niệm về một ngày thơ xưa cũ, nơi lưu giữ biết bao ngọt ngào làm say đắm hàng triệu con tim, nơi có những câu hò điệu lý làm lòng người tái tê. Quê hương chất chứa biết bao hồi ức đẹp cho câu chuyện tình đôi lứa, để rồi khi chuyện tình tan, quê hương trở thành nỗi đau bi hoài thương nhớ. Ký ức đẹp thuở mới yêu, rồi ký ức tang thương khi tình vỡ, tất cả những ký ức ấy ta chẳng thể quên, chẳng thể xóa nhòa được vết thương lòng. “Sao anh đành…nới vòng tay lỏng yêu thương”, cứ ngỡ sẽ là một kết thúc đẹp cho câu chuyện tình nơi làng quê nhỏ, nhưng lại chẳng thể ngờ rằng, chính anh là người buông bỏ, người nới lỏng vòng tay vốn đang bền chặt….
“Ru con thuyền mộng” của nhạc sĩ Hoài Nam là một bài hát buồn, khi phút đầu ngỡ là tình đẹp sau cùng lại lắm đau thương khi đôi người trở nên xa lạ. Dù ca khúc không đánh vào chi tiết, không đào sâu những bi thương nhưng nhạc sĩ Hoài Nam vẫn khiến người nghe cảm nhận được nét sầu não và ưu tư khi nhắc về câu chuyện tình dang dở nơi thôn quê đầy mộng ước.
Quê hương mình có con đò nhỏ xinh xinh
Lời ru điệu lý, tình tang ới tang tang tình
Quê hương mình có giòng sông nhỏ nên thơ
Ru con thuyền mộng vào mơ đời đời
Bến Giang Đầu, nghĩa nặng tình sâu
Bốn phương trời đó, nhớ nhau tìm về
Tìm em như thể tìm chim
Nếu không duyên nợ biết tìm đâu ra
Lòng sông đáy biển dễ dò
Nào ai lấy thước mà đo lòng người
Quê hương mình biết bao tình khúc say mê
Ngọt như điệu lý xàng xê tái tê bao lòng
Sao anh đành.. nới vòng tay lỏng yêu thương
Soi gương mà thẹn vì trăng phụ đèn